ΚΡΗΤΗ
Η Περιφέρεια Κρήτης "ψηφίζει" Περιβάλλον ... και μέσω των ευρωπαϊκών έργων που υλοποιεί
Τα συμπεράσματα των ευρωπαϊκών προγραμμάτων είναι η πιλοτική εφαρμογή ευρωπαϊκών στρατηγικών, λέει ο Εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος για ευρωπαϊκά και διεθνή θέματα, Γιώργος Αλεξάκης - Αγωνία για το Περιβάλλον στην ΕΕ
Σαφής είναι η στόχευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο περιβάλλον, όπως διαφαίνεται και από τα ευρωπαϊκά έργα στα οποία η Περιφέρεια Κρήτης συμμετέχει. Όπως λέει στο Cretalive ο εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος Κρήτης, αρμόδιος για ευρωπαϊκά και διεθνή θέματα Γιώργος Αλεξάκης, "τα περισσότερα από τα πολυάριθμα ευρωπαϊκά έργα που υλοποιεί η Περιφέρεια Κρήτης έχουν ως αντικείμενο το περιβάλλον".
Την τρέχουσα περίοδο η Περιφέρεια Κρήτης υλοποιεί περισσότερα από 11 ευρωπαϊκά έργα που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το περιβάλλον:
"Τρέχει" το Life IP 4 Nature, με σκοπό την ενίσχυση της προστασίας της φύσης, ειδικά στην Περιφέρεια της Κρήτης.
Ένα άλλο σημαντικό έργο που σχετίζεται με τη λειψυδρία και την αντιμετώπιση της στο πλαίσιο της μάχης κατά της κλιματικής αλλαγής, είναι το έργο TRANSCEND, το οποίο είναι σε εξέλιξη αυτή την περίοδο και έχει σκοπό να λάβει υπόψη τις αβεβαιότητες που υπάρχουν όταν συζητάμε για λειψυδρία και κλιματική αλλαγή. "Γίνονται αντίστοιχες εφαρμογές σε άλλες περιοχές και στο τέλος τα συμπεράσματα συγκρίνονται μεταξύ των περιοχών αυτών" - αναφέρει ο Γ.Αλεξάκης.
Ένα τρίτο ευρωπαϊκό έργο είναι το Dialogue4Nature που αποτελεί ένα έργο διακυβέρνησης που έχει σκοπό να λάβει υπόψη τις καλές πρακτικές επιμέρους άλλων θεματικών έργων και να προχωρήσει σε αναβάθμισή τους σε πολιτικό επίπεδο στη Μεσόγειο και στην Ευρώπη, δημιουργώντας ένα μεσογειακό δίκτυο ανθεκτικότητας. Ο σκοπός αυτού του έργου είναι να ενσωματώσει το φυσικό κεφάλαιο στην κοινωνική και περιβαλλοντική πολιτική. Έχει διάρκεια 7 έτη και συντονιστής του έργου αυτού είναι η Περιφέρεια Κρήτης.
"Ένα εξίσου σημαντικό έργο είναι το DETOCS και το έργο αυτό αφορά την υποστήριξη της τουριστικής βιομηχανίας στην μετά-COVID εποχή για την απαλλαγή από τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα" - αναφέρει ο Περιφερειακός Σύμβουλος, υπογραμμίζοντας και την ευρωπαϊκή πολιτική υπέρ της απαλλαγής της οικονομίας από τις εκπομπές άνθρακα και ταυτόχρονα της διασφάλισης της ενεργειακής επάρκειας προκειμένου να διατηρηθεί το ενεργειακό κόστος σε χαμηλά επίπεδα.
"Το έργο αυτό δοκιμάζει πολιτικές για την ενίσχυση των τουριστικών υποδομών" - αναφέρει ο κ.Αλεξάκης, προσθέτοντας πως "τα συμπεράσματα αυτά θα διαδοθούν σε όλη την Ευρώπη, κυρίως στους 11 εταίρους που συμμετέχουν από τις διάφορες χώρες και ο σκοπός προφανώς είναι να γίνουν γνωστά σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς με τον τουρισμό".
Στον τομέα της φυτοπροστασίας, η Περιφέρεια Κρήτης υλοποιεί το έργο NextGenBioBest και "έχει σκοπό να εισάγει καινούργια και βελτιωμένα προϊόντα, μεθόδους και πρακτικές για τον ορθολογικό έλεγχο των εχθρών και παθογόνων που είναι πολύ δύσκολο να καταπολεμηθούν, μειώνοντας παράλληλα τη χρήση των χημικών συσκευασμάτων" - αναφέρει ο Γ.Αλεξάκης.
Ένα ακόμη έργο που υλοποιεί η Περιφέρεια Κρήτης είναι το SMILE CITY, το οποίο ξεκινάει φέτος και έχει σκοπό να προωθήσει τα βιώσιμα υλικά σε μια κυκλική οικονομία. Στο πρόγραμμα αυτό συμμετέχουν 38 εταίροι από όλη την Ευρώπη και "εδώ ο σκοπός μας είναι να φτιάξουμε ποδηλατόδρομους (100 χλμ.) με 20 σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών ποδηλάτων. Η καινοτομία είναι ότι οι σταθμοί φόρτισης θα είναι κατασκευασμένοι από ανακυκλώσιμα υλικά σκυροδέματος και φωτοβολταϊκών πάνελ" - αναφέρει ο Εντεταλμένος Σύμβουλος για ευρωπαϊκά και διεθνή θέματα, τονίζοντας ότι "είναι μια καινοτομία προκειμένου να δείξουμε ότι μπορούμε να επαναχρησιμοποιήσουμε υλικά που διαφορετικά θα πήγαιναν στα σκουπίδια". Ο σχεδιασμός αφορά όλο το έργο και σε δεύτερο χρόνο θα προσδιοριστεί τί μέρος των 100 χλμ. ποδηλατόδρομου θα εφαρμοστεί στην Κρήτη και σε ποια περιοχή.
Ένα άλλο σημαντικό καινοτόμο έργο είναι το ADRIONOSPORTS, το οποίο όπως εξηγεί ο κ.Αλεξάκης στοχεύει να εισαγάγει τους κανόνες της κυκλικής οικονομίας σε αθλητικές εγκαταστάσεις και διοργανώσεις, οπότε έχουμε και μεγάλη παραγωγή αποβλήτων. "Θέλουμε λοιπόν να εφαρμόσουμε κανόνες κυκλικής οικονομίας σε αυτές τις περιπτώσεις" - προσθέτει ο ίδιος.
Ένα άλλο σημαντικό ευρωπαϊκό έργο είναι το NaTour4Change - ένα έργο που συνδυάζει τον αειφόρο τουρισμό, το φυσικό περιβάλλον και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. "Έχουμε επιλέξει για το έργο αυτό πιλοτική περιοχή την Σητεία και συγκεκριμένα τέσσερις μικρές περιοχές που είναι προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura και θέλουμε να εκτιμήσουμε τον βαθμό επιρροής του τουρισμού στο φυσικό περιβάλλον στο πλαίσιο της κλιματικής κρίσης" - αναφέρει ο Γ.Αλεξάκης. Ο ίδιος προσθέτει ότι "είναι σε εξέλιξη αντίστοιχες έρευνες σε άλλες περιοχές και τα συμπεράσματα από αυτές τις έρευνες και μελέτες θα ανακοινωθούν μετά συγκριτικά για όλη τη Μεσόγειο".
Ένα ακόμα ενδιαφέρον έργο που υλοποιείται είναι το CRETE, που σημαίνει Κλιματικά Ανθεκτική Κρήτη. "Θέλουμε η περιφέρειά μας να είναι μία από τις 150 κλιματικά ανθεκτικές ευρωπαϊκές περιοχές ως το 2030. Σκοπός του έργου είναι η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του νησιού μέσα από την ενδυνάμωση των διοικητικών δομών που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους ή τη δημιουργία νέων δομών αν αυτό προκύψει ως απαίτηση από το πρόγραμμα" - λέει ο κ.Αλεξάκης. Στο πλαίσιο του έργου θα γίνει μία ανάλυση και αξιολόγηση των κινδύνων της ξηρασίας και των πλημμυρών, θα συγκριθούν τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας με ό,τι έχει προβλεφθεί σήμερα στο Περιφερειακό Σχέδιο Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή και "αναλόγως θα προβούμε σε διορθώσεις βελτιώσεις της περιφερειακής πολιτικής".
Σχετικό με το περιβάλλον είναι και ένα νέο ευρωπαϊκό έργο που θα ξεκινήσει σύντομα, το ACT4ALL που αφορά στην ενίσχυση της κοινωνικής ανθεκτικότητας και τη συμμετοχή των πολιτών στην πρόληψη και αντιμετώπιση κινδύνων από φυσικές καταστροφές. Χρηματοδοτείται από το Interreg Ελλάδα-Κύπρος και "θα δώσει τη δυνατότητα ακόμη και για αγορά εξοπλισμού για εθελοντικές ομάδες που συμμετέχουν με πολύ καλά αποτελέσματα όταν έχουμε κινδύνους από φυσικές καταστροφές" - αναφέρει ο Εντεταλμένος Σύμβουλος.
Άλλο ένα σπουδαίο έργο είναι το RE-PLAN CITY LIFE με θέμα την Κυκλική Οικονομία και ειδικότερα τα ανακυκλωμένα ελαστικά, τα οποία παράγουν νέα υλικά όπως είναι το καουτσούκ, ίνες χάλυβα και υφαντικές ύλες. "Και εδώ, το ζητούμενο είναι πως τα παραγόμενα υλικά θα ενσωματωθούν σε υποδομές μεταφορών, π.χ. σε οδικές και σιδηροδρομικές, πως θα ενσωματωθούν στο σκυρόδεμα των οικοδομών, πως θα ενσωματωθούν στον αστικό διάκοσμο. Και έχουμε παραδείγματα επίπλων από ανακυκλωμένα υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο δημόσιο χώρο" - σημειώνει ο Γ.Αλεξάκης.
Πέραν των έργων με εστίαση στο Περιβάλλον, αυτό το διάστημα η Περιφέρεια Κρήτης "τρέχει" τέσσερα σημαντικά έργα που αφορούν την Ενέργεια. "Το πιο συμβολικό έργο είναι το CRAVE - H2, που είναι η κοιλάδα υδρογόνου Αιγαίου Κρήτης" - αναφέρει ο κ.Αλεξάκης. Στο έργο αυτό συμμετέχουν οκτώ εταίροι από όλη την Ευρώπη και "ο σκοπός είναι να κάνουμε όλα τα απαραίτητα βήματα στην αλυσίδα αξίας του υδρογόνου, από την παραγωγή μέχρι και την αποθήκευση του, σε συνθήκες υψηλής πίεσης και τη διανομή του σε σταθμό ανεφοδιασμού υδρογόνου και σε ενδεχόμενους άλλους αγοραστές".
Το δεύτερο σημαντικό έργο που συνδέεται και με το προηγούμενο είναι η Κοιλάδα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Κρήτης, ένα σημαντικό έργο του Horizon στο οποίο συμμετέχουν 43 εταίροι από όλη την Ευρώπη, με σκοπό να επιτευχθεί ένα "μείγμα" ΑΠΕ στο νησί της Κρήτης, συνδυάζοντας τεχνολογίες για πρώτη φορά. "Έτσι, έχουμε προσδιορίσει τέσσερα διαφορετικά σημεία - περιοχές, όπου θα γίνει διαφορετικός συνδυασμός μορφών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στο Αρκαλοχώρι με βιοκαύσιμα και τηλεθέρμανση, στην Άρβη της Βιάννου με ψύξη, στο Οροπέδιο Λασιθίου με αξιοποίηση του αιολικού δυναμικού και στον Αθερινόλακκο Λασιθίου με αξιοποίηση του υδρογόνου που θα παραχθεί εκεί" - εξηγεί ο Γ.Αλεξάκης.
Λύσεις τηλεθέρμανσης και ψύξης για την αποτελεσματική αξιοποίηση της απορριπτόμενης θερμότητας εξετάζει το έργο που σύντομα πρόκειται να ξεκινήσει να υλοποιείται στην Κρήτη και λέγεται DISCO. "Στην περιφέρειά μας μέχρι στιγμής δεν έχουμε τέτοιες σημαντικές εμπειρίες και αυτό είναι μια καλή αφορμή για να μάθουμε να χρησιμοποιούμε την απορριπτόμενη θερμότητα" - αναφέρει ο ίδιος. Εξηγεί, μάλιστα, ότι στόχος του εν λόγω έργου είναι να αναπτυχθούν "πολιτικές και λύσεις ενεργειακής απόδοσης για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές θέρμανσης και ψύξης για κτίρια σε 10 ευρωπαϊκές περιφέρειες. Θα επιλέξουμε λοιπόν κάποια κτίρια στην Κρήτη που θα προσπαθήσουμε να τους δώσουμε τηλεθέρμανση και ψύξη από απορριπτόμενη θερμότητα".
Τέλος ένα ακόμα σημαντικό έργο που "τρέχει" με ελληνική χρηματοδότηση είναι η βιώσιμη χωροθέτηση υπεράκτιων αιολικών πάρκων με εφαρμογή στην Κρήτη. Στο έργο αυτό συμπράττουν η Περιφέρεια Κρήτης σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης με σκοπό την ανάπτυξη μιας εξειδικευμένης μεθοδογίας για την βιώσιμη χωροθέτηση ανεμογεννητριών στη θάλασσα, με κριτήρια: τη διαβούλευση και τον διάλογο των αποτελεσμάτων με όλους τους συναρμόδιους πορείς, τη διαμόρφωση πρότασης πολιτικής και τη διάδοση των αποτελεσμάτων με ενημερωτικές δράσεις στο νησί μας.
Από τη θεωρία στην πράξη
Ποιος ο σκοπός όλων αυτών των προγραμμάτων; Μα φυσικά να αξιοποιηθούν τα συμπεράσματα και να καταρτιστούν στρατηγικές και πολιτικές. "Ο σκοπός μας είναι τα συμπεράσματα από τις μελέτες και τις έρευνες που γίνονται να επηρεάσουν τις περιφερειακές πολιτικές της Κρήτης στο μέλλον, σχετικά με το περιβάλλον" - αναφέρει ο κ.Αλεξάκης.
Ο ίδιος τονίζει ότι, σε όλη την Ευρώπη, το περιβάλλον δεν είναι "απλώς τάση", αλλά "σε όλη την Ευρώπη αποτελεί αγωνία το Περιβάλλον, διατίθενται πολύ σημαντικοί ευρωπαϊκοί πόροι σε αυτή την κατεύθυνση και χρέος μας είναι αφενός να αξιοποιούμε τους πόρους και αφετέρου να αξιοποιούμε τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την υλοποίηση των προγραμμάτων, να τα αξιοποιεί τόσο η τοπική αυτοδιοίκηση, η περιφερειακή αρχή, οι εθνικές αρχές. Αλλά και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να επηρεάζει και να βελτιώνει τις πολιτικές της με βάση τα συμπεράσματα των προγραμμάτων". Τα προγράμματα, με άλλα λόγια, "είναι η πιλοτική εφαρμογή ευρωπαϊκών στρατηγικών" - τονίζει ο ίδιος, "προκειμένου να γίνουν πιο στοχευμένες οι χρηματοδοτήσεις της επόμενης περιόδου".
Τί "τύχη" έχουν, αλήθεια, τα συμπεράσματα των προγραμμάτων; Υπάρχουν περιπτώσεις προγραμμάτων, τα συμπεράσματα των οποίων αξιοποιήθηκαν, λέει ο Γ.Αλεξάκης, σημειώνοντας πάντως πως "δεν είμαστε ευχαριστημένοι. Θα θέλαμε και τα συμπεράσματα των προγραμμάτων να τα επικοινωνούμε ακόμη περισσότερο. Θα θέλαμε να επηρεάζουν τις τοπικές, περιφερειακές και εθνικές πολιτικές ακόμη περισσότερο.
Εργαζόμαστε σε αυτή την κατεύθυνση, προκειμένου όλοι οι φορείς - κοινωνία, σύλλογοι, επιμελητήρια, πανεπιστήμια, αυτοδιοίκηση, κράτος - να ακούν αυτά τα συμπεράσματα και να αξιοποιούν όποια σημεία από αυτά τους είναι χρήσιμα για να βελτιώνουν τις πολιτικές τους".
Είναι πολυτέλεια η συζήτηση και η διοχέτευση πόρων για το Περιβάλλον, την ώρα που στην Ελλάδα του 2025 πολίτες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα - ακόμη και επιβίωσης;
"Πρέπει η περιβαλλοντική μας φροντίδα να ενσωματωθεί σε κάθε πολιτική. Και στην οικονομική πολιτική, στην κοινωνική πολιτική, όχι μόνο απομονωμένα στην περιβαλλοντική πολιτική. Γιατί αυτό έχει επίπτωση στην οικονομία του τόπου και κατά συνέπεια στην οικονομία κάθε νοικοκυριού" - λέει ο Γ.Αλεξάκης κι εξηγεί: "Αν καταστρέφουμε το περιβάλλον, αυτό έχει συνέπειες στην οικονομία του κάθε νοικοκυριού. Μπορεί να μην είναι άμεσα ορατές όμως χρέος της ,πολιτείας των ακαδημαϊκών, των πανεπιστημίων είναι να αναδείξουν αυτή την αλυσίδα, αυτή τη συνεπαγωγή: ότι όταν ρυπαίνω ένα ποταμό, αυτό έχει επίπτωση στην οικονομία του Δήμου μου, στην οικονομία της Κρήτης, στην οικονομία του νοικοκυριού μου".
Απεργία για ... το Περιβάλλον!
Το Περιβάλλον, όσο κι αν σύσσωμη η επιστημονική κοινότητα διαμηνύει ότι επηρεάζει και την ... τσέπη μας, φαίνεται προς το παρόν μια έννοια διαχωρισμένη στη συνείδηση του μέσου πολίτη. Στις πρόσφατες απεργίες τα ζητήματα διαμαρτυρίας ήταν η ακρίβεια, ο πληθωρισμός, η στεγαστική κρίση. Δεν έχει αναδυθεί σαν ζήτημα, τουλάχιστον στην ευρεία κοινωνία, η περιβαλλοντική προστασία
"Ας φανταστούμε την επόμενη απεργία να γίνει για τη φύση!" - λέει, τολμηρά ο Γ.Αλεξάκης. Ακούγεται ουτοπικό, ίσως και αστείο, είναι όμως απολύτως κρίσιμο! "Θα ήταν πολύ σημαντικό και ως ένδειξη της αγωνίας και της εγρήγορσης που πρέπει να έχουμε για περιβαλλοντικά θέματα. Μήπως η κλιματική κρίση ή η κλιματική αλλαγή, όπως την αντιλαμβάνει ο καθένας, δεν είναι ένα θέμα που συζητάμε πλέον όλοι μεταξύ μας;" - προσθέτει ο ίδιος, υπογραμμίζοντας ότι ήδη υπάρχουν πολιτικές για τον μετριασμό των επιπτώσεων και "οφείλει το κράτος υπό την ευρεία έννοια, να ενημερώσει πάνω σε αυτά τα θέματα, για το τί πρέπει να κάνει ο καθένας, σε κάθε τομέα, για να έχουμε μία διατήρηση του περιβάλλοντος για να μετριάσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, να κάνουμε εξοικονόμηση ενέργειας, να κάνουμε εξοικονόμηση νερού".
Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη
