*του Δημήτρη Μιμή
Το βιομηχανικό παιχνίδι είναι ένα επίκαιρο θέμα λόγω των εορτών και απαιτεί μεγάλη προσοχή διότι ο καθένας μας κάποιο παιχνίδι θ΄ αγοράσει για κάποιο παιδί.
Η σημασία και η συμβολή του παιχνιδιού στην ανάπτυξη και εξέλιξη του παιδιού είναι μεγάλη. Ψυχολόγοι και παιδαγωγοί ασχολούνται με το θέμα και κάνουν έρευνες γύρω από το παιχνίδι.
Το θέμα αυτό, όμως, δεν απασχολεί μονάχα τους ψυχολόγους, παιδαγωγούς ή τους γονείς. Ενδιαφέρον εκδηλώνει και η βιομηχανία παιχνιδιών που κερδίζει δισεκατομμύρια κάθε χρόνο από τις πωλήσεις παιχνιδιών. Οι βιομηχανίες ανακάλυψαν ότι μπορούν να έχουν οικονομικά οφέλη αν κατασκευάσουν ψυχαγωγικά εμπορεύματα που έστω φαινομενικά να ικανοποιούν τις ανάγκες των παιδιών, ενώ παράλληλα να δημιουργούν άλλες ανάγκες.
Οι βιομηχανίες παιχνιδιών είναι οι καλύτερες βιομηχανίες σ΄ όλο τον κόσμο. Σε κάθε βήμα μας, σκοντάφτουμε σ΄ ένα παιχνιδομάγαζο που διαθέτει έναν απεριόριστο αριθμό από παιχνίδια αφάνταστης τελειότητας. Η κοινωνία μας θα έπρεπε να είχε δημιουργήσει κατάλληλους και ελκυστικούς χώρους όπου τα παιδιά θ΄ αξιοποιούν τον ελεύθερο τους χρόνο κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αντίθετα αφήνουμε τα παιδιά στα χέρια των εμπόρων ψυχαγωγίας, όπου με την γνώση του εμπορίου και τα χρήματα που διαθέτουν, συμβάλουν στην δημιουργία διαφόρων τύπων ψυχαγωγίας.
Έτσι οι παραγωγοί των βιομηχανοποιημένων παιχνιδιών αφήνονται ελεύθεροι ν΄ αποφασίσουν το είδος και την ποιότητα της ψυχαγωγίας που εμείς θα προσφέρουμε στα δικά μας παιδιά. Μ΄ αυτό τον τρόπο γίνονται έμμεσα οι πιο αποφασιστικοί και καθοριστικοί παράγοντες στην ανάπτυξη και διαμόρφωση της προσωπικότητας των παιδιών, απ΄ ότι οι γονείς και οι δάσκαλοι.
Οι ενέργειες τους γίνονται όχι με βάση την ηθική και την προαγωγή συνθηκών για πιο ευτυχισμένους, παραγωγικούς και ολοκληρωμένους ανθρώπους, αλλά με βασικό κίνητρο το κέρδος, αδιαφορώντας για τις καταστρεπτικές συνέπειες που θα έχουν πάνω στην εξέλιξη της προσωπικότητας τους.
Τα παιχνίδια της αγοράς που βοηθούν πραγματικά στην ανάπτυξη και εξέλιξη του παιδιού, είναι πολύ λίγα. Με τα πολεμικά παιχνίδια, στ΄ αγόρια, το εμπορικό παιχνίδι επιδιώκει να προκατασκευάσει μέσα στο παιδί τον αυριανό πολίτη πολεμιστή, υπερασπιστή ορισμένων συμφερόντων. Αυτό το βλέπουμε πολύ καθαρά, όταν εξετάζουμε τον ψυχισμό των αγοριών και ερευνούμε τα παιχνίδια τους σε σχέση με τις ψυχικές λειτουργίες. Με τα παιχνίδια των κοριτσιών επιδιώκεται η κατασκευή της αυριανής γυναίκας “νοικοκυράς”, σκλάβα της κουζίνας και τροφό των παιδιών.
Ακόμα και αν οι γονείς επιθυμούν ν΄ αναθρέψουν τα παιδιά τους σ΄ ένα κλίμα ισότητας και ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών, οι προσπάθειες τους υποσκάπτονται από την ποικιλία των ειδών που οι βιομήχανοι παράγουν. Όλοι μας έχουμε δει στην αγορά να υπάρχουν τα διακριτικά στοιχεία “παιχνίδια για αγόρια” – “παιχνίδια για κορίτσια”. Οι γονείς που ενδιαφέρονται για την ψυχική υγεία του παιδιού και αργότερα του ενήλικα, πρέπει να γνωρίζουν ότι τα πολεμικά παιχνίδια βλάπτουν αντί να ωφελούν. Τα παιχνίδια αυτά δημιουργούν στα παιδιά τάση επιθετικότητας που πολλές φορές στην ενήλικο ζωή του εκδηλώνεται με εγκληματικές πράξειs.Πρέπει λοιπόν ν΄ απομακρύνουμε τα πολεμικά παιχνίδια από τα δωμάτια των παιδιών και να τα μάθουμε να σέβονται τη ζωή.
Στα παιχνίδια των κοριτσιών, ζωντανεύεται η σφαίρα της ονειροπόλησης. Τα κορίτσια καθημερινά παίζουν, ψυχαναγκαστικώς, παιχνίδια που τους επιβάλλει το φύλλο τους. Γνωστές μας είναι οι φράσεις από τους γονείς όπως “ μην είσαι αγόρι “, “ αγοροκόριτσο θα γίνεις; “, θέλοντας τα να τ΄ αποτρέψουν από αγορίστικες συμπεριφορές.
Οι γονείς θα πρέπει να καταλάβουν ότι δεν πρέπει να κάνουν διαχωρισμούς σε παιχνίδια αγοριών και κοριτσιών. Όλα τα παιχνίδια είναι για όλα τα παιδιά, ανάλογα βέβαια με την ηλικία τους.
*Ο Δημήτρης Μιμής είναι ψυχολόγος.
