του Αλέξανδρου Μαυρικάκη
Πριν από λίγους μήνες στο λιμάνι του Ηρακλείου ο έλληνας σταρ του NBA Γιάννης Αντετοκούνμπο και ο αδερφός του Θανάσης έπαιξαν και δίδαξαν τα «μυστικά» του μπάσκετ. Οι Ηρακλειώτες τους χειροκρότησαν και τα παιδιά θα τοποθέτησαν μάλλον τη φωτογραφία των δυο αθλητών στο δωμάτιο τους ονειρευόμενα να παίξουν και αυτά κάποτε στο NBA. Τα δυο αδέλφια, παιδιά προσφύγων, που κατάφεραν με το ταλέντο τους να γίνουν σταρ του μπάσκετ, χειροκροτήθηκαν- ίσως και από αυτούς που σήμερα αντιδρούν στην εγκατάσταση προσφύγων στη Κρήτη. Μέχρι να ανακαλύψουν το ταλέντο τους κάποιοι αμερικάνοι, η οικογένεια του Γιάννη βίωνε τη σκληρή ζωή του πρόσφυγα, το ρατσισμό και ίσως τη βία.
Η μικρή Yusra Mardini τον Αύγουστο του 2015, κολύμπησε στην ανοικτή θάλασσα για πάνω από τρεις ώρες τραβώντας, μαζί με την αδερφή της και άλλους δύο κολυμβητές, τη βάρκα τους που βούλιαζε, μεταφέροντας 20 ανθρώπους από τα παράλια της Τουρκίας στο νησί της Λέσβου και έλαβε μέρος στους Ολυμπιακούς αγώνες του Ρίο με τα χρώματα της Γερμανίας. Αν έπαιρνε μέρος στους αγώνες με τα χρώματα της Ελλάδας θα δημοσιευόταν διθυραμβικά σχόλια και θα προσδοκούσαμε ένα μετάλλιο και να ακούσουμε τον εθνικό μας ύμνο.
Οι Αντετοκούνμπο κατάγονται από τη Νιγηρία. Οι συμπατριώτες τους πνίγονται στα νερά της Μεσογείου στη προσπάθεια τους να ξεφύγουν από πολέμους και εμφύλιες διαμάχες. Η Yusra Mardini είναι από τη Συρία. Στη χώρα αυτή βλέπουμε τα μικρά παιδιά, ίσως και από τη γειτονιά που έζησε η Mardini, να σκοτώνονται από τις βόμβες ενός παράλογου πολέμου συμφερόντων και σκοπιμοτήτων. Δεν μπορεί καμία κυβέρνηση (η οποιαδήποτε κυβέρνηση) να αναλάβει την ευθύνη του εγκλήματος να βυθίζει τα πλοιάρια των ανθρώπων αυτών που φεύγουν μακριά από τη φρίκη του πολέμου. Ξεφεύγει ακόμα και από σενάρια επιστημονικής φαντασίας να ανακαλύψει η κυβέρνηση (η οποιαδήποτε κυβέρνηση), μέθοδο ανύψωσης συρματοπλεγμάτων στη θάλασσα για να αποτρέπει απελπισμένους ανθρώπους να έρθουν στη χώρα μας προκειμένου να ξεφύγουν από τη κόλαση και τον βέβαιο θάνατο. Είναι υποκριτικό να ξεχνάμε (επιλεκτικά) πως ανήκουμε στην ΕΕ (με υποχρεώσεις και δεσμεύσεις) και πως έχουμε υπογράψει συμφωνίες και κανονισμούς (Δουβλίνο).
Όταν ο κόσμος αλλάζει, όταν η φωτιά απλώνεται στις χώρες της ανατολικής μεσογείου, όταν άφρονες πολιτικές και μνημόνια βούλιαξαν τη χώρα στην ανέχεια, όταν τα λεγόμενα περί αλληλεγγύης, από την ΕΕ, έχουν αξία αυτοδοξαστικών βερμπαλισμών είναι λογικό να υπάρχει φόβος και αγωνία για το αύριο, για τις πιθανές εξελίξεις και τις αποφάσεις που κάποιοι ίσως θα πάρουν για εμάς.
Η απάντηση δεν μπορεί να είναι η ξενοφοβική αντίδραση, η ρητορική που πολτοποιεί τον πολιτισμό μας, ο λόγος που χρησιμοποιεί το φόβο ως επιχείρημα και η συμπεριφορά που προέρχεται από νεοπλασματικά μορφώματα. Ο «ξένος» είναι αυτός που του ζητάμε, ενίοτε παρακαλάμε, να μαζέψει τις ελιές γιατί δεν βρίσκουμε έλληνες εργάτες, να συλλέξει τις φράουλες, να μας βοηθήσει στο σπίτι μας. Είναι αυτός που τον εμπιστευόμαστε στο νοσοκομείο να λύσει το πρόβλημα της υγείας, το δικό μας ή των συγγενών μας, χωρίς να ρωτάμε για την καταγωγή του. Είναι αυτός που, όταν κάποτε πήγαμε στη χώρα του ως επισκέπτες, μας υποδέχτηκε θερμά όταν του είπαμε πως είμαστε έλληνες. Είναι αυτός που αύριο θα χειροκροτήσουμε όταν σαν αθλητής θα διαπρέψει και θα υψώσει την ελληνική σημαία. Είναι αυτός που βρίσκεται μέσα μας – η γιαγιά μας από τη Σμύρνη, ο πατέρας μας από τα εργοστάσια της Γερμανίας, το παιδί μας που σήμερα εργάζεται στην Αγγλία.
H Yusra Mardini ελπίζει ότι μια μέρα η ειρήνη θα αποκατασταθεί στην Συρία και θα μπορεί να διηγείται την ιστορία της στην πατρίδα της. «Θέλω όλοι να καταλάβουν ότι οι πρόσφυγες είναι φυσιολογικοί άνθρωποι, οι οποίοι είχαν τις πατρίδες τους και τις έχασαν, όχι επειδή ήθελαν να φύγουν μακριά και να γίνουν πρόσφυγες, αλλά επειδή έχουν όνειρα στην ζωή τους και έπρεπε να φύγουν» δήλωσε σε συνέντευξη τύπου όταν ανακοινώθηκε η συμμετοχή της στην Ολυμπιακή ομάδα. Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο σε συνέντευξη του δηλώνει: «Ήμουν στην προεπιλογή της Εθνικής Νιγηρίας. Με καλέσανε. Είχαν το δικαίωμα, αφού δεν έχω παίξει ποτέ στην Εθνική Ελλάδος. Είχα ξεκαθαρίσει όμως μέσα στην χρονιά στον προπονητή της Νιγηρίας ότι θα είναι πολύ δύσκολο το να αγωνιστώ στην Εθνική Νιγηρίας γιατί έχω γεννηθεί στην Ελλάδα, είμαι Έλληνας, ο αδερφός μου αγωνίζεται στην Εθνική Ελλάδος και θέλω να παίξουμε μαζί».
Και τα δυο αδέλφια στη συνέχεια δηλώνουν: «Πρέπει να καταλάβουμε ότι οι περισσότεροι από τους μετανάστες, το 85% με 95% έρχονται γιατί δεν υπάρχει ζωή εκεί πέρα που είναι. Έρχονται για ένα καλύτερο αύριο. Είναι δύσκολες οι στιγμές για αυτούς τους ανθρώπους. Εύχομαι ό,τι καλύτερο και αν μπορεί ο κόσμος που τους βλέπει να βοηθά όσο μπορεί. Και ένα κομμάτι ψωμί, και ένα μπουκαλάκι νερό…».
