Του Γιώργου Ζερβάκη
Τα χαρακτηριστικά της παρουσίας κρατικών δομών χαμηλού βεληνεκούς, επιφέροντας ατέλειες οργανωτικού και όχι μόνον χαρακτήρα, δεν δημιουργεί αναγκαίες αλλαγές, διατηρεί παθογόνους μηχανισμούς που με την σειρά τους συντηρούν μια εξουσιαστική, παραλυτική αντίληψη και όχι μια σύγχρονη, εξελικτική ταυτότητα.
Η επικράτηση επί σειρά ετών μιας στενής μικροδιαχείρισης, έρχεται να υποβαθμίσει τις στοχεύσεις ενός κράτους που αδυνατεί να ξεφύγει από έναν παγερό απλουστευτισμό και τα ελλείμματα που συγκεντρώνονται τόσο στην κεντρική βασική λειτουργία του, όσο και σε κρίσιμους τομείς, παράλληλων κατευθύνσεων του. Σωρεία αγκυλώσεων πλήττουν την παρουσία του κράτους σε όλο το εύρος της έκτασης του.
Οι διαρθρωτικές ατέλειες, τα ελλείμματα στην ύπαρξη μηχανισμών που μοιάζουν καθηλωμένοι από μακροχρόνιες δυστοκίες, απαιτούν την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών γύρω από τον σύγχρονο κρατικό μηχανισμό. Απαιτώντας παράλληλα μια ριζική και αποτελεσματική στρατηγική για την Δημόσια Διοίκηση, για την μεταστροφή της στασιμότητας.
Η Ελλάδα το 1979 πέτυχε το ιστορικό πολιτικό επίτευγμα της υπογραφής ένταξης ως 10ο κράτος-μέλος στην ΕΟΚ, ενω το 2000 με άλλη μια ιστορική πολιτική πράξη, την ένταξη της στο ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, καταφέρνοντας έτσι να διευρύνει την πρόσδεση της στο ενωσιακό, ευρωπαϊκό θεσμικό σύστημα. Επιτεύγματα που φέρουν την υπογραφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Κωνσταντίνου Σημίτη. Όμως με αντιφατικές πολιτικές που ακολουθήθηκαν, δεν πέτυχε την αξιοποίηση των δυο μεγαλύτερων μεταπολιτευτικών ωφελειών από την ένταξη στην Ενωμένη Ευρώπη.
Έλλειμμα στην χάραξη σταθερής εθνικής προσπάθειας και στρατηγικής, αδυναμία κατανόησης ότι η εμβληματική και δυναμική συμμετοχής της χώρας στον σκληρό ευρωπαϊκό πυρήνα, μπορεί να εξασφαλισθεί μόνον δια του ριζικού μετασχηματισμού και μεγάλων μεταρρυθμίσεων, εκσυγχρονισμού του κρατικού μηχανισμού στην ολότητα του. Όμως στον δημόσιο λόγο υπερίσχυσαν λαϊκιστικές και στενού εθνικού προσανατολισμού αντιλήψεις, με αποτέλεσμα η αναγκαία θεσμική προσαρμοστικότητα να μένει πάντοτε ημιτελής. Η εμβληματική προσπάθεια για το ασφαλιστικό ζήτημα δια του Νόμου Γιαννίτση, συνάντησε την σφοδρή αντίσταση του πιο φαύλου, συντεχνιακού πυρήνα του τότε κυβερνώντος ΠΑΣΟΚ. Η δε επιλογή επανίδρυσης του κράτους δια του Κώστα Καραμανλή λίγα χρόνια μετά, εγκλωβίσθηκε στο πλέγμα του περιοριστικού πολιτικού σκεπτικού στελεχών της παράταξης του, μένοντας έτσι ως κενό περιεχόμενο.
Έτσι η χώρα βρέθηκε πριν από μια δεκαετία, αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή σε έκταση κρίση, γιατί το βασικό πρόβλημα της χώρας ήταν βαθύτατα πολιτικό. Και αντί να διαμορφώσουμε τις συνθήκες μιας μεγάλης εθνικής ανασύνταξης, μέσα από μια μεγάλη πολιτική διακομματική συμφωνία στο πως θα οικοδομηθεί η χώρα, η κοινωνία άκουσε ξανά τις Σειρήνες των εύκολων λύσεων, των εθνικολαϊκιστικών προσεγγίσεων, της παθητικής, συγκρουσιακής λογικής των Πλατειών. Ο επιθετικός λαϊκισμός ήταν τέτοιας έντασης, που μέσα στην κορύφωση της κρίσης κυριαρχούσε ο απλουστευτισμός της πολιτικής αυταπάτης, που τον Ιούλιο του 2015, έφερε τον κίνδυνο της απώλειας της γεωπολιτικής, στρατηγικής επιλογής της χώρας μέσα στην Ευρώπη.
Στην κρίση που ενέσκυψε στην Ευρώπη, συναντήθηκαν λαϊκισμός και εθνικισμός, μαζί με μια ξεπερασμένη ιστορικά αντίληψη για τον ρόλο του εθνικού κράτους, που θέλει να υψώνονται ξανά σύνορα διαίρεσης μέσα στον ευρωπαϊκό χώρο. Από το κέντρο έως την περιφέρεια της Ευρώπης, αυτή η έξαρση των πλέον επικίνδυνων δημαγωγικών λογικών, δημιουργεί μια νέα πολιτική περίοδο, όπου η ευρωπαϊκή ανασυγκρότηση είναι άμεσα συνδεδεμένη με την εθνική. Και αυτή η εξελικτική προσέγγιση αφορά περισσότερο τα κράτη της ευρωπαϊκής περιφέρειας, όπως η Ελλάδα.
Η πορεία της χώρας στην διοικητική της δομή και διάρθρωση, στον ρόλο του κράτους, βρίθει δυστοκιών, αντισυστημικών κατευθύνσεων, επιλογών που μείωναν την αναγκαιότητα η διοικητική, η φορολογική και η δικαστική πυραμίδα να καθοδηγούνται από ανεξάρτητες αρχές, διαμορφώνοντας τις αναγκαίες συγκλίσεις για να ξεπερασθούν βαθιά ριζωμένες παθογένειες, άγονοι και επικίνδυνοι ανταγωνισμοί.
Η ενίσχυση του παγιωμένου ευρωπαϊκού προσανατολισμού απαιτεί μια άλλη διαμόρφωση από τις δυνάμεις του φιλοευρωπαϊκού συστήματος. Και πάνω σε αυτήν τη βασική συνισταμένη, πρέπει να αποτυπώνεται η ατζέντα των οριοθετημένων αλλαγών και μεταρρυθμίσεων που πρέπει να γίνουν στην κρατική, διοικητική διάρθρωση, χωρίς καθυστερήσεις, χωρίς αστερίσκους.
* Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης, είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης.
