Την περίοδο αυτή, η παλιά Ελλάδα θα συγκρουστεί σκληρά με τη σύγχρονη στο πεδίο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης. Οι παλιές νοοτροπίες και οι κακές συνήθειες θα αναμετρηθούν με την αλλαγή του παραγωγικού και αναπτυξιακού μοντέλου.
Από τη μια οι παραδοσιακές δυνάμεις αντιμετωπίζουν τα 32 δις ευρώ που θα πάρει η χώρα ως άλλη μια ευκαιρία να επαναλάβουν την πεπατημένη, προτάσσοντας κοντόφθαλμες επιλογές. Με απλά λόγια μέλημά τους είναι να «βάλουν χέρι» στους κοινοτικούς πόρους, κατασπαταλώντας τους σε παρεμβάσεις, οι οποίες κάθε άλλο παρά συμβάλλουν στην ανάπτυξη και ευημερία του τόπου.
Κι αυτό γιατί το βλέμμα τους είναι στραμμένο στην ψηφοθηρία και σε έργα βιτρίνας. Δυστυχώς το πάθημα δεν έγινε μάθημα. Όπως έπραξαν επί τριάντα ολόκληρα χρόνια, ξοδεύοντας πακτωλούς χρημάτων για μικροδιευθετήσεις, έτσι και τώρα ορισμένοι εκπρόσωποι της πολιτείας, της αυτοδιοίκησης, της επιιχειρηματικότητας, των συνδικάτων, επιμένουν στη γνώριμη οδό.
Ξεχνούν, βέβαια, ότι με τις πελατειακές και συντεχνιακές αντιλήψεις, το μόνο που καταφέραμε είναι να αναπαράγουμε την παραγωγική, οικονομική και αναπτυξιακή μας υστέρηση. Έτσι είχαμε μια επίπλαστη ανάπτυξη που στηριζόταν σε πήλινα πόδια.
Από την άλλη, σήμερα είμαστε μπροστά σε μια μεγάλη ευκαιρία και πρόκληση. Να αξιοποιήσουμε τη γενναία χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης, κάνοντας πράξη τις μεταρρυθμίσεις και τις αλλαγές που χρειάζεται η ελληνική κοινωνία και οικονομία.
Μετά την αρνητική μας εμπειρία, η κυβέρνηση, οι περιφέρειες, οι δήμοι, ο επιστημονικός κόσμος, η πανεπιστημιακή κοινότητα, έναν δρόμο έχουν να ακολουθήσουν: Να συγκροτήσουν και να υλοποιήσουν μακροπρόθεσμο σχέδιο, προκειμένου να ανταποκριθούμε στις νέες ανάγκες και απαιτήσεις.
Τις στενοκέφαλες μικροπολιτικές η Κρήτη τις «έχει λουστεί» επανειλημμένως. Η έλλειψη μεγάλων σύγχρονων υποδομών το επιβεβαιώνει. Το ότι εν έτει 2020 μιλάμε ακόμη για τον ΒΟΑΚ είναι τρανή απόδειξη. Το ίδιο συμβαίνει και με το ενεργειακό έλλειμμα του νησιού, το οποίο κινδυνεύει κάθε χρόνο με μπλακάουτ. Πόσω μάλλον με την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών μας, όπου είμαστε ακόμη σε εμβρυακό επίπεδο, παρά το γεγονός ότι διαθέτουμε αξιόλογα πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα.
Αναφέρομαστε στους τρεις αυτούς καίριους τομείς –υποδομές, ενέργεια, ψηφιοποίηση- γιατί έστω και τώρα μπορούμε να υπερβούμε την τρομακτική μας καθυστέρηση. Αν αυτή τη φορά δεν συμπεριφερθούμε σαν νεόπλουτοι -όπως χαρακτηριστικά είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος στην ευρωπαϊκή χρηματοδότηση της χώρας μας-, μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά. Αν αφήσουμε στην άκρη τον παλιό κακό εαυτό μας. Τις αυταρέσκειες και τις μονομέρειες. Και προπαντός τον λαϊκισμό και τις λογικές της ψηφοθηρίας από τις οποίες δεν απέχει πολύ σχεδόν το σύνολο του κομματικού συστήματος.
Έργα προστιθέμενης αξίας στην Κρήτη
Τα 32 δις ευρώ είναι εδώ και μας περιμένουν. Η Κρήτη μπορεί να έχει τη μερίδα του λέοντος. Αρκεί οι εμπλεκόμενοι φορείς να ιεραρχήσουν σωστά και να καταθέσουν συγκεκριμένες προτάσεις για ώριμα έργα. Αλλά και για εκείνα που παράγουν προστιθέμενη αξία, όπως προτάσσουν οι κανονισμοί του Ταμείου Ανάκαμψης.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το 30% του συνολικού ποσού θα κατευθυνθεί στην πράσινη ανάπτυξη, αλλά και στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Μάλιστα, με διαδικασίες εξπρές, μιας και τα όποια έργα προταθούν θα πρέπει να συμβασιοποιηθούν έως το 2022.
Οι εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης –Περιφέρεια, Δήμοι- αλλά και όλων των κοινωνικών εταίρων, είναι υποχρεωμένοι να τρέξουν με συγκεκριμένες και ρεαλιστικές προτάσεις. Να στρέψουν το βλέμμα τους στις μάχες που καλούμαστε να δώσουμε για να κερδίσουμε το παρόν και το μέλλον.
Δυστυχώς, και στην Κρήτη οι δυνάμεις της παλιάς Ελλάδας είναι υπαρκτές και ζωντανές. Βλέπουν το μικρό και το πρόσκαιρο, πολεμώντας τις μεγάλες αλλαγές που χρειαζόμαστε. Εστίες αντίδρασης εμφανίζονται παντού. Και κάνουν ό,τι μπορούν για να κρατήσουν το νησί μας στην υστέρηση.
Τώρα, όμως, που το ναυάγιο του τουρισμού μας δείχνει πόσο κοντόφθαλμη ήταν η μονοκαλλιέργειά του, η αναζωογόνηση της κρητικής αγροτικής οικονομίας, η ενίσχυση της αγροδιατροφικής αλυσίδας, η επιστημονική έρευνα, η στροφή στις ΑΠΕ, η απόκτηση σύγχρονων υποδομών, δεν μπορεί παρά να είναι στο μεγάλο καλάθι, χρηματοδότησης που θα διεκδικήσει η Κρήτη από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Ζωτικές προτεραιότητες
Μετά το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι, την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής, η δρομολόγηση του ΒΟΑΚ χωρίς άλλη αναβλητικότητα, η προώθηση έργων πράσινης ενέργειας, με πρώτο τον καινοτόμο και πρωτοποριακό Υβριδικό Σταθμό Αμαρίου, είναι εκ των πραγμάτων ζωτικές προτεραιότητες, αξιοποιώντας την πρωθυπουργική βούληση του συντοπίτη μας.
Μάλιστα, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, στην πρόσφατη σύσκεψη με την πενταμελή ομάδα που συγκροτήθηκε υπό τον Θεόδωρο Σκυλακάκη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε καθαρό μήνυμα για τις προτεραιότητες του νησιού μας. Όπως είπε, «πλέον, περισσότερο από κάθε άλλη φορά έχουν ωριμάσει οι συνθήκες η Κρήτη να αποτελέσει πρότυπο πράσινης ανάπτυξης».
