Του Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη*
Οι στατιστικές αυτές είναι πολύ χρήσιμες και αντανακλούν τη σοβαρότητα της κατάστασης που έχει προκαλέσει η εξάπλωση του Covid 19. Μια καλή καταγραφή των κρουσμάτων του κορωνοϊού γίνεται από το επίσημο site Worldometer που παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο πλήθος δεδομένων για 186 χώρες και περιοχές σε ολόκληρο τον κόσμο.
Πολυκριτήρια Εκτίμηση
Στηριζόμενοι στα δεδομένα του site Worldometer, πραγματοποιήσαμε δύο αναλύσεις (1η και 13η Απριλίου) για συγκριτικούς λόγους, με βάση τα έξι ακόλουθα κριτήρια:
Κρ1: Θάνατοι/Συνολικά Κρούσματα
Κρ2: Ανάρρωσαν/Συνολικά Κρούσματα
Κρ3: Σοβαρές, Κρίσιμες Περιπτώσεις/Συνολικά Κρούσματα
Κρ4: Θάνατοι/Ανάρρωσαν
Κρ5: Συνολικά Κρούσματα/Ανά εκατ. Κατοίκων
Κρ6: Συνολικοί Θάνατοι/Ανά εκατ. Κατοίκων
Οι κλασικές μέθοδοι της επιχειρησιακής έρευνας καταλήγουν σε μαθηματικά προβλήματα καλά διατυπωμένα τα οποία όμως δεν αντιπροσωπεύουν την πραγματικότητα. Η πολυκριτήρια ανάλυση έχει για στόχο τη μελέτη προβλημάτων απόφασης όπου πολλές απόψεις πρέπει να ληφθούν υπόψη. Το κυριότερο χαρακτηριστικό ενός πολυκριτήριου προβλήματος είναι ότι δεν είναι μαθηματικά καλά διατυπωμένο. Για την περίπτωση της πανδημίας του Covid-19 χρησιμοποιήθηκε η πολυκριτήρια μέθοδος PROMETHEE (βλ. J. P. Brans από Ph. Vincke, Α preference sampling organization method: The PROMETHEE method for multiple criteria decision making, Management Science, Vol. 31, no 6, 647-656).
Αποτελέσματα
Σε πρακτικά προβλήματα αποφάσεων η κατάταξη γίνεται με βάση ένα μοναδικό κριτήριο. Στην περίπτωση του κορωνοϊού ταξινομείται για πρώτη χώρα οι ΗΠΑ διότι έχουν τα περισσότερα επιβεβαιωμένα κρούσματα. Στη συνέχεια, η Ιταλία, η Ισπανία, η Κίνα, η Γερμανία, ...
Στην πολυκριτήρια ανάλυση αυτό δεν μπορεί να συμβαίνει διότι τα δεδομένα σταθμίζονται με άλλα στοιχεία (πληθυσμός της χώρας για παράδειγμα) και οι κατατάξεις που προκύπτουν είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα. Πραγματοποιήθηκαν στο Εργαστήριο Financial Engineering του Πολυτεχνείου Κρήτης δυο κατατάξεις των χωρών, την 1η και 13η Απριλίου για συγκριτικούς λόγους. Αφορούν 44 και 43 χώρες και περιέχουν τόσο της ΕΕ όσο και άλλες από όλο τον κόσμο με περισσότερα από 100.
Παρατηρήσεις
Στη 2η ανάλυση δεν περιέχεται η Μεγάλη Βρετανία διότι δεν υπήρχαν διαθέσιμα δεδομένα στο site.
Επιγραμματικά παρουσιάζονται οι χώρες που βελτίωσαν και αυτές που επιδείνωσαν τη θέση τους στις δυο αναλύσεις.
Βελτίωση
Κροατία από την 12η θέση στην 8η (2η ανάλυση)
Ιράν από την 35η θέση στην 9η »
Αυστρία από την 26η Θέση στην 10η »
Σερβία από την 31η Θέση στην 15η »
Ελλάδα από την 32η Θέση στην 27η »
Επιδείνωση
Γερμανία από την 14η θέση στην 35η Θέση
Καναδάς από την 5η θέση στην 15η »
ΗΠΑ από την 25η θέση στην 32η »
Κύπρος από την 10η θέση στην 14η »
Βουλγαρία από την 18η θέση στην 30η »
Ρουμανία από την 17η θέση στην 28η »
Παραμένουν στις πρώτες θέσεις οι χώρες από τις οποίες ξεκίνησε ο ιός αφού το κύριο κύμα μετάδοσης του ιού πέρασε από αυτές, παρόλο που τις τελευταίες μέρες αρχίζουν να καταγράφονται νέα κρούσματα (από αφίξεις στη χώρα).
Επίσης, οι χώρες της Δ. Ευρώπης συνεχίζουν να βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις με μεγάλες απώλειες, όπως και οι ΗΠΑ. Φαίνεται ότι σε αυτές τις χώρες δεν υπάρχει ακόμη κορύφωση του προβλήματος. Η στρατηγική που ακολουθεί η Σουηδία δεν φαίνεται να αποδίδει (ανοσία της αγέλης). Στη χώρα μας υπάρχει μικρή βελτίωση , γεγονός που σημαίνει ότι τα μέτρα που πάρθηκαν νωρίς, αποδίδουν. Η ανάλυση που θα πραγματοποιηθεί σε 15 περίπου μέρες θα είναι σημαντική αφού θα έχει περάσει και η περίοδος των εορτών του Πάσχα. Βέβαια η χώρα μας κέρδισε σε χρόνο και ετοιμάστηκε καλύτερα με νέες κλίνες ΜΕΘ στα περισσότερα νοσοκομεία.
*Ο κ. Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης είναι ακαδημαϊκός και καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, Γαλλία, στη Βασιλική Ακαδημία των Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών και στη Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων
