Του Γιώργη Ελ. Αεράκη
Όταν ήμουν μικρός, η μάνα μου με έπαιρνε από το χέρι και πηγαίναμε από τον Αη Γιώργη στο Περαχώρι, μία από τις τέσσερις ενορίες του χωριού μας. Όταν φτάναμε, ακολουθούσαμε πάντα το ίδιο τυπικό. Πρώτο από τα τρία σπίτια που επισκεπτόμασταν ήταν το σπίτι της θείας της (αδελφή της μάνας της) της Γκεγκρέζενας μια όμορφη ψηλή γυναίκα ντυμένη στα μαύρα η οποία μόλις μας έβλεπε άνοιγε τα χέρια της και έπαιρνε αγκαλιά την ανηψά της. Μετά πλησίαζα εγώ. Μου μου έδινε το χέρι και της και το φιλούσα για να πάρω την "εφκή τζη", έτσι μου έλεγε η μάνα μου στο δρόμο.
Ήταν πολύτιμη η ευχή της Κεγκρέζενας όπως είναι πολύτιμη η ευχή κάθε πονεμένου ανθρώπου. Χήρα στα 26 έγκυος και με πέντε ακόμα παιδιά. Ο άντρας της ο Γκεγκρέζος σκοτώθηκε στην Χανιόπορτα και ήταν ένας από τους πρώτους νεκρούς της Μάχης της Κρήτης το 1941.
Εκείνων των ανθρώπων γιος ήταν ο Κώστας Ξυλούρης, ο Κοζύρης όπως ήταν γνωστός σε μας, ορφανός στα τρία του χρόνια. Ο Κοζύρης μου έφερνε πάντα στον νου την παροιμία που λέει ότι " ο θεός ορφανά κάνει, κακορίζικα δεν κάνει" που θέλει να πει ότι ο καθένας ορίζει τη μοίρα του. Και ο Κοζύρης άρπαξε τη ζωή από τα κέρατα. Μεγάλωσε, έκανε όμορφη οικογένεια με παιδιά και εγγόνια. Σίγουρα θα τους λείψει. Δεν θα λείψει όμως μόνο απ αυτούς.
Ανθρώπους σαν τον Κοζύρη τους αναζητά μια ολόκληρη κοινότητα. Ήταν μια ιδιαίτερη και ξεχωριστή προσωπικότητα. Πληθωρικός, αεικίνητος, με βαθειά αίσθηση του χιούμορ, μερακλής και προπάντων χουβαρντάς, έβγαινε από το σπίτι του και με το γερακίσιο βλέμμα του σάρωνε την πλατεία του Περαχωριού. Ήξερε πάντα τι έπρεπε να προσέχει ώστε να προλάβει καταστάσεις σε ένα χωριό όπου όχι σπάνια τα πνεύματα οξύνονταν. Με τις πυροσβεστικές του παρεμβάσεις αποκαταστούσε σχέσεις που είχαν διαρραγεί και έχαιρε γενικής εκτίμησης.
Το Περαχώρι δεν θα είναι πια το ίδιο. Ο Κοζύρης προστίθεται στην μικρή ελίτ των απόντων που έκαναν ξεχωριστή την περιοχή αυτή των Ανωγείων. Είμαι σίγουρος ότι απόψε τον τραπεζώνουν στον Άδη ο Γιάγκος του Μάνολα, ο Πολομανόλης, ο Χουμάς, ο Μιλτιάδης του Ξυδάκη, ο Μίχαλος του Γρυλιό και τα άλλα παιδιά που αποτελούσαν την ψυχή του Περαχωριού.
Καλοστραθιά Κοζύρη. Χαιρετισμούς δώσε!
