Του Αντώνη Ανηψητάκη
Μέσα Ιουλίου ήρθε η απόφαση - τελεσίγραφο του Υπουργού Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη. Μετά την Eφορία που καταργήθηκε το 2012 ήρθε η σειρά του ΙΚΑ-ΕΦΚΑ Σητείας που υποβαθμίζεται και συγχωνεύεται σε μια κεντρική υπηρεσία στον Άγιο Νικόλαο, στην πρωτεύουσα του Νομού. Το τελεσίγραφο λήγει τέλος Αυγούστου 2021. Το αντίστοιχο συμβαίνει και με το ΙΚΑ-ΕΦΚΑ Ιεράπετρας.
Η απόφαση θεωρείται ως μια ακόμη επιτελική κίνηση αυτής της κυβέρνησης. Θα επιχειρήσω να αποδείξω πως πρόκειται για επιτελική ανοησία.
Ας μιλήσουμε λοιπόν επιτελικά στον επιτελάρχη υπουργό Εργασίας, που σχεδόν γεννήθηκε ευρωβουλευτής και εξ απαλών ονύχων εθίστηκε στην στρατηγική ματιά.
Γνωρίζει άραγε την ιδιαιτερότητα του νομού Λασιθίου, ιδιαιτερότητα που συναντάται σε ελάχιστους νομούς της χώρας και πάντως είναι μοναδική στην Κρήτη; Είναι ο πιο αποκεντρωμένος νομός της. Κάποτε η αποκέντρωση θεωρείτο κρίσιμο πρόταγμα, συγκριτικό πλεονέκτημα. Σήμερα πάντως έχω την αίσθηση πως οι κυβερνώντες προτάσσουν την επιτελικότητα για να αμφισβητήσουν εμμέσως την αποκέντρωση για την οποία ελάχιστος λόγος γίνεται.
Τι εστί όμως αποκέντρωση; Παραθέτω δυο ορισμούς, ο πρώτος δικός μου, βιωματικός: “Αποκέντρωση είναι ο τρόπος οργάνωσης του κράτους που εξισορροπεί τις υπηρεσίες προς τους πολίτες αμβλύνοντας την ανισότητα κέντρου - περιφέρειας”. Ο δεύτερος του ΟΟΣΑ: “Η αποκέντρωση συνίσταται στη μεταφορά εξουσιών, αρμοδιοτήτων και πόρων από την κεντρική κυβέρνηση στους ΟΤΑ, οι οποίες ορίζονται ως νομικές οντότητες εκλεγμένες με καθολική ψηφοφορία και με κάποιο βαθμό αυτονομίας”.
Υποψιάζομαι λοιπόν πως αυτό το συγκριτικό, το στρατηγικό πλεονέκτημα, την αποκέντρωση του Λασιθίου ο υπουργός το θεωρεί κουσούρι στην σχολή πολέμου που σπουδάζει, πολέμου προς την κοινωνία, ναι, την νεοφιλελεύθερη σχολή εννοώ. Ας θυμηθώ και την πρωθιέρεια της σχολής, τη Μάργκαρετ Θάτσερ, “Δεν υπάρχει κοινωνία, υπάρχουν μόνο τα άτομα και οι οικογένειές τους.”
Υποψιάζομαι την στρατηγική του σκέψη. “Αν κάνω το τριπολικό Λασίθι μονοπολικό σαν το Ηράκλειο, το Ρέθυμνο και τα Χανιά θα γιατρευτούν οι ανωμαλίες του έσχατου Νομού της Κρήτης και θα τον οδηγήσω στην πρόοδο. Τώρα γκρινιάζουν, αλλά αύριο θα με μακαρίζουν”. Ίσως να νομίζει πως φέρνει του Μεγαλέξανδρου στο κόψιμο του Γόρδιου Δεσμού, ενώ πορεύεται στο δρόμο του Προκρούστη.
Επειδή όμως θέλω να είμαι δίκαιος, στη σκέψη του ο Κωστής Χατζηδάκης δεν είναι μόνος, και άλλοι πολλοί προκάτοχοί του, διακομματικά, μοιράζονται παρόμοιες σκέψεις για την προβληματικότητα του Λασιθίου. Επίσης πρέπει να σημειώσω πως σε αυτή την αρνητική θεώρηση του Λασιθίου διαχρονικά έχουμε βάλει το χέρι μας και ‘μεις οι Λασιθιώτες με τις αυτοδιοικήσεις μας, που ποτέ δεν καταφέραμε να δούμε οραματικά αυτήν την τριπολικότητα, να εκπονήσουμε ένα πρόγραμμα που θα την αξιοποιεί και θα την αναδεικνύει, ώστε να μην φαίνεται ως ανωμαλία, αλλά ως παράδειγμα προς μίμηση, Λασίθι στην Πλώρη. Άξιοι της μοίρας μας μοιραζόμαστε κόλλυβα και μαζεύαμε ψίχουλα και σκουπίδια. Ας ονοματίσω κάποιες πληγές. Αθερινόλακκος, Βραχάσι, Μακρυγιαλός, Νοσοκομεία, Πανεπιστημιακές σχολές, Αεροδρόμια, ΒΟΑΚ, άναρχη επέλαση ΑΠΕ.
Θέλω επίσης να σημειώσω πως οι μετοχές στη νεοφιλελεύθερη σχολή σκέψης έχουν αυξηθεί επειδή, όταν η αριστερή σχολή σκέψης ήταν στα πράγματα, και δεν εννοώ τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά πολύ πίσω την πασοκική περίοδο, έγιναν σοβαρά λάθη. Τότε ήταν που τα σημαντικά βήματα αποκέντρωσης σε μεγάλο βαθμό ακυρώθηκαν από την αποσυγκέντρωση των παθογενειών του κεντρικού κράτους, του ρουσφετιού πρώτα απ’ όλα, που τμήμα του εκχωρήθηκε σε τοπικές και κλαδικές. Ας ονοματίσω λοιπόν και αυτή την πληγή. Πριν τρεις δεκαετίες η τοπική κοινωνία διακωμωδούσε τον υπερπληθυσμό υπαλλήλων στο ΙΚΑ Σητείας. Τότε επίσης ήταν που ανδρώθηκε και ο τοπικισμός και «κατακτήθηκαν» υπερδιαστασιολογημένα και υπολειτουργούντα εργα. Ας ονοματίσουμε ενδεικτικά κι αυτές τις κατακτήσεις. Το Αεροδρόμιο Σητείας κατασκευάστηκε πολύ μεγαλύτερο απ’ ότι προέβλεπε η αρχική μελέτη εξ αιτίας και των ανορθοδόξων παρεμβάσεων των διαβόητων επιχειρηματιών που θα έφερναν τους γκόλφερς στον Κάβο Σίδερο.
Τα παραπάνω αυτοκριτικά δεν πρέπει να θεωρηθούν άλλοθι και δικαιολογία για τις σημερινές απαράδεκτες υποβαθμίσεις των καταστημάτων του ΙΚΑ Ιεράπετρας και Σητείας, Αντίθετα φιλοδοξούν να δώσουν επιχειρήματα και προοπτική σε έναν αγώνα «με λογισμό και μ’ όνειρο» των Λασιθιωτών συνολικά, γιατί αν δεν υπάρξει Λασιθιώτικη συνεννόηση, η προκρούστεια πρακτική θα συνεχιστεί και με άλλες υπηρεσίες.
Άγιος Νικόλαος και Ιεράπετρα απέχουν 30 ΚΜ ενώ κάποιες περιοχές της επαρχίας Ιεράπετρας απέχουν 60 ΚΜ. Άγιος Νικόλαος και Σητεία απέχουν 70 ΚΜ ενώ κάποιες περιοχές της επαρχίας Σητείας απέχουν πάνω από 100 ΚΜ. Αυτές οι αποστάσεις, που σαν χρονοαποστάσεις μεταφράζονται ημερησίως από μια έως τέσσερεις ώρες αφορούν συνολικά 45000 κατοίκους και 40 υπαλλήλους.
Ας μιλήσω όμως και με τη γλώσσα της Θάτσερ μήπως και γίνω κατανοητός.
Αναλογίζεται κανείς τι σημαίνει για έναν πολίτη, για ένα άτομο και την οικογένεια του δηλαδή, να πρέπει να κάνει αυτά τα χιλιόμετρα μετ’ επιστροφής και όχι σπάνια να τα ξανακάνει την επαύριο γιατί κάποιο γραφειοκρατικό καψόνι το επιβάλλει; Και επειδή έχω εμβολιαστεί πολλά χρόνια τώρα με την οικολογική προβληματική έχω ένα πρόσθετο ερώτημα: αναλογίζεται ο πρώην Υπουργός Περιβάλλοντος τι σημαίνει τελικά αυτό το πήγαινε - έλα για το κλίμα, με πόσους πρόσθετους τόνους CO2 θα φορτωθεί η ατμόσφαιρα εξ αιτίας της ακατανόητης απόφασής του;
Εγώ πάντως αναλογίζομαι τι σημαίνει για μένα, που είμαι πολιτικός μηχανικός και για τους πελάτες μου. Θες να βγάλεις μια άδεια; Ε τότε θα πρέπει και ‘συ και ο πελάτης σου να πάτε στον Άγιο Νικόλαο. Θες να ηλεκτροδοτήσεις ένα σπίτι που κατασκεύασες; Ε τότε θα πρέπει και ‘συ και ο πελάτης σου να πάτε στον Άγιο Νικόλαο. Θες να πάρεις μια βεβαίωση για να αποδείξεις την παλαιότητα του σπιτιού σου; Πρέπει να πας στον Άγιο Νικόλαο. Θες να περάσεις μεροκάματα; Πρέπει να πας στον Άγιο Νικόλαο. Σίγουρα θα μου διαφεύγουν και αρκετά τα οποία θα έχω όμως την ευκαιρία να θυμηθώ καθώς θα πηγαινοέρχομαι στο ΒΟΑΚ για να επισκέπτομαι τον ΕΦΚΑ Αγίου Νικολάου. Αναρωτιέμαι αν ο επιτελάρχης υπουργός συμμερίζεται στοιχειωδώς αυτήν την προβληματική. Δεν είδα αυτής της απόφασης να προηγήθηκε κάποια συνεργασία με τον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, τον επιτυχημένο Κυριάκο Πιερρακάκη, ώστε η υποβάθμιση των καταστημάτων ΕΦΚΑ Ιεράπετρας και Σητείας να μην σημάνει πρόσθετη ταλαιπωρία για τους πολίτες.
Μια κουβέντα για τους εργαζόμενους. Είμαι της άποψης πως οι υπάλληλοι πρέπει να υπηρετούν την κοινωνία μέσα από μια ορθολογική αξιοποίησή τους. Την ίδια στιγμή θεωρώ πως δεν πρέπει να αγνοούνται οι συνθήκες εργασίας τους. Το ‘χω ξεκαθαρίσει, προέχει ο άρρωστος από τον γιατρό, ο μαθητής από τον δάσκαλο, ο πολίτης από τον υπάλληλο. Αλλά θέλω και έναν εργαζόμενο ευχαριστημένο για να μπορεί να δώσει αυτά που μπορεί να δώσει. Έτσι αδυνατώ να καταλάβω πώς ένας υπάλληλος που θα δαπανά τον 1/6 του 24ωρου του στους σφαλερούς ασφάλτους του Λασιθίου θα μπορέσει να είναι αποδοτικός στο οκτάωρό του. Συναισθάνομαι όσους δεν το αντέξουν όλο αυτό και πρέπει να ξεσπιτωθούν στα καλά καθούμενα. Έχω στο νου πελάτισσά μου που ήρθε αξιοκρατικά στη Σητεία, έφτιαξε το διαμέρισμά της και τη μέρα που συνόδευσα τον ελεγκτή δόμησης να πιστοποιήσει την ολοκλήρωσή του, τέλη Ιουλίου, μου ανακοίνωσε περίλυπη την οδυνηρή υποβάθμιση της υπηρεσίας της.
Υποψιάζομαι την ένσταση του Υπουργού στα παραπάνω. “Είναι η Οικονομία ανόητε” θα μου έλεγε ως άλλος Μπιλ Κλίντον.
* Ο Αντώνης Ανηψητάκης είναι πρώην Περιφερειακός Σύμβουλος Κρήτης
