Του ΚΩΣΤΗ Ε. ΜΑΥΡΙΚΑΚΗ
Η εμφάνιση της πανδημίας του κωρονοϊού έφερε την ανθρωπότητα ενώπιον αδιαμφισβήτητα αναγκαίων και άμεσων λύσεων. Σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούσαν νεωτερισμό στην επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων η περαιτέρω χρήση των νέων τεχνολογιών πληροφορικής. Οι ήδη εξελιγμένες κατακτήσεις του διαδικτύου, οι ολοένα διευρυνόμενοι λεωφόροι διάδοσης και ανταλλαγής της πληροφορίας, βοήθησαν στην υποκατάσταση της εξ ανάγκης απομείωσης στη δια ζώσης επαφή των πολιτών.
Αυτό που λέγαμε από την αυγή ήδη αυτού του αιώνα «κυβερνοχώρο» το είδαμε εξελιγμένο να στέκεται επάξια, στηρίζοντας τις ανθρώπινες κοινωνίες, απέναντι σε τούτη την πραγματικά ασύμμετρη οικουμενική απειλή.
Στη χώρα μας το νεοσυσταθέν υπουργείο ψηφιακής διακυβέρνησης που φιλοδοξεί να αποτελέσει το νέο στρατηγείο δημόσιας διοίκησης το οποίο για πρώτη φορά θα συγκεντρώνει όλες τις δομές πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών που σχετίζονται με την παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς τους πολίτες και το ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας, έχει στο λιγόχρονο της ζωής του επιδείξει ένα σημαντικό έργο.
Μέχρι και πριν την ίδρυσή του, ήταν πασιφανές ότι η ψηφιακή πολιτική, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση και η εξυπηρέτηση του πολίτη βρίσκονταν σε διαφορετικές οργανικές μονάδες και σε διάσπαρτα κρατικά πληροφοριακά συστήματα, με αποτέλεσμα τον αντικρουόμενο σχεδιασμό, τα αλληλεπικαλυπτόμενα έργα και εν γένει τη σπατάλη δημοσίου χρήματος, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Κατά συνέπεια αυτό το χαρτοφυλάκιο, ως ενιαία πλέον δομή σε επιχειρησιακό επίπεδο που έρχεται να διορθώσει τον κατακερματισμό μονάδων και συστημάτων και να διασφαλίσει την κρατική διαλειτουργικότητα σε όλα τα επίπεδα, είναι το επίσημο εργαλείο του συντεταγμένου κράτους, απέναντι στη νέα παραλλαγμένη εποχή που αναδύεται συγκυριακά και με την πανδημία, που κατά πως φαίνεται θα αλλάξει τα πάντα και ίσως για πάντα τις ζωές μας.
Το στήσιμο και η λειτουργία από την εμφάνιση ήδη της πανδημίας, της ενιαίας ψηφιακής πύλης του δημοσίου gov.gr, έδειξε την καταιγιστική προτίμηση των Ελλήνων στις νέες τεχνολογίες που τους έδωσε τη δυνατότητα να διεκπεραιώνουν τις συναλλαγές τους με το κράτος από το σπίτι ή το γραφείο τους, χωρίς μετακινήσεις και περιττή γραφειοκρατία.
Μέσα σε διάστημα έξι μηνών οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες αυξήθηκαν ραγδαία, σε μια χώρα που είχε δεικτικά μείνει πίσω στον τομέα αυτό. Ακόμη και από χώρες όπως τη Λιθουανία. Ανάμεσα σε υπηρεσίες που προστέθηκαν βρίσκονται πολλές που διευκολύνουν σημαντικά την καθημερινότητα όλων: βεβαίωση γνησίου υπογραφής, άυλη συνταγογράφηση, ληξιαρχικές πράξεις και δημοτολογικά πιστοποιητικά, συναλλαγές με ΚΕΠ και Εφορίες μέσω τηλεδιάσκεψης, προσωρινές άδειες οδήγησης και εγγραφές στα νηπιαγωγεία είναι οι κυριότερες εξ αυτών.
Οι υπηρεσίες αυτές καθημερινά εξυπηρετούν εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας, γεγονός που επιβεβαιώνεται από τα εκατομμύρια έγγραφα που έχουν εκδοθεί και ήδη χρησιμοποιούνται κατά την διεκπεραίωση συναλλαγών με το κράτος ή μεταξύ ιδιωτών. Σε συνδυασμό με την απλοποίηση των διαδικασιών για τα γεγονότα ζωής, πολίτες και επιχειρήσεις κερδίζουν χρόνο, ασφάλεια και χρήμα εξυπηρετούμενοι με ένα κλικ από το κινητό ή τον υπολογιστή τους.
Σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες η εθνική ψηφιακή πύλη θα διαθέτει κατά την ολοκλήρωσή της περισσότερες από χίλιες ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Θα καλύπτονται με αυτό τον τρόπο οι περισσότερες συναλλαγές του πολίτη με το Δημόσιο σε ένα site, με ενιαίο σχεδιασμό και φιλοσοφία, με διαδικασίες απλές και φιλικές προς τους χρήστες. Το κράτος είναι αυτονόητο ότι είναι ενιαίο και οφείλει να λειτουργεί ως ενιαία οντότητα.
Ωστόσο, και είναι γνωστό αυτό, σε κάθε επανάσταση και καινοτομία, υπάρχουν οι θλιβερές εξαιρέσεις. Η αντίσταση του παλιού κόσμου που φεύγει και ξεψυχά. Το χτες που αρνείται να παραδοθεί στη νέα εποχή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα πολλές ακόμη κρατικές λειτουργίες που άπτονται για παράδειγμα στο υπουργείο Δικαιοσύνης και ανθρώπινων δικαιωμάτων. Μου έλεγε προβεβλημένος νομικός της Κρήτης, για πελάτη του ο οποίος ήθελε να επικοινωνήσει για υπόθεσή του με την Εισαγγελία του Αρείου Πάγου. Έμεινε άναυδος όταν τον πληροφόρησαν από τη γραμματεία του, ότι δεν δέχονται ηλεκτρονικά μηνύματα, αλλά μόνο …φαξ ή επιστολή με κλασικό ταχυδρομείο! Άλλος πελάτης του, έστειλε στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του τοπικού Πρωτοδικείου (…αυτό δεχόταν) υπόμνημα για κάποιο θέμα και μάλιστα με την ψηφιακή υπογραφή του, διαπιστευμένη από τον εθνικό φορέα! Μετά από ένα χρόνο και πλέον και αφού ο άνθρωπος θεωρούσε σχεδόν βέβαιο ότι το θέμα του ήταν ανάξιο έρευνας από τη Δικαιοσύνη, λαμβάνει τηλέφωνο από το αστυνομικό τμήμα της περιοχής του, για να περάσει ο ίδιος, να πάρει το ειδοποιητήριο που είχε στείλει το Πρωτοδικείο …με φαξ στο Τμήμα, που του έλεγε την συγκεκριμένη ημερομηνία που θα έπρεπε να παρουσιαστεί εν μέσω πανδημίας στο Πρωτοδικείο, και να καταθέσει για την υπόθεση! Αστείο; Γραφικό; Γελοίο; Καθόλου! Υποθέτω ότι υπάρχουν ατράνταχτα επιχειρήματα των εραστών του παλιού που πεθαίνει, για την ορθότητα της μέχρι σήμερα συγκεκριμένης ακολουθούμενης διαδικασίας! Αφού πήγε λοιπόν ο άνθρωπος, και έχασε τη μέρα του, αντί να στείλει την κατάθεσή του μέσα από κάποια ψηφιακή πύλη της Δικαιοσύνης που θα διαπιστεύεται, κατέθεσε και ένα άλλο αίτημα στη γραμματεία για έκδοση πιστοποιητικού. Τον πληροφόρησαν λοιπόν εκεί, ότι για να γίνει δεκτή η αίτησή του, πρέπει να αγοράσει και ένα «μεγαρόσημο» για να επικολλήσει! (Προφανώς είναι σαν τα παλιά επαίσχυντα μηχανόσημα που κολλούσαν οι μηχανικοί στα σχέδια και καταργήθηκαν. Φαίνεται όμως, ότι τα μεγαρόσημα, δεν τα πήρε χαμπάρι καμία Τρόικα και έτσι παρέμειναν)!
Χαρακτηριστικό επίσης το παράδειγμα άλλου πολίτη που ήρθε από μια μακρινή πόλη σε μια άλλη, για να αιτηθεί κάμποσων πιστοποιητικών για τα ακίνητά του από το τοπικό γραφείο υποθηκοφυλακείου/κτηματολογίου. Αφού τον αιφνιδίασαν με το ποσό που του είπαν να πληρώσει, ο άνθρωπος μη έχοντας μετρητά, βγάζει να πληρώσει με κάρτα. Η απάντηση; «Λυπούμαστε, αλλά τα υποθηκοφυλακεία δεν είναι υποχρεωτικό να διαθέτουν pos! Μόνο μετρητά».
Τα δυο παραδείγματα, κανονικά εναπομείναντα φαντάσματα μιας εποχής που έχει φύγει προ πολλού, που άπτονται και τα δύο στον τομέα υπηρεσιών της Δικαιοσύνης και που θα είχαν λυθεί σε λίγα λεπτά μέσα από την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, δείχνουν το τεράστιο χάσμα που απομένει ακόμη στον εκσυγχρονισμό της Πολιτείας και την ολοκλήρωση ενός σύγχρονου ψηφιακού κράτους, αφού απέχουν έτη φωτός από τη λογική που επικρατεί σήμερα.
Δεν ξέρω αν το έχει καταλάβει ο Πιερρακάκης, αλλά είναι σε πόλεμο. Φοράει άρβυλα και κράνος ο άνθρωπος. Χαλά την πιάτσα στον παλιό κόσμο. Το κατεστημένο που ξεψυχά και φεύγει. Ας το τολμήσει, ας ξεπαστρέψει τα αερικά ενός εκχυδαϊσμένου κράτους που ξεψυχώντας επιμένει να υπάρχει ακόμη στην καθημερινότητά μας. Χωρίς εκπτώσεις, έως εσχάτων…
