Κοσμοσυρροή επικρατεί τις τελευταίες τέσσερις ημέρες στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου με το ενδιαφέρον των επισκεπτών για την έκθεση «1923-2023 Ένας αιώνας. Μια κοινωνία. Ηράκλειο: Ο τόπος που μας ένωσε» να σπάει κάθε προηγούμενο ρεκόρ.
Η έκθεση άνοιξε τις πύλες της την Δευτέρα 24 Απριλίου και μέχρι το μεσημέρι της Πέμπτης 27 Απριλίου περισσότερα από 5.500 άτομα έχουν επισκεφθεί την Δημοτική Πινακοθήκη για να θαυμάσουν από κοντά τα σπάνια κειμήλια που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες φεύγοντας κυνηγημένοι από τα πατρογονικά τους εδάφη και ερχόμενοι στην Κρήτη.
Το εντυπωσιακό και περίτεχνα κεντημένο τσόχινο νυφικό από τη Νίγδη της Καππαδοκίας, το μισοτελειωμένο νυφικό νυχτικό που ούτε τελείωσε ούτε το φόρεσε ποτέ η γυναίκα για την οποία προορίζονταν, το σημειωματάριο Κρητικού του στρατιώτη αφηγούνται τις προσωπικές ιστορίες και τα δράματα των ανθρώπων που από τη μια στιγμή στην άλλη άφησαν τη ζωή και τα όνειρα τους στη Μικρά Ασία για να συνεχίσουν την πορεία τους σε μια πατρίδα, τόσο κοντινή αλλά και τόσο «ξένη».
Μυθικό ποσό για το τσόχινο νυφικό
Μια ολόκληρη ιστορία φέρει ανάμεσα στις κλωστές και τις καλοραμμένες ραφές το τσόχινο νυφικό από τη Νίγδη της Καππαδοκίας.
Μόλις περάσει κανείς την πύλη της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου το μάτι του πέφτει κατευθείαν επάνω στο πλουμιστό νυφικό φτιαγμένο από τσόχα. Η νύφη ήταν μόλις 14 ετών αλλά προφανώς ο γαμπρός την λάτρευε και παράγγειλε ένα ρούχο που ακόμα και σήμερα, πάνω από 100 χρόνια μετά, δείχνει τόσο σύγχρονο και εντυπωσιακό.
Μάλιστα, με τα χρήματα αυτά βιοπορίστηκε για δύο χρόνια η οικογένεια των ραπτών που ανέλαβαν να δημιουργήσουν το δώρο του γαμπρού για τη νύφη!
Το σημειωτάριο του Κρητικού στρατιώτη
Το σημειωματάριο του στρατιώτη Μιχαήλ Μανιουδή περιγράφει το οδοιπορικό και τις αναμνήσεις του από την Μικρασιατική Εκστρατεία. Στις 3 Μαΐου 1919 έγινε η επιστράτευση του και καταλήγει η αφήγηση στις 3 Αυγούστου του 1923 που επιστρέφει στο Ηράκλειο.
Σε μια στιγμή, σε ένα «γύρισμα» της ιστορίας, ξεριζώθηκαν χιλιάδες χρόνια ελληνικής παρουσίας στον Πόντο, τη Μικρά Ασία, την Καππαδοκία, την ανατολική Θράκη... Οι απόγονοι όμως των Μικρασιατών φυλάνε στη ψυχή τους τα κειμήλια των προγόνων τους που έχουν γι’ αυτούς τεράστια συναισθηματική αξία.
Το μισοτελειωμένο νυφικό νυχτικό και ο νεκρός στρατιώτης
Μόλις δύο βήματα παραπέρα η τραγωδία της Μικράς Ασίας περνά σαν ταινία μπροστά από τα μάτια του επισκέπτη καθώς ενημερώνεται για το ολομέταξο και ευαίσθητο πλέον μισοτελειωμένο νυφικό νυχτικό και το δράμα που κρύβει πίσω του.
Εκείνη το ετοίμαζε όμως εκείνος (ο καλός της) έφυγε για τον πόλεμο όπου και σκοτώθηκε. Η γυναίκα δεν πρόλαβε να παντρευτεί τον αγαπημένο της καρδιάς της.
Φεύγοντας από το Πετρούμι (Αλικαρνασσός της Μικράς Ασίας) εκείνη ήρθε στην Κρήτη, ερωτεύθηκε και παντρεύτηκε κάποιον άλλον. Όμως στα κατάβαθα της ντουλάπας της χτυπούσε η καρδιά της για ένα κομμάτι ρούχο που εξυμνεί την πλατωνική ιστορία αγάπης η οποία, αν και είχε άδοξο τέλος, επιβιώνει μέχρι και σήμερα!
Το Ευαγγέλιο του 1874: «Μην το βλέπεις γιε μου έτσι ξεθωριασμένο και βαμμένο. Τα νερά της Σμύρνης είναι εδώ μέσα που κολυμπήσαμε»
Κατά την παρουσίαση της έκθεσης, στη Λότζια, ρίγη συγκίνησης προκάλεσε ο Βασίλης Σασλής, γραμματέας του Συλλόγου Καραμπουρνιωτών, όταν έβγαλε από την τσάντα του και κράτησε με ευλάβεια στα χέρια του ένα κειμήλιο 149 ετών.
Με τη φωνή του να λυγίζει θυμήθηκε την ιστορία του μικρού αλλά υπερπολύτιμου Ευαγγελίου (έκδοση 1874) που κρατούσε σφιχτά στα τρεμάμενα χέρια του και είπε: «με φώναξαν ο πατέρας μου και η θεία μου και μου είπαν "γιε μου θα το πάρεις μαζί σου αυτό. Μας πέρασε από το δρόμο του θανάτου στη ζωή. Μην το βλέπεις γιε μου έτσι ξεθωριασμένο και βαμμένο. Τα νερά της Σμύρνης είναι εδώ μέσα που κολυμπήσαμε. Αλλά τα γράμματα είναι ατόφια. Μπορείς να διαβάζεις όποτε θέλεις". Το είδα 51 χρόνια μετά όταν μου το έδωσαν τυλιγμένο σ’ ένα πετσετάκι για να δείτε με πόση ευλάβεια το φύλαγαν τόσα χρόνια».
Ο Μανούσος Μανουσάκης στην έκθεση
Η έκθεση πραγματοποιείται με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από τη Συνθήκη της Λωζάνης και την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών, που αποτέλεσε ιστορικό ορόσημο για την Ελλάδα.
Παρουσιάζει το χρονικό του ερχομού και της ενσωμάτωσης χιλιάδων προσφύγων στον τόπο μας μέσα από τον πλούτο των κειμηλίων που διασώζονται, σε έκθεση στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου, από τις 24 έως την Κυριακή 30 Απριλίου.
Μάλιστα, το Σάββατο 28 Απριλίου, στις 12:00 το μεσημέρι, έχει προγραμματιστεί επίσκεψη και ξενάγηση του γνωστού σκηνοθέτη, κρητικής καταγωγής, Μανούσου Μανουσάκη στην έκθεση.
Δείτε επίσης:
«Εμπόδιο στη λήθη»- Σπάνια κειμήλια από τη Μικρά Ασία στη Βασιλική του Αγ. Μάρκου
Έκθεση με κειμήλια από τον ερχομό και την ενσωμάτωση των προσφύγων στο Ηράκλειο
Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη και το Ηράκλειο
