ΚΡΗΤΗ
Πανεπιστήμιο Κρήτης: Ο Βασίλης Ξανθόπουλος παραμένει ζωντανός μέσα από το αρχείο του
Η καθηγήτρια του Τμήματος Φυσικής Βασιλική Παυλίδου μιλά στο Cretalive για το πώς το Ίδρυμα τιμά τη μνήμη του κορυφαίου φυσικομαθηματικού.
«Του άξιζε ένα Νόμπελ»… Το είχε πει ο καθηγητής του, Subrahmanian Chandrashekhar (Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 1983, Πανεπιστήμιο Σικάγου), το ενστερνίζονται σύγχρονοι και μεταγενέστεροί του επιστήμονες.
Ο Βασίλης Ξανθόπουλος δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το έργο του, το νήμα της ζωής του κόπηκε τόσο απότομα, πρόωρα και άδικα. Ήταν 27 Νοεμβρίου του 1990 όταν δολοφονήθηκε εν ώρα μαθήματος σε αίθουσα του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ο μεταπτυχιακός φοιτητής, Γιώργος Πετροδασκαλάκης, σκότωσε, επίσης, και τον καθηγητή Στέφανο Πνευματικό. Η πιο «μαύρη» σελίδα στην Ιστορία του Πανεπιστημίου Κρήτης είχε μόλις γραφτεί.
Στο Ίδρυμα, όμως, δε θέλουν να τιμούν τη μνήμη του κορυφαίου φυσικομαθηματικού με … μοιρολόγια. Το 2021, όταν εκείνος θα έκλεινε τα 70, δημιουργήθηκε μία σελίδα αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του, όπου, εκτός από τη βιογραφία του, φίλοι και συνεργάτες μοιράζονται στιγμιότυπα από την κοινή τους ζωή ενώ παρουσιάζεται και το πολύτιμο αρχείο του.
Την προσπάθεια αυτή συντονίζει η καθηγήτρια του Τμήματος Φυσικής Βασιλική Παυλίδου, η οποία, όπως αναφέρει στο Cretalive κατάγεται από τη Δράμα, τόπο που γέννησε τον Βασίλη Ξανθόπουλο.
Γνωρίζονταν, μάλιστα, οικογενειακώς καθώς η μητέρα της ήταν συμμαθήτρια της αδελφής του και η θεία της του ίδιου. "Ήταν πολύ αγαπητός στη Δράμα, ένας ιδιαίτερα σεμνός άνθρωπος και δοτικός προς όλους", περιγράφει. Το γεγονός ότι διέπρεπε στην Ελλάδα και το εξωτερικό ήταν γνωστό στη Δράμα, όπου όλοι ήταν περήφανοι για εκείνον.
Η καθηγήτρια του Π.Κ. ήταν ακόμα μαθήτρια το 1990, όταν έγινε γνωστή η δολοφονία του και, χρόνια μετά, όταν βρέθηκε στην Κρήτη το τραύμα για όσους είχαν ζήσει τα γεγονότα από κοντά και γνώριζαν τον Β. Ξανθόπουλο ήταν νωπό και έντονο.
Το τραγικό περιστατικό είχε γίνει στις εγκαταστάσεις του Π.Κ. στην Κνωσού και το γραφείο του είχε μείνει ανέγγιχτο. Όταν γινόταν η μεταφορά των αρχείων από την Κνωσό στις Βούτες, οι άνθρωποι της μεταφορικής πακετάρισαν και τα δικά του αντικείμενα. Οι κούτες τοποθετήθηκαν εκεί, όπου φυλάσσεται το αρχείο του Τμήματος.
Με αφορμή τη συμπλήρωση 70 χρόνων από τη γέννησή του, στις 8 Απριλίου 2021, το Ίδρυμα αποφάσισε να ανασύρει το πολύτιμο αυτό αρχείο και να αποτελέσει έναν φάρο για τις νεότερες γενιές επιστημόνων.
Η κ. Παυλίδου περιγράφει πως τότε οι άνθρωποι που τον είχαν ζήσει από κοντά ήταν τόσο συναισθηματικά φορτισμένοι που δεν ήταν σε θέση να διαχειριστούν αυτή την προσπάθεια, να ανοίξουν τις κούτες, να αγγίξουν τα έγγραφά του, τις σημειώσεις του… Τότε, το δύσκολο αυτό αλλά και τόσο σημαντικό εγχείρημα ανέλαβε η κ. Παυλίδου, όμως, ούτε για την ίδια ήταν εύκολη υπόθεση…
«Έφυγε» ο άνθρωπος που αφόπλισε τον δράστη της δολοφονίας των Ξανθόπουλου και Πνευματικού
«Υπήρξε ένας άνθρωπος πολύ ζωντανός, μεθοδικός, κατέγραφε τα πάντα, ήταν προσεκτικός, κρατούσε αντίγραφα από όλες τις δράσεις», περιγράφει. Μέσα και από το αρχείο του, βλέπουμε έναν άνθρωπο της προσφοράς με μια πορεία ανοδική που διακόπτεται τόσο βίαια.
«Ο Βασίλης Ξανθόπουλος άφησε στο Τμήμα μία πολύ ισχυρή παράδοση, αφενός αριστείας, ήταν εξαιρετικός επιστήμονας ο ίδιος και αφετέρου εξωστρέφειας καθώς είχε σημαντικές διασυνδέσεις με επιστήμονες του εξωτερικού αρχής γενομένης από τον δάσκαλό του», αναφέρει. Το αποτύπωμά του είναι έντονο και στην Ομάδα Αστροφυσικής του Τμήματος. Να πούμε πως στη Δράμα, το όνομά του έχει αφήσει Ιστορία και μία σπουδαία παρακαταθήκη, μία κληρονομιά. «Όσα παιδιά ονειρεύονται τη ζωή του επιστήμονα, αναφέρονται στη ζωή του Β. Ξανθόπουλου», αναφέρει η κ. Παυλίδου. Στη Δράμα γίνεται μαθητικός διαγωνισμός με το όνομά του ενώ έχει λάβει την επωνυμία «Αμφιθέατρο Βασίλη Ξανθόπουλου» και το αμφιθέατρο του 1ου Γενικού Λυκείου Δράμας.
Η σελίδα αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του αποτελεί ένα μέρος της προσπάθειας που καταβάλλει το Τμήμα για να τιμήσει τους πατέρες του. Η κ. Παυλίδου αναφέρει πως πρόκειται για ένα νέο Τμήμα που δε θέλει να χάσει την αγάπη και τον ενθουσιασμό που είχαν οι πρώτοι άνθρωποι που το ξεκίνησαν. Τότε, αγκάλιασαν την ιδέα να γίνει κάτι νέο στη φυσική στον ελλαδικό χώρο, επέστρεψαν από το εξωτερικό και έστησαν κάτι με στόχο να μην έχει να ζηλέψει σε τίποτα Ιδρύματα εκτός συνόρων. Άφησαν μία καριέρα, θυσίασαν πολλά, ο ίδιος ο Ξανθόπουλος την ίδια του τη ζωή καθώς του είχαν κάνει προτάσεις να συνεχίσει την πορεία του αλλού. Άλλοι πατέρες του Τμήματος είναι οι Λευτέρης Οικονόμου, Νίκος Κυλάφης, Γιάννης Παπαμαστοράκης, άνθρωποι που «έβαλαν όλα τους τα αυγά στο ίδιο καλάθι» με στόχο να προσφέρουν στο Π.Κ. «Είναι σημαντικό να δώσουμε στους νέους συναδέλφους την αίσθηση ότι με το να προσφέρεις, να μην κοιτάς μόνο την… πάρτη σου, κτίζεις ένα περιβάλλον όπου όλοι είμαστε δημιουργοί, αυτό τιμάται και ανταμείβεται», σημειώνει η καθηγήτρια του Τμήματος.
Το αρχείο διαρκώς εμπλουτίζεται και τον ερχόμενο Απρίλιο αναμένεται να παρουσιαστεί ένα νέο, πολύ σημαντικό κομμάτι του. Η κ. Παυλίδου αναφέρει πως ανάμεσα στα χαρτιά του βρέθηκαν έγγραφα για τις προσπάθειές του να οργανώσει το πρώτο συνέδριο Ελλήνων σχετικιστών, όσων, δηλαδή, μελετούσαν τη Θεωρία της Σχετικότητας. Είχε τόση επιτυχία που στη συνέχεια μετεξελίχθηκε στην Ελληνική Εταιρεία Σχετικότητας, Βαρύτητας και Κοσμολογίας. Ανάμεσα στα πράγματά του, βρέθηκε και ένας φάκελος για το επόμενο συνέδριο, ο οποίος, όμως, έμεινε κενός καθώς η μοίρα έπαιξε το δικό της παιχνίδι…
Όλες οι φωτογραφίες είναι από τη σελίδα αφιερωμένη στη ζωή και το έργο του. Για περισσότερες πληροφορίες, μπορεί να την επισκεφτεί κανείς εδώ.
