Του Δημήτρη Μιμή
Σαν σήμερα στις 4 Ιανουαρίου του 1960 ο Albert Camus ενώ επιστρέφει στο σπίτι του στο Loumarin της Γαλλίας, το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο εκδότης του Michel Gallimard, συντρίβεται σ' ένα πλάτανο, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί. Ήταν μόλις 47 ετών. Ο εκδότης του, ο Albert Camus θα υποκύψει στα τραύματα του λίγες μέρες αργότερα. Στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου υπήρχε μια τσάντα του Albert Camus που περιείχε ένα χειρόγραφο του, που ονομάζεται “Ο πρώτος άνθρωπος”. Είναι το τελευταίο μυθιστόρημα του αλλά ημιτελές. Στα χειρόγραφα αυτά είναι γραμμένα μόνο το πρώτο μέρος του έργου του, το δε δεύτερο μέρος βρίσκεται στα σχέδια και το τελευταίο απουσιάζει εντελώς. Το βιβλίο αυτό ολοκληρώθηκε και εκδόθηκε το 1994, μετά από 34 χρόνια από την κόρη του Κατερίνα Camus.
Ο Albert Camus δεν ήταν νόμιμος στην εποχή του. Ήταν φιλελεύθερος και αρνείται τον εξτρεμισμό, υπερασπιστής της εργατικής τάξης που αρνείται τον σταλινισμό. Υπήρξε ρεφορμιστής ενάντια στον status quo, γι΄ αυτό άλλωστε ήταν επικριμένος. Τα έργα του μας είναι γνωστά και πολλοί απ΄ εμάς μεγαλώσαμε μ΄ αυτά.
Αναφέρω μερικά: Ο επαναστατημένος άνθρωπος, ο ξένος, η πανούκλα, ο μύθος του Σίσυφου, ο πρώτος άνθρωπος κ.α. Το 1957 έλαβε το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας, τη χρόνια που ήταν συνυποψήφιος του και ο Νίκος Καζαντζάκης. Να τι έγραψε ο Albert Camus όταν πληροφορήθηκε το θάνατο του Ν. Καζαντζάκη, σε επιστολή του, στην Ελένη Καζαντζάκη δύο χρόνια μετά τον θάνατο του: Κυρία, πολύ λυπήθηκα που δεν μπόρεσα να έρθω στην πρόσκληση σας. Είχα πάντα μεγάλο θαυμασμό και αν το επιτρέπετε, ένα είδος στοργής για το έργο του συζύγου σας. Είχα τη χαρά να αποδείξω και δημόσια στην Αθήνα αυτό μου το θαυμασμό, τον καιρό που η επίσημη Ελλάδα έκανε “μούτρα” στον μεγάλο συγγραφέα … Ο Καζαντζάκης άξιζε εκατό φορές περισσότερο. Μαζί του χάθηκε ένας από τους τελευταίους μεγάλους καλλιτέχνες. Είμαι από εκείνους που αισθάνονται και θα εξακολουθήσουν να αισθάνονται το μεγάλο κενό που άφησε.
Τη χώρα μας επισκέφτηκε για πρώτη φορά το 1939 και συγκεκριμένα τη Μυτιλήνη. Το 1955 ξανάρχεται στην Αθήνα καλεσμένος από την Ελληνογαλλική Ένωση και μετά από τέσσερις μήνες μετά την επίσκεψη αυτή, δημοσίευσε στη γαλλική εφημερίδα «L’ Express», στις 6 Δεκεμβρίου του 1955, άρθρο με τίτλο: «L’enfant grec» («Το ελληνόπουλο»).Στο άρθρο αυτό ο Albert Camus φανερώνει τον φιλελληνισμό του. Εκλιπαρεί την διεθνή κοινή γνώμη να πιέσει, ώστε να δοθεί χάρη στον καταδικασμένο από τους Άγγλους σε θάνατο Μιχάλη Καραολή, (αγωνιστή της ΕΟΚΑ) και τάσσετε υπέρ του αγώνα για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Ιδιαίτερη βαρύτητα στο άρθρο δίνει το διεθνές κύρος του συγγραφέα αλλά και το γεγονός ότι ένας ακόμα διακεκριμένος λογοτέχνης αριστερών πεποιθήσεων τάσσεται υπέρ του αγώνα της ΕΟΚΑ.
Επίσης, το 1955 Ο Albert Camus, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού στην Ελλάδα, εξέφρασε και τον θαυμασμό του για το έργο του Νίκο Καζαντζάκη και για τον χαρακτήρα του Ζορμπά, λέγοντας: «Γνωρίζω προφανώς τους ποιητές σας, τον Σικελιανό , τον Καβάφη, αλλά και τον σύγχρονο Έλληνα συγγραφέα σας που γνωρίζω καλά και θαυμάζω, τον Καζαντζάκη. Διάβασα τις τραγωδίες του και τον Ζορμπά του. Μου φαίνεται να είναι το πιο ελληνικό έργο, με περισσότερα χρώματα ... Ο Ζορμπάς είναι μια ζωντανή δύναμη, ένας άνθρωπος. "
Ο Albert Camus αναγνώρισε στο πρόσωπο του Ζορμπά, αυτού του διονυσιακού ήρωα μια ευαισθησία και μια φιλοσοφία, όπως στους ανθρώπους του αλγερινού λαού.
Αγάπησε τη ζωή με πάθος, πίστεψε στην πιθανή ευτυχία και διατήρησε γύρω του μια σχέση τόσο αισθησιακή όσο και αδελφική.
Τη Μυτιλήνη θα ξανα-επισκεφθεί το 1959, ένα χρόνο πριν το θάνατο του, όπου ήθελε να ζήσει σ΄ ένα μικρό ψαράδικο χωριό το Σίγρι, μαζί με τον φίλο του Michel Gallimard. Εκεί, στη θάλασσα έβρισκε πολλές ομοιότητες με τη θάλασσα του Αλγερίου.
