Η πολιτική λαμβάνει τα χαρακτηριστικά που της επιτρέπεις

Μαρία Δαμανάκη
Μαρία Δαμανάκη

Στη δυσωδία, ανταποκρίνεσαι με δυο τρόπους: είτε απομακρύνεσαι, είτε αντιδράς για να καταπολεμήσεις την πηγή της.

της Μαρίας Δαμανάκη 

 

  Το κυρίαρχο αίσθημα των ημερών είναι η ντροπή. Ντροπή και οργή μαζί για το επίπεδο του κοινοβουλευτικού διαλόγου, μα κυρίως ντροπή. Ντρέπομαι τα παιδιά που παρακολουθούν συζητήσεις στη Βουλή από τα θεωρεία. Τα παιδιά που δεν θα ξέρουν με ποια ανάμνηση να πρωτοπορευτούν από όσα είδαν και άκουσαν: με τα αλισβερίσια μεταξύ βουλευτών και κομμάτων, με τις κραυγές πολιτικών αρχηγών, το λαϊκισμό, τις ύβρεις μετά χειροκροτημάτων ή με τις απειλές και το φόβο; Ξεχνάμε πια να επισημάνουμε το ναζισμό, που ύπουλα εισχώρησε στην πολιτική μας καθημερινότητα τα τελευταία χρόνια. Μάλλον, όπως είπε ο Μάνος Χατζιδάκις, συνηθίσαμε το πρόσωπο του τέρατος.  

 Στον Θαυμαστό Καινούριο Κόσμο του Άλντους Χάξλεϋ, τα παιδιά εκπαιδεύονταν να μεγαλώνουν μισώντας τα βιβλία και τα λουλούδια.Η μέθοδος απλή και αποτελεσματική: έφερναν τα μωρά σε ελεγχόμενη επαφή με λουλούδια και βιβλία, εκθέτοντάς τα ταυτόχρονα κατ’επανάληψη σε δυνατούς θορύβους και μικρά ηλεκτροσόκ. Έτσι τα μωρά άρχιζαν παβλοφικά να τα αποστρέφονται,συνδέοντας αυτόματα τη χαρά και τη μάθηση με το ζόφο.    

  Το ίδιο συμβαίνει εσχάτως και με τον κοινοβουλευτισμό στην Ελλάδα. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι η αποστροφή για την πολιτική γεννιέται από μέσα - όχι από τρίτους εξωγενείς παράγοντες.Ο κοινοβουλευτισμός βάλλεται εκ των έσω κατ’ αντίστοιχο τρόπο που, στον Ισπανικό Εμφύλιο, μέσα στη Μαδρίτη δραστηροποιούνταν υπογείως η πέμπτη φάλαγγα υπέρ των πολιορκητών. Στα ελληνικά πολιτικά δεδομένα, η πέμπτη φάλαγγα δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένο πολιτικό χώρο, τους διατρέχει οριζόντια όλους. Το σήμα το δίνει πάντα η μεγάλη εκείνη μερίδα πολιτικών που με μικροστρατηγικές και συμφέροντα, καταλήγει να ευτελίζει τους θεσμούς, συχνά να αντιστρατεύεται τις δημοκρατικές αξίες, να θυσιάζει συνέπεια και αρχές υπέρ του μικροκομματικού ή του προσωπικού συμφέροντος, να απειλεί, να νομιμοποιεί τη βία με τα λεγόμενά της. Τα φαινόμενα αυτά δεν είναι ούτε καινούρια, ούτε σπάνια. Η θολή λ.χ κομματική ταυτότητα των πολιτικών περιγράφεται γλαφυρά ήδη από το 1852 στο σατιρικό φύλλο της Τρακατρούκας: ’’κι αφού τας ψήφους μ’έδωσαν,τους άφησα στον άσο, [..] λέγοντες ότι σταθερός δεν μένω σ’ένα κόμμα../Τι ήθελαν οι άθλιοι, να τρέφομαι με χώμα;’’[Από το βιβλίο του Γιώργου Ρωμαίου - Η Περιπέτεια του Κοινοβουλευτισμού στην Ελλάδα].Η δε κατάσταση που επικρατεί στη Βουλή παρουσιάζεται όμοια σε γελοιογραφία που σώζεται από την εποχή της συνταγματικής μοναρχίας του Γεωργίου Α’, στην οποία απεικονίζεται ένα τσίρκο, με πολιτικούς σε ρόλο αφηνιασμένων αλόγων και τη Βουλή ελέφαντα που χορεύει στο ρυθμό των κομματαρχών.  

  Κάπως έτσι χτίστηκε η εικόνα που έχουμε για την πολιτική στην Ελλάδα. Οδηγώντας στην αποχή, η οποία με τη σειρά της τροφοδοτούσε την τραγικότητα των στιγμών. Και με φωτεινές εξαιρέσεις βέβαια, που όμως δεν ήταν και δεν είναι αρκετές. Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε, είναι πως η πολιτική δεν είναι βρώμικη εξ’ορισμού. Λαμβάνει κάθε φορά τα χαρακτηριστικά που της επιτρέπεις. Στη δυσωδία, ανταποκρίνεσαι με δυο τρόπους: είτε απομακρύνεσαι, είτε αντιδράς για να καταπολεμήσεις την πηγή της. Μέχρι σήμερα ο συνήθης τρόπος ήταν η απομάκρυνση. Ήρθε πλέον η ώρα να αρχίσουμε να αντιδράμε. Να ανοίξουμε έναν συντονισμένο διάλογο χωρίς αποχρώσεις για την ποιότητα της πολιτικής που θέλουμε.

 


Η Μαρία Δαμανάκη είναι Δικηγόρος MSc Βιοηθικής

 

Γίνε ο ρεπόρτερ του CRETALIVE

ΣΤΕΙΛΕ ΤΗΝ ΕΙΔΗΣΗ