Του ΚΩΣΤΗ Ε. ΜΑΥΡΙΚΑΚΗ (*)
Όταν ο Οδυσσέας σκαρφίστηκε το τέχνασμα των Αχαιών, να κατασκευάσουν το ξύλινο άλογο αφιέρωμα στην Αθηνά για να ξεγελάσουν τους Τρώες, ώστε το Ίλιον να πέσει και οι προφητείες να επαληθευτούν, μπορεί να μην καταγράφηκε στο εξάμετρο του Ομήρου ως μηχανικός, αλλά ως πολυμήχανος. Δεν έχει σημασία. Η πανουργία του συνδυάστηκε με την μεγαλοφυΐα και τη σύλληψη υλοποίησης μιας τεχνικής κατασκευής που έκρινε το δεκάχρονο πόλεμο. Στην πραγματικότητα έδρασε ως μηχανικός· μηχανεύτηκε και κατασκεύασε αυτό που έστεψε νικητές τους Αχαιούς. Με αυτό και μόνο, θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς, ότι το επάγγελμα του μηχανικού χάνεται στα βάθη του χρόνου και είναι τόσο παλιό όσο και ο άνθρωπος.
Από τα πρώτα χρόνια δημιουργίας του ελεύθερου ελληνικού κράτους και μετά, για έναν περίπου αιώνα από τη σύσταση του συλλογικού επιστημονικού και συνδικαλιστικού τους φορέα, οι έλληνες μηχανικοί συνέβαλλαν καθοριστικά και αποτέλεσαν την αιχμή της τεχνολογικής και οικονομικής ανάπτυξης και παλινόρθωσης της χώρας. Η υπόσταση αυτή της προσφοράς τους, επαληθεύεται από τους δρόμους του Καποδίστρια και του Όθωνα, τους σιδηρόδρομους του Τρικούπη, τα εγγειοβελτιωτικά έργα του Βενιζέλου, και τις ενεργειακές υποδομές του Καραμανλή. Σε όλη αυτή τη διάρκεια, παράχθηκε και αναδείχτηκε η βαρύτητα της αποστολής των ελλήνων μηχανικών.
Σήμερα το ΤΕΕ, αυτό το πάλαι ποτέ λαμπρό συλλογικό κληροδότημα της τεχνικής επιστήμης των διπλωματούχων ελλήνων μηχανικών, έχει απολέσει ολοσχερώς το κύρος του, έχοντας αφήσει ανυπεράσπιστο το μεγαλύτερο επιστημονικό κλάδο της χώρας. Οι έλληνες μηχανικοί είναι τα πρώτα θύματα της πολύπλευρης θύελλας που τη σαρώνει την τελευταία 7ετία. Σε πολύ λίγα πλέον χρόνια, το επάγγελμα του μηχανικού θα αποτελεί είδος προς εξαφάνιση. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ίδιου του ΤΕΕ, το 2015 περίπου 4000 μηχανικοί διαγράφηκαν από αυτό και το ΤΣΜΕΔΕ, γιατί δεν είχαν δουλειά και δεν μπορούσαν να συνεχίσουν να πληρώνουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές, οι οποίες είναι υποχρεωτικές για να ασκήσει κάποιος το επάγγελμα, είτε έχει είτε δεν έχει δουλειά.
Η κατάσταση στον κλάδο είναι καθημερινά επιδεινούμενη. Είναι προφανές ότι το 2016 οι μηχανικοί που θα διαγραφούν θα είναι πάνω από 6000 και αν οι συνθήκες συνεχίσουν με τους ίδιους ρυθμούς το 2017, πάνω από 7000 θα επιλέξουν την εθελούσια διαγραφή. Αναμφισβήτητα, βρισκόμαστε ενώπιον της μεγαλύτερης ιστορικής μετανάστευσης του τεχνικού κόσμου της χώρας. Απέναντι σε αυτό τον πρωτόγνωρο επιστημονικό – τεχνικό ξεριζωμό, το ΤΕΕ στέκεται με την πλέον προκλητική και εκκωφαντική σιωπή του. Με ηγεσίες κατώτερες των περιστάσεων που αποτελούν συγκοινωνούντα δοχεία παρακμιακών κομματικών μηχανισμών, ουδόλως κήδονται για τα προβλήματα του κλάδου. Για χρόνια ολόκληρα, και ο πλέον καλόπιστος μηχανικός μπορεί να διακρίνει απίστευτα πάρτι διαπαραταξιακών σκανδάλων και αλληλοκουκουλωμάτων με το πιο χαρακτηριστικό την σκανδαλώδη επένδυση αστρονομικών ταμειακών αποθεμάτων του πλέον εύρωστου ταμείου του κλάδου, του ΤΣΜΕΔΕ, σε χαρτοφυλάκια της Τράπεζας Αττικής.
Η πλέον σκοτεινή και διαπλεκόμενη υπόθεση στην ιστορία των ελλήνων μηχανικών για την οποία «δεν άνοιξε ούτε μύτη», καθώς ευθύνονται ηγεσίες του ΤΕΕ που επιβραβεύτηκαν με υπουργικά χαρτοφυλάκια και για την οποία δεν έχει κληθεί να λογοδοτήσει ακόμη κανένας. Αυτή η σκοτεινή μόνο υπόθεση είναι αρκετή για να πειστεί και ο πλέον ανυποψίαστος, ότι το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, έχει ανενδοίαστα μεταμορφωθεί σήμερα σε μια αμαρτωλή Στοά εκποίησης συμφερόντων του κλάδου, σε μια αγοραία λέσχη διενέργειας καλλιστείων δημοσίων σχέσεων, και στέγασης (στην πλειονότητά τους), εκκωφαντικών μετριοτήτων. Εν πολλοίς, ένα διαπαραταξιακό club πρωτόγονης ιδιοτέλειας στο όνομα εκπροσώπησης των μηχανικών. Το άρωμα άλλωστε της σκανδαλώδους πολύχρονης κακοδιαχείρισης ήταν και η αφορμή που η Τρόϊκα στα πλαίσια των δεσμεύσεων του πρώτου κιόλας μνημονίου, κατήργησε από το ΤΕΕ το δικαίωμα είσπραξης 2% επί του ποσοστού αμοιβών μελετών ιδιωτικών και δημοσίων έργων. Προνόμιο που του έδινε τη δυνατότητα κάρπωσης και διαχείρισης αστρονομικών ποσών…
Δυστυχώς καμία μέχρι σήμερα ανεξάρτητη αρχή, δεν έχει ασχοληθεί με τις σωρείες παράτυπων προγραμματικών συμβάσεων που στήνονταν ή τις συστάσεις εικονικών ομάδων εργασίας, τις παράτυπες αναθέσεις και συμβάσεις σε ισόβιους συνδικαλιστές, την κατάλυση με λίγα λόγια και των πλέον στοιχειωδών προσχημάτων τήρησης επιστημονικής, συνδικαλιστικής και νομικής τάξης… Σήμερα μια αχλή παρακμής, απαξίωσης και κατεξευτελισμού βαραίνει το πάλαι ποτέ λαμπρό φέγγος των ελλήνων μηχανικών.
Σε λίγες ημέρες στο ΤΕΕ διεξάγονται εκλογές. Το γεγονός αφήνει παγερά αδιάφορο όχι μόνο στην συντριπτική τους πλειοψηφία, τους έλληνες μηχανικούς αλλά πολύ δε περισσότερο την ελληνική κοινωνία. Η εποχή που το ΤΕΕ συνιστούσε ένα βαρύνοντα και σοβαρό θεσμικό εταίρο έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Κανένας δεν το παίρνει πλέον στα σοβαρά. Κάποτε, σε ακόμη χαλεπότερους καιρούς, το επιμελητήριο το υπηρέτησαν μηχανικοί που είχαν ένα ιδιαίτερο πνευματικό εκτόπισμα και άφησαν εποχή. Πανεπιστημιακοί δάσκαλοι όπως ο Α. Ρουσσόπουλος και ο Ν. Κιτσίκης θήτευσαν στο ΤΕΕ και μνημονεύονται μέχρι σήμερα για το κύρος και το έργο που άφησαν.
Όλες οι συνδικαλιστικές παρατάξεις του ΤΕΕ αποδεδειγμένα πλέον δε μπορούν να σταθούν δίπλα στους μηχανικούς, να πρωτοστατήσουν πραγματικά και αποτελεσματικά στη διατήρηση του κύρους τους και στη διεκδίκηση των αιτημάτων τους.
Σε αυτές τις εκλογές, που δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τους έλληνες μηχανικούς, κρίνεται μόνο ένα πράγμα: Ποια παράταξη (που όλες είναι ίδιες σαν σταγόνες νερού) θα επικρατήσει και θα έχει την κυριαρχία σε αυτό το αγοραίο παιχνίδι και καλλιστεία δημοσίων σχέσεων και ποια πρόσωπα θα κατορθώσουν να εγγράψουν προοπτικές ενσήμων και πολιτικές υποθήκες σε κομματικά μαντριά. Κι άλλοι πάλι, για να απαλύνουν με το μύθο της αυταπάτης του ρόλου που θα αποκτήσουν, την οικτρή αποτυχία αναγνώρισής τους στις τοπικές τους κοινωνίες. Τίποτα περισσότερο, τίποτε λιγότερο. Παντού άλλωστε υπάρχει κι ένας μύθος…
(*) Ο κ. Κωστής Μαυρικάκης είναι Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ.
