Ενώσεις Μετόχων

Οι μέτοχοι της ΑΕ είναι εκείνοι από τους οποίους απορρέει κάθε εξουσία που ασκείται στο όνομα τους ή/και στο όνομα της ίδιας της ΑΕ. Λογικό, επομένως, σειρά διατάξεων του νόμου εκείνους να αφορούν ή δικαιώματα εκείνων να επιχειρούν να προστατεύσουν. Τα δικαιώματά τους, όμως, προϋποθέτουν κάποια, ελάχιστα, ποσοστά συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο, που όλοι οι μέτοχοι δεν διαθέτουν. Κι αν τα διαθέτουν, δεν είναι βέβαιο ότι θα διαθέσουν τους αναγκαίους για την άσκησή τους οικονομικούς πόρους (ενίοτε) και χρόνο (:πάντοτε). Τη λύση έρχεται να δώσει ο «νεαρός» θεσμός των Ενώσεων Μετόχων, περί του οποίου το παρόν. 

Δικαιολογητική Βάση Πρόβλεψης Της Ένωσης Μετόχων

Συχνά συναντούμε το φαινόμενο, ιδίως στις πολυμετοχικές (εισηγμένες ή μη) ΑΕ, να μην δραστηριοποιούνται αρκετά (κάποιες φορές καθόλου) οι μικρομέτοχοι. Κι όχι σπάνια, συνειδητά να απέχουν από τα εταιρικά δρώμενα. Η αδράνεια αυτή συχνά οφείλεται στην έλλειψη γνώσης και πόρων των μικρομετόχων να προσαρμοστούν στις απαιτητικές προϋποθέσεις του νόμου για την άσκηση των μετοχικών τους δικαιωμάτων. Στην αναντιστοιχία, επίσης, στη σχέση κόστους/οφέλους.

Αντικείμενο Του Δικαιώματος

Ο νόμος προβλέπει (και ρυθμίζει) τη δυνατότητα των μετόχων να συστήσουν μια  ένωση με αντικείμενο την άσκηση δικαιωμάτων μειοψηφίας της ΑΕ.

Εκείνοι που θα συμμετάσχουν στην σύσταση της ένωσης πρέπει να έχουν τη μετοχική ιδιότητα˙ όχι, κατ’ ανάγκην, της ίδιας ΑΕ. Σε μια Ένωση Μετόχων μπορούν να συμμετέχουν μέτοχοι περισσοτέρων ΑΕ. Η ιδιότητα του μέλους μιας ένωσης δεν στερεί το δικαίωμα στο φορέα της να συμμετάσχει και σε άλλη, αντίστοιχης φύσης, ένωση.

Οι ενώσεις μετόχων στοχεύουν, κατά βάση, στην άσκηση δικαιωμάτων μειοψηφίας, στην οποία δεν θα ήταν δυνατό να προβεί το κάθε μέλος της, χωριστά,  ελλείψει (ενδεχομένως) της συγκέντρωσης του ελάχιστου εκπροσωπούμενου μετοχικού κεφαλαίου. Η ένωση θα είναι το ασκών το δικαίωμα πρόσωπο στο όνομα της αλλά για λογαριασμό των μελών-μετόχων της. 

Μέλη της Ένωσης Μετόχων μπορεί να είναι φυσικά και νομικά πρόσωπα. 

Νομική Μορφή Ένωσης Μετόχων

Η Ένωση Μετόχων έχει τη μορφή σωματείου. Η ίδρυση και λειτουργία της ένωσης εδράζεται στον νόμο για τις ΑΕ, στις διατάξεις του ΑΚ που διέπουν τα σωματεία αλλά και σ’ εκείνες του καταστατικού της-ως σωματείου. 

Σκοπός Της Ένωσης Μετόχων

Ο σκοπός της Ένωσης Μετόχων προβλέπεται στο καταστατικό της και μπορεί να είναι πέραν της άσκησης των δικαιωμάτων των μετόχων και η πληροφόρηση γύρω από αυτά. Επίσης, η επίτευξη συντονισμού και συνεννόησης μεταξύ επενδυτών και μετόχων. 

Η Άσκηση Των Δικαιωμάτων

Όπως ήδη αναφέρθηκε, η Ένωση Μετόχων ασκεί τα δικαιώματα μειοψηφίας στο όνομά της αλλά για λογαριασμό των μελών της. Η άσκηση των δικαιωμάτων απαιτεί προηγούμενη ενημέρωση προς την ΑΕ, της οποίας οι μέτοχοι τυγχάνουν μέλη της, σχετικά με τη σύστασή της, το καταστατικό της, τα ονόματα των μετόχων-μελών της για λογαριασμό των οποίων ασκείται το δικαίωμα. 

Ο θεσμός της Ένωσης Μετόχων είναι μεν νέος, παλαιόθεν, όμως, τον έχουμε συναντήσει στο ελληνικό επιχειρηματικό γίγνεσθαι (ιδίως στον χώρο των εισηγμένων ΑΕ): Τα αρνητικά παραδείγματα υπερτερούν, καθώς προετάσσετο η προάσπιση και ενίσχυση των συμφερόντων των εμπλεκομένων φυσικών προσώπων και όχι των αντίστοιχων των ΑΕ για τις οποία συνεστήθησαν. Ευελπιστούμε ότι ο εν λόγω θεσμός θα υπηρετεί, στο εξής, τις ΑΕ και μόνον.-

Σταύρος Κουμεντάκης

Managing Partner

Koumentakis and Associates Law Firm

Σημ.1: Σε πλήρη μορφή το παρόν άρθρο με τίτλο «Ενώσεις Μετόχων».

Σημ.2: Το παρόν άρθρο αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Στην ενότητα αυτή επιχειρούμε την ανάλυση, άρθρο προς άρθρο, του νόμου για τις ΑΕ (:ν. 4548/2018)-με business view, πάντα, προσέγγιση.