Του Αντώνη Παντινάκη
27 Αυγούστου του 1955. Εφτά θάνατοι συγκλονίζουν και στιγματίζουν την τοπική κοινότητα των Βοριζίων. Η γιορτή του Αγίου Φανουρίου εξελίσσεται σε τραγωδία.
Οι φόβοι για το άνοιγμα ενός φρικαλέου κύκλου αίματος αντεκδίκησης πληθαίνουν. Ωστόσο, ένα από τα πιο τραγικά πρόσωπα εκείνων των ημερών, ο Μανώλης Χαραλαμπάκης (Θοδωρομανώλης) πάει κόντρα... στις προβλέψεις: Επιδεικνύει τεράστια κι αξιοπρόσεκτη ψυχραιμία και μεγαλοψυχία. «Πνίγει» τον πόνο του, αποφασίζοντας να βάλει μία οριστική τελεία στον απόλυτο θρήνο που τον έχει κυριεύσει!
Έχοντας χάσει μέσα σε μία στιγμή τη γυναίκα του, Δόξα, και τον γιο του Ηρακλή, οι οποίοι έπεσαν νεκροί από τη χειροβομβίδα ενός συγχωριανού τους, πολλοί σκέφτηκαν ότι τα σωματικά και (κυρίως) ψυχικά τραύματα που αποκόμισε από το τραγικό αυτό περιστατικό, θα τον ωθούσαν σε... αυτοδικία! Κι όμως, φύσει ήρεμος και πολιτισμένος άνθρωπος, όπως περιγράφεται από το στενό συγγενικό του περιβάλλον, γύρισε σελίδα, σβήνοντας μια για πάντα από το μυαλό το δικό του και των οικείων του κάθε σκέψη, κάθε υποψία... βεντέτας!
Αυτή η πρωτοφανής για τα δεδομένα της Κρήτης στάση του, μνημονεύεται από τους απογόνους του, καθώς ήταν και η μεγαλύτερη (ηθική) προίκα που τους άφησε...
Αγνόησαν την «παράδοση»
Ένας άλλος τραγικός ήρωας της αιματηρής υπόθεσης ήταν ο κ. Μιχάλης Χαραλαμπάκης, γιος του «Θοδωρομανώλη». Δεν είχε καν... χρονιάσει κι έχασε την μητέρα και τον αδελφό του. Όταν εκτυλίχθηκαν τα οδυνηρά αυτά γεγονότα ήταν μόλις οκτώ μηνών. Απειροελάχιστα μπορεί να θυμάται ο ίδιος από τότε. Παρ' όλα αυτά, οι διηγήσεις του πατέρα του, «ξυπνούν» διαρκώς μέσα του, ειδικά όταν βλέπει να συνεχίζεται η «νοσηρή», όπως την χαρακτηρίζει, «παράδοση» της βεντέτας στο νησί μας.
Η αξιέπαινη απόφαση την οποία πήραν από κοινού δύο οικογένειες στα Ανώγεια, βάζοντας ένα μεγάλο και γενναίο τέλος σε μία έχθρα που κρατούσε πάνω από μισό αιώνα, παρακίνησε τον κ. Χαραλαμπάκη να «ξεκλειδώσει» μερικές ευαίσθητες «πόρτες» του ψυχισμού του και να πει μερικά λόγια στο Cretalive, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην λεβεντιά που διαχρονικά διαπνέει τους Κρητικούς, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις παρεξηγείται και γίνεται... «ψευτοκαπετανιλίκι», φέρνοντας αποτρόπαια αποτελέσματα...
Συνταξιούχος εκπαιδευτικός σήμερα, ο κ. Μιχάλης Χαραλαμπάκης παρατηρεί πως «τρεις παράγοντες διαμορφώνουν τον χαρακτήρα ενός ανθρώπου: Η οικογένεια, το ευρύτερο περιβάλλον και το σχολείο». Αν γίνει σωστή δουλειά και υπάρξει μια άρτια αλληλεπίδραση και στους τρεις αυτούς φορείς κοινωνικοποίησης, τότε τα αποτελέσματα μπορούν να είναι πολύ θετικά, όπως μας λέει.
Τα σκληρά παιχνίδια... και τα μαθήματα της ζωής
Ο κ. Χαραλαμπάκης θεωρεί ότι οι μεγαλύτερες μάστιγες «που ταλανίζουν τα τελευταία χρόνια το νησί είναι η βεντέτα και το καπετανιλίκι». Εντούτοις, θαυμάζει την «καλώς εννοούμενη καπετανιά» που διέκρινε τους προγόνους μας, αυτούς που με αυτοθυσία πάλευαν για την ελευθερία του τόπου μας απέναντι στους εκάστοτε (επίδοξους και μη) κατακτητές της Κρήτης. Αυτήν την νοοτροπία έφερε και ο θείος του, ο αδελφός του πατέρα του, ο οποίος συνελήφθη από τους Γερμανούς κατακτητές κι έκτοτε δεν ξαναέδωσε σημεία ζωής....
«Ο πατέρας μου είχε περάσει πολλά. Έχασε έναν αδελφό και δύο συζύγους. Δεν είναι και λίγα όλα αυτά», μας επισημαίνει, εξιστορώντας μας τα άσχημα «παιχνίδια» που έπαιξε η μοίρα στους γεννήτορές του: « Ο πατέρας μου πριν τη μητέρα μου, ήταν ξαναπαντρεμένος. Η πρώτη του γυναίκα, με την οποία απέκτησε εφτά παιδιά, πέθανε. Επίσης, έχασε κι ένα παιδί του από τον πρώτο του γάμο. Μετά αποφάσισε να ξαναφτιάξει την ζωή του και παντρεύτηκε τη μητέρα μου, την οποία έχασε μαζί με τον αδελφό μου, τον Ηρακλή σε ένα τραγικό περιστατικό! Ωστόσο, δεν το έβαλε κάτω. Έκανε και τρίτο γάμο. Εμένα με μεγάλωσε η τρίτη του γυναίκα. Αυτή ήταν η μάνα μου και την είχαμε κοντά μας μέχρι το 2006, όταν και μας αποχαιρέτησε».
«Σε λάθος σημείο, τη λάθος στιγμή»
Για εκείνη την αποφράδα μέρα, του πολύ μακρινού 1955, ο κ. Χαραλαμπάκης αρκείται να σχολιάσει πως «χάθηκαν άδικα εφτά άνθρωποι, μέσα σε λίγη ώρα, ανήμερα του Αγίου Φανουρίου. Οι δύο ήταν δικοί μου. Ο πατέρας μου, η μητέρα μου και ο αδελφός μου, βρέθηκαν τη λάθος στιγμή, στο λάθος σημείο. Η μάνα μου και ο αδελφός μου σκοτώθηκαν ακαριαία από μία χειροβομβίδα και ο πατέρας μου κατάφερε να επιζήσει με βαριά τραύματα που τα κουβαλούσε ως το τέλος της ζωής του».
Σύμφωνα με τον ίδιο, το άτομο που πέταξε τη χειροβομβίδα ουσιαστικά ήθελε να εκδικηθεί για τον χαμό ενός οικείου του, που είχε «φύγει» μερικά λεπτά πριν, σκοτώνοντας ωστόσο ανθρώπους που δεν έφταιγαν, όπως υποστηρίζει ο κ. Χαραλαμπάκης.
«Σε όλη την υπόλοιπη ζωή του, ο πατέρας μου ποτέ δεν μας δηλητηρίασε με μίσος », τονίζει ο συνταξιούχος εκπαιδευτικός, λέγοντας πως ο «Θοδωρομανώλης» ήταν «ένας μορφωμένος άνθρωπος, παρότι δεν είχε τελειώσει το σχολείο. Ήταν βοσκός. Ασχολούνταν με τη δουλειά του κι ήταν πολύ ήπιος, αλλά κι ένα πραγματικό παλικάρι».
Μεγαλοψυχία στην... πράξη!
Ο κ. Μιχάλης Χαραλαμπάκης ξεκαθαρίζει πως δεν είχε και δεν έχει να χωρίσει κάτι με τον θύτη και την οικογένειά του. Εξάλλου, όπως αναφέρει δεν θα κέρδιζε τίποτα αν έπαιρνε το αίμα του πίσω, αφήνοντας τα όπλα να «μιλήσουν». Σε τέτοιες περιπτώσεις, όπως σημειώνει, την «πληρώνουν κι άνθρωποι που δεν φταίνε σε τίποτα!».
Ο ίδιος επικροτεί (και με το παραπάνω) ενέργειες σαν κι αυτές που έγιναν στα Ανώγεια, και την πρόσφατη, αλλά και την παλαιότερη με το «συμβόλαιο ειρηνικής συνύπαρξης» που υπεγράφη 15 μήνες μετά την δολοφονία του νεαρού Μανώλη Στρατάκη...
Μάλιστα, ο συνταξιούχος εκπαιδευτικός συναναστρέφεται συγγενείς του ανθρώπου που αφαίρεσε τις ζωές της μητέρας και του αδελφού του, διατηρώντας και πολύ καλές σχέσεις μαζί τους. Όπως εξηγεί, δεν γίνεται να κουβαλάμε εφ' όρου ζωής τα λάθη άλλων, αν και πρέπει να παραδειγματιζόμαστε βεβαίως από αυτά, για να γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι κι όχι να τα αγνοούμε επιδεικτικά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται....
