ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Μ. Παρασκευή: Η εμβληματική παλαιά χορωδία του Αγίου Δημητρίου επιστρέφει στον φυσικό της χώρο
Στιγμές συγκίνησης και κατάνυξης απόψε στα εγκώμια - Τι λέει στο Cretalive ο 90χρονος Βύρωνας Νεράντζης, ιδρυτικό μέλος της ιστορικής χορωδίας
Στον φυσικό της χώρο, δηλαδή στον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου Λιμένος, επιστρέφει απόψε για τα εγκώμια στο πλαίσιο της Ακολουθίας του Επιτάφιου Θρήνου, η εμβληματική ομώνυμη χορωδία, η παλαιά χορωδία του Αγίου Δημητρίου, όπως συνηθίζουν να λένε οι Ηρακλειώτες.
Αναπόσπαστο, οργανικό μέρος του λεγόμενου «παλαιού αστικού Ηρακλείου» η χορωδία του Αγίου Δημητρίου Λιμένος έχει καταγράψει στα πολιτισμικά πράγματα του Μεγάλου Κάστρου μια πολυετή, συναρπαστική παρουσία, με διακρίσεις και εμφανίσεις ακόμη και στο εξωτερικό.
Μετά το τροπάριο της Κασσιανής τη Μεγάλη Τρίτη, 12 χορωδοί – άνδρες και γυναίκες – υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Νίκου Αντωνακάκη, θα ψάλουν τα εγκώμια ενισχύοντας το βαθιά κατανυκτικό κλίμα της Μεγάλης Παρασκευής και ξυπνώντας θύμησες σε όλους όσοι επισκεφτούν απόψε τον Ναό.
Εξάλλου, στις προηγούμενες δεκαετίες δεκάδες Ηρακλειώτες συνωστίζονταν στον μικρό ναό του λιμανιού, όχι μόνο τη Μεγάλη Εβδομάδα αλλά και τις Κυριακές στη Θεία Λειτουργία, προκειμένου να απολαύσουν το εμβληματικό χορωδιακό σύνολο που κάποτε αριθμούσε τα 40 - 45 μέλη.
Με αφορμή την αποψινή συμμετοχή της χορωδίας στην Ακολουθία του Επιτάφιου Θρήνου, το Cretalive συνομίλησε με τον κ. Βύρωνα Νεράντζη, ιδρυτικό μέλος της ιστορικής χορωδίας του Αγίου Δημητρίου Λιμένος Ηρακλείου, ο οποίος μολονότι διανύει το 90ο έτος της ηλικίας του, διατηρεί τον ίδιο ενθουσιασμό και την ακμαιότητα του παρελθόντος.
«Στο παρελθόν» λέει χαρακτηριστικά ο κ. Νεράντζης «ο Ιερός Ναός του Αγίου Δημητρίου Λιμένος ήταν ο μοναδικός στο Ηράκλειο που διέθετε χορωδιακό σύνολο. Πολλές φορές είχαμε δεχθεί τα συγχαρητήρια του τότε Αρχιεπισκόπου Κρήτης, του μακαριστού Τιμοθέου, που είχε στηρίξει τις προσπάθειες μας. Την περίοδο της μεγάλης ακμής της χορωδίας απαριθμούσαμε 40 – 45 μέλη, Ηρακλειώτες και Ηρακλειώτισσες που τους συνέδεε η αγάπη για τη μουσική. Φανταστείτε ότι τις Κυριακές γίνονταν εκείνες τις εποχές δύο Λειτουργίες στον Άγιο Δημήτριο, στις 8:30 και στις 11:00 το πρωί, σε μια περίοδο κατά την οποία εφημέριος στον ναό ήταν ο πατέρας Μιχάλης Φανουράκης και πρωτοψάλτης ο Δημήτρης Γιακουμάκης».
Ο ίδιος ο κ. Νεράντζης συμμετείχε σε χορωδίες από την εποχή που ήταν μαθητής Γυμνασίου. «Ξεκίνησα το 1948» θυμάται «με τη μαθητική χορωδία η δραστηριότητα της οποίας βασιζόταν στην παράδοση της Νέας Μεθόδου του Χουρμούζιου. Με τη μαθητική χορωδία συνυπήρχε τα χρόνια εκείνα και Μαντολινάτα σε ένα σχήμα που επαναλήφθηκε και μεταγενέστερα όταν ιδρύθηκε η χορωδία του Αγίου Δημητρίου. Από τότε, και μέχρι σήμερα συμμετέχω σε χορωδίες».
Η μελωδία ήταν αναπόσπαστο μέρος της ζωής του και οι συντροφιές των καλλίφωνων Ηρακλειωτών έδιναν το δικό τους στίγμα με μεγάλη μάλιστα απήχηση στο κοινό, σε δρώμενα και εκδηλώσεις του παρελθόντος. Όπως στις αυθόρμητες καντάδες της εποχής ή σε αποκριάτικες διοργανώσεις τότε που το Καρναβάλι του Χάνδακα ζούσε την περίοδο της μεγάλης του αίγλης.
Το επόμενο οργανωμένο σχήμα στο οποίο συμμετείχε ο κ. Βύρων Νεράντζης ήταν η χορωδία του Δήμου Ηρακλείου, επί δημαρχίας Μανόλη Καρέλλη. «Κάποια στιγμή» διηγείται «εγώ και κάποιοι άλλοι χορωδοί αποχωρήσαμε από το σύνολο εκείνο και ιδρύσαμε τη χορωδία του Αγίου Δημητρίου Λιμένος. Ξεχώρισε από την πρώτη στιγμή ως τετράφωνη χορωδία στη μέθοδο Χουρμούζιου».
Η δραστηριότητα του χορωδιακού συνόλου ήταν πολυσχιδής. Υπήρξε, μάλιστα, η μόνη χορωδία που είχε καταφέρει να παρουσιάσει το Ρέκβιεμ του Μότσαρτ. Η απήχηση που είχε στους Ηρακλειώτες η παρουσία της στα πολιτισμικά πράγματα ήταν συγκλονιστική. Όπως θυμάται ο κ. Νεράντζης, όταν άρχιζαν τα μέλη του συνόλου την ερμηνεία τους έπαυε ακόμη και ο παραμικρός ψίθυρος στο εκκλησίασμα ή στο κοινό, ακόμη και σε ανοιχτούς χώρους, όπως για παράδειγμα στην περιφορά του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή.
Η απήχηση της χορωδίας του Αγίου Δημητρίου που στηρίχτηκε από την ενορία, τους εφημέριους του ναού, τους ψάλτες και το εκκλησιαστικό συμβούλιο, και για μία χρονική περίοδο και από το Επιμελητήριο Ηρακλείου, ξεπέρασε τα σύνορα της Κρήτης. Το χορωδιακό σύνολο υπήρξε το μοναδικό ελληνικό συγκρότημα που συμμετείχε σε πανηγυρικές εκδηλώσεις για την εθνική επέτειο της Δανίας με μεγάλη προβολή στο εξωτερικό. Ακολούθησαν εμφανίσεις στην Ελβετία, όπου σε συνεργασία με ένα ιταλικό χορευτικό συγκρότημα παρουσίασε τον «Ζορμπά» του Μ. Θεοδωράκη.
Οι εμφανίσεις και οι περιοδείες του χορωδιακού συνόλου συνεχίστηκαν και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. «Ήταν μια περίοδος» λέει ο κ. Νεράντζης «κατά την οποία νομάρχης Ηρακλείου ήταν ο Γιάννης Γαρεφαλάκης. Τότε η χορωδία του Αγίου Δημητρίου έκανε περιοδεία στη Νέα Υόρκη για 20 ολόκληρες ημέρες και στη συνέχεια στο Τορόντο του Καναδά, και την Αυστραλία. Και φυσικά είχαμε πάρα πολλές εμφανίσεις στην Κύπρο».
Η πανδημία του κορωνοϊού και οι συνεχείς εγκλεισμοί ανέκοψαν τη δραστηριότητα της χορωδίας. Έκτοτε, οι εμφανίσεις της στον Άγιο Δημήτριο ή και σε άλλες εκδηλώσεις ήταν σποραδικές και η μεγάλη ομάδα των 40-45 ατόμων της περιόδου της ακμής, συρρικνώθηκε αναπόφευκτα.
Φέτος, 12 χορωδοί της παλαιάς και εμβληματικής χορωδίας του Αγίου Δημητρίου Λιμένος επέστρεψαν στον φυσικό τους χώρο. Υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Νίκου Αντωνακάκη και με τη στήριξη των ιερέων π. Μανώλη Ζερβάκη και του π. Αντωνίου, των ψαλτών Μανώλη Κανακάκη και Γιώργου Φανουράκη, των μελών του εκκλησιαστικού συμβουλίου και της ομάδας των γυναικών που φροντίζουν την εκκλησία, η χορωδία έψαλε το τροπάριο της Κασσιανής το απόγευμα της Μεγάλης Τρίτης μέσα σε συγκινητικά κατανυκτικό κλίμα.
Ακόμη πιο συγκινητική αναμένεται να είναι η αποψινή συμμετοχή της χορωδίας στην Ακολουθία του Επιτάφιου Θρήνου, στη διάρκεια της οποίας τα μέλη της θα ψάλουν τα εγκώμια, αναβιώνοντας στιγμές από το παρελθόν του Μεγάλου Κάστρου.
Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη και το Ηράκλειο
