Για τον Κανάκη Γερωνυμάκη

Newsroom
Newsroom

Με αφορμή την συμπλήρωση 40 ημερών από τον θάνατό του

Γράφει ο Αλέξανδρος Παπαδερός

Πλησιάζει η συμπλήρωση 40 ημερών από την εκδημία του Κανάκη Γερωνυμάκη (1926-2022), ο οποίος επανέρχεται στη σκέψη και την ευγνωμοσύνη μας ως ο «αγράμματος σοφός» των Σφακίων, ο λεβέντης υπηρέτης των αναγκών του λαού. 

Το έργο του δεν μου ήταν άγνωστο.  Το πρόσωπό του όμως, την παράσταση, την ομιλία και τους τρόπους του ευτύχησα να καμαρώσω, όταν με επισκέφθηκε στο Κολυμπάρι. Είχε αποδεχθεί  πρόσκλησή μου για επικοινωνία ΠΡΟΣΩΠΟΝ ΠΡΟΣ ΠΡΟΣΩΠΟΝ, προκειμένου να ενημερωθεί για την Εταιρεία Ίδρυσης Μουσείου Μάχης της Κρήτης, της Κατοχής και της Αντίστασης και ειδικότερα για το πρόγραμμά μας  ΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ, που  θα εικονίζει τη Μεγαλόνησο, όπως είχε διαμορφωθεί τον καιρό του πολέμου (1941-1945). 

Από την αρχή της συνομιλίας μας έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον που εξελίχθηκε σε ενθουσιασμό, όταν άκουσε ότι υπάρχει η σκέψη στον «πολεμικό χάρτη» να αποτυπωθούν π.χ. τόποι της Μάχης της Κρήτης και άλλων συγκρούσεων, μαρτυρικά χωριά και σημεία μεγάλων καταστροφών, κυρίως εντός πόλεων, λημέρια αντιστασιακών ομάδων και συμμαχικών κλιμακίων, γερμανικών και ιταλικών αμυντικών και άλλων εγκαταστάσεων, νεκροταφεία, το φρικτό κολαστήριο της Κρήτης κατά την κατοχή, δηλαδή η Φυλακή της Αγιάς, ο Γολγοθάς και άλλοι τόποι εκτελέσεων, βασανιστηρίων και καταναγκαστικής εργασίας και σημεία της θάλασσας, όπου διαδραματίσθηκαν  άξια μνήμης γεγονότα. 

Στην παρατήρησή του ότι πρόκειται για σπουδαίο μεν έργο, αλλά συγχρόνως και δύσκολο απάντησα ότι έχουμε καλή συνεργασία της Εταιρείας με τους Δήμους και με το Πολυτεχνείο Κρήτης (Καθηγήτρια  Αμαλία Κωτσάκη). Προσδοκία μας, πρόσθεσα, είναι ο Χάρτης  να γίνει  βοηθός στη μεταλαμπάδευση  της μνήμης, οδηγός για τη διδασκαλία σπουδαίων σταθμών της Τοπικής Ιστορία στα σχολεία, μέσον και όργανο που θα πολλαπλασιάσει  τους  επισκέψιμους  χώρους της Κρήτης για δικούς και ξένους και θα ευαισθητοποιήσει τους κατοίκους των επιλεγμένων στόχων, να τους φροντίζουν.  

Χωρίς δεύτερη σκέψη, ο μακαριστός Κανάκης, ύστερα από την ενημέρωση για το πρόγραμμα αυτό, μας πρόσφερε όχι μόνο πολύτιμα ιστορικά και άλλα κείμενά του, αλλά και τον ίδιο τον εαυτό του ως έμπειρο επιστημονικό Σύμβουλο. Ήταν αναμενόμενη και καλοδεχούμενη   η προσφορά του, αφού αυτό είχε κάμει ολοζωής, όπου και όταν του  ζητήθηκε.  

Δεν ήταν όμως μόνον αυτό: εκτός από την υπηρεσία του στην Κοινότητα Ασφένδου ως γραμματέας της, ασχολήθηκε συστηματικά και όσο του επέτρεπαν οι δυνάμεις του με τον λαϊκό πολιτισμό του τόπου μας. Η ντοπιολαλιά, οι παραδόσεις, η τοπική Ιστορία, ήθη και έθιμα, παροιμίες και μαντινάδες και ριζίτικα, αναμνήσεις από τα παιδικά χρόνια και από διηγήσεις των γερόντων, στοιχεία του υλικού βίου και γενικότερα της καθημερινής ζωής περασμένων δεκαετιών τροφοδοτούσαν με πλούσιο υλικό τα ενδιαφέροντα και τις αναζητήσεις του. Όλα τα συγκέντρωνε με επιμέλεια και είχε την ευτυχία – και εμείς την τύχη – να τα περιλάβει σε βιβλία που εξέδωσε και που σήμερα αποτελούν ιδιαίτερης αξίας πηγές για γνωριμία με το παρελθόν. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η βροντώδης και καθαρή φωνή του, η διαυγής και οξεία σκέψη του, η ανυπόκριτη ευαισθησία του, ο σεβασμός του προς τα πατροπαράδοτα συστατικά του εθνικού παρελθόντος έχουν αποτυπωθεί έντονα στα έργα του και μαρτυρούν την αξία τους.

Λέγεται ότι «Όταν πεθαίνει ο άνθρωπος παίρνει μαζί του όσα αφήνει πίσω του» - συνηθίζει να το λέει ο Σεβασμ. Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. Ευγένιος. Ο πολυσέβαστος Κανάκης πήρε μαζί του ένα μεγάλο σφακιανό σακούλι,  γεμάτο με  ευεργεσίες που άφησε ολοζωής δώρο στην Κρήτη.  

Αιωνία η μνήμη αυτού!  

 

Γίνε ο ρεπόρτερ του CRETALIVE

ΣΤΕΙΛΕ ΤΗΝ ΕΙΔΗΣΗ