Του Κώστα Α.Μπογδανίδη
Όταν ο ήλιος του πολιτισμού είναι χαμηλά στον ορίζοντα, ακόμα και οι νάνοι ρίχνουν μεγάλες σκιές, είπε κάποτε ο Καρλ Κράους χωρίς να γνωρίζει ότι θα συζητούσαμε εμείς στα 2019 για τα αυτονόητα. Να κουβεντιάζουμε για το εάν πρέπει να διαφυλάξουμε τα μνημεία μας, τις ιστορικές καταγραφές και όλα εκείνα που μας κληροδότησαν οι προηγούμενες γενιές. Νάνοι μοιάζουμε, μπροστά στους γίγαντες που μας άφησαν σπουδαίες παρακαταθήκες και παρήγαγαν τόση ιστορία που είναι αδύνατον να καταναλωθεί.
Αλήθεια, ακόμη έχουμε το δίλημμα εάν πρέπει ή όχι να προστατεύσουμε ένα από τα μεγαλύτερα οχυρωματικά έργα της Μεσογείου; Ακόμη τίθεται προς συζήτηση το εάν πρέπει πάση θυσία και δυνάμει να κρατήσουμε ζωντανή την προγονική μνήμη , τους χρόνους της σκλαβιάς , τις μαύρες σελίδες που έζησε αυτός ο τόπος; Από Σαρακηνούς- Άραβες, Ενετούς και Οθωμανούς;
Αυτονόητο θα ήταν για άλλους λαούς, αλλά όχι δεδομένο για μας τελικά! Σε ποια σοβαρή χώρα θα έμπαινε σε συζήτηση το ζήτημα της προστασίας των Τειχών (του Ηρακλείου εν προκειμένω) με την καθ’ ύλην αρμόδια Αρχαιολογική Υπηρεσία; Την απάντηση την ξέρουμε: Το μνημείο θα (εξ)ασφαλιζόταν, θα προστατευόταν, θα στερεωνόταν και θα αναδεικνύονταν! Αυτονοήτως, χωρίς άλλη συζήτηση.
Οι αρχαιολόγοι σωστά ενεργούν, δικαίως ανησυχούν. Εκείνοι έχουν την βασική ευθύνη, πληρώνονται από όλους εμάς για να είναι θεματοφύλακες της ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς, που έτσι κι αλλιώς δεν ανήκει σε μας, αλλά στις επόμενες γενιές.
Αλλά…εδώ υπάρχει ένα μεγάλο αλλά. Όπως οι υπηρεσίες προβληματίζονται για την προστασία των Τειχών, όπως ανησυχούν για το αύριο άλλο τόσο έπρεπε να ζητούν αυτά τα μνημεία να…παραμείνουν «εν ζωή», να υπάρχουν γύρω και πάνω δραστηριότητες, δυναμικές παραστάσεις, να πέφτει το …φως τους στη δική μας καθημερινότητα! Τι είναι άλλωστε η ιστορία χωρίς τα χλιμιντρίσματα που ακούς από το βάθος των αιώνων και τις παιδικές φωνές που επιστρέφουν από το…μέλλον;
Δεν θα μπορούσε, άλλωστε, να υπάρξει διάσημη Κνωσός χωρίς τους σύγχρονους επισκέπτες, τα δρώμενα που γίνονται εκεί, ούτε Ηρώδειο χωρίς τις συναυλίες του σήμερα. Δεν θα υφίστατο… Επίδαυρος χωρίς την επιβλητική φωνή της Παξινού και του Μινωτή, δεν έχει καμία αξία η Τζοκόντα κλεισμένη σε ένα θησαυροφυλάκιο όταν δεν μπορεί να εκτεθεί στο Λούβρο. Και δεν μπορούν να υπάρξουν Τείχη χωρίς αθλητικές και κάθε είδους ανθρώπινες δραστηριότητες που να σέβονται το ιστορικό περιβάλλον, τον χώρο και τον χρόνο.
Δεν έπρεπε καν να γίνει συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο εάν είχαμε περιοριστεί στα αυτονόητα: Προστατεύουμε τα μνημεία, καταργούμε τις αυθαιρεσίες, αλλά συνεχίζουμε να δίνουμε πνοή και οξυγόνο σε ένα θησαυρό που έχουμε στα χέρια μας.
Όπως έλεγε ο Μαλρώ «Ο πολιτισμός δεν κληρονομείται, κατακτάται», αυτό κι εμείς καλούμαστε να αποδείξουμε!
Δημοσιεύθηκε στο ΣΤΙΓΜΑ της Πατρίδος
