Μας απασχόλησαν, σε προηγούμενη αρθρογραφία μας, επιμέρους παράμετροι του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΕ: η καταβολή, η κάλυψη και η πιστοποίησή του. Επίσης, η αύξηση και μείωσή του. Διαπιστώσαμε, ήδη, πως το μετοχικό κεφάλαιο της ΑΕ (χρειάζεται να) προστατεύεται και διαφυλάσσεται-λόγω της φύσης και του σκοπού του. Επιτρεπτή είναι, ωστόσο, η απόδοση στους μετόχους του συνόλου ή μέρους της ονομαστικής αξίας των μετοχών τους κατά τη διάρκεια λειτουργίας της ΑΕ, μέσω της απόσβεσης του μετοχικού της κεφαλαίου. Πρόκειται για έναν (εν πολλοίς) άγνωστο-πολυεπίπεδα, όμως, ωφέλιμο θεσμό. Χρήσιμη, κατά τούτο, η προσέγγιση των βασικών παραμέτρων του.
Περιεχόμενο Και Φύση
Τα ποσά που καταβάλλονται στους μετόχους στο πλαίσιο της απόσβεσης αντιστοιχούν αριθμητικά στην ονομαστική αξία των εισφορών τους δεν ταυτίζονται, όμως, με αυτές. Προέρχονται από ειδικό αποθεματικό ή από κέρδη της ΑΕ.
Η απόσβεση είναι δυνατό να λάβει χώρα και μέσω μερικής ή ολικής απαλλαγής των ωφελούμενων μετόχων από την υποχρέωση καταβολής του ποσού του κεφαλαίου που έχουν μεν καλύψει, δεν έχουν όμως καταβάλει ακόμη.
Η απόσβεση, κατά την ορθότερη άποψη (και υποβοηθητική μάλιστα της καλύτερης κατανόησής της), συνιστά ιδιόρρυθμη διανομή κερδών.
Η απόσβεση κεφαλαίου δεν συνιστά μείωσή του: το μετοχικό κεφάλαιο της ΑΕ παραμένει αναλλοίωτο, ως μαθηματική (:αριθμητική) ποσότητα.
Διαδικασία
Αρμόδιο όργανο να αποφασίσει την (εκάστοτε συγκεκριμένη) απόσβεση κεφαλαίου είναι η ΓΣ με αυξημένη, καταρχάς, απαρτία και πλειοψηφία. Η σχετική απόφαση προσδιορίζει τους ειδικότερους όρους της και υποβάλλεται σε δημοσιότητα.
Εφόσον διενεργηθεί απόσβεση μετοχών από ΑΕ που εκδίδει μετοχικούς τίτλους, ενδείκνυται η αντικατατάστασή τους από νέους με την ένδειξη: «αποσβεσμένες μετοχές».
Συνέπειες
Η απόσβεση, σε αντίθεση με τη μείωση, δεν επιφέρει κατάργηση αλλά αλλοίωση της μετοχικής σχέσης. Ο φορέας αποσβεσμένων μετοχών χάνει, στο πλαίσιο αυτό, το δικαίωμα στο ελάχιστο μέρισμα και το δικαίωμα στο προϊόν της εκκαθάρισης. Κατ’ αντιστοιχία, αμφότερα, στην αποσβεσθείσα ονομαστική αξία των μετοχών του.
Χρησιμότητα
Η απόσβεση του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΕ είναι δυνατό να αποδειχθεί ιδιαίτερα και πολυεπίπεδα ωφέλιμη. Ενδεικτικά: είναι δυνατό να συνδράμει στην απόδοση ρευστότητας στους μετόχους που την έχουν ανάγκη. Είναι δυνατό να λειτουργήσει προς την κατεύθυνση της αναδιάταξης των διανεμομένων κερδών μεταξύ των μετόχων-χωρίς όμως και να διαφοροποιεί τα δικαιώματα ψήφου και να διαταράσσει τις μετοχικές ισορροπίες. Είναι, επίσης, δυνατό να λειτουργήσει προς την κατεύθυνση της ελαχιστοποίησης του επενδυτικού κινδύνου και μεγιστοποίησης του επενδυτικού οφέλους καθώς ο επενδυτής-μέτοχος μπορεί να λάβει, ακόμα και άμεσα, τμήμα ή/και το σύνολο του κεφαλαίου που έχει επενδύσει στην ΑΕ. Είναι, τέλος, δυνατό να αξιοποιηθεί για φορολογικούς λόγους ή στο πλαίσιο φορολογικών σχεδιασμών.
Η απόσβεση του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΕ είναι ένας θεσμός που δεν είναι ευρύτερα γνωστός-ακόμα και στους εξ ημών φερόμενους ως επαΐοντες (:δικηγόρους, λογιστές, φοροτεχνικούς, ορκωτούς, οικονομικούς διευθυντές, συμβούλους κ.ο.κ.), οι οποίοι επαιρόμεθα για τη γνώση των σχετικών με την ΑΕ θεμάτων. Δεν αξιοποιείται, κατά τούτο, στο βαθμό που του αρμόζει. Εναπόκειται, επομένως, σε όλους μας (τους περί την ΑΕ εμπλεκόμενους-βεβαίως και τους επιχειρηματίες) να «ξαναδούμε» την απόσβεση του μετοχικού κεφαλαίου και αξιοποιήσουμε τις συναφείς ευκαιρίες και δυνατότητες.
Και είναι πολλές!
Managing Partner
Koumentakis and Associates Law Firm
Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή
