Της Κατερίνας Μαλλιωτάκη
Υπάρχει άραγε το άλλο μας μισό; Γίνονται τα δύο, ένα; Ο έρωτας συμπληρώνει ή διχάζει; Πότε σταματάει η αγάπη και πότε αρχίζει η εξάρτηση;
Οι συντροφικές σχέσεις είναι αναμφισβήτητα ο θεμέλιος λίθος της ύπαρξης μας. Μπορεί η λέξη αγάπη, να είναι μια λέξη πνευματική όμως διατηρεί το προσωπικό της στοιχείο αφού ο καθένας τελικά αγαπάει με το δικό του τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι καθώς μπαινοβγαίνουμε από το Εγώ στο Εμείς διαπραγματευόμαστε τα στοιχεία που θα μας βοηθήσουν να εξελιχθούμε σαν άνθρωποι.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από τα βασικά. Αν υποθέσουμε ότι ψάχνουμε το άλλο μας μισό να ολοκληρωθούμε αυτό σημαίνει ότι αρκετά κομμάτια της προσωπικότητας μας είναι κενά και άδεια και αναζητούν την ολοκλήρωση μέσα από τη ματιά ενός άλλου προσώπου. Αν δηλαδή η ματιά του είναι στοργική και φροντιστική αυτό σημαίνει ολοκλήρωση και αποδοχή. Κι αν δεν είναι; Καταλύεται η ύπαρξη μας; Παύουμε να υπάρχουμε και να νοιώθουμε συγκροτημένοι;
Ουσιαστικά μέσα από αυτή την σκέψη αναιρείται η έννοια του μισού αφού τελικά δυο ολόκληρα είναι ανώτερα από δύο μισά. Αυτό σημαίνει ότι ο κάθε άνθρωπος πρέπει να φροντίζει το εσωτερικό ταξίδι της ολοκλήρωσης του για να μπορεί να συμπορευτεί με τον σύντροφο του. Η αγάπη είναι αποτέλεσμα προσωπικής εξέλιξης και για αυτό η ισορροπία της με την εξάρτηση είναι δύσκολή αρκετές φορές.
Πότε η αγάπη γίνεται εξάρτηση;
Όταν ένα άτομο έχει την ανάγκη από κάποιον άλλον για να επιβιώσει τότε μιλάμε για εξάρτηση. Τι σημαίνει αυτό;
Εξαρτημένος συναισθηματικά είναι αυτός που δεν μπορεί να ζήσει χωρίς την παρουσία του συντρόφου του, καθώς προσδιορίζει την ταυτότητα του σύμφωνα με το νόημα και το σκοπό που μόνο η προσωπική του σχέση του δίνει. Αυτόματα γίνεται αδύναμος και ευάλωτος στην σκέψη ότι θα μείνει μόνος, κι έτσι προτιμά να πληρώσει οποιοδήποτε τίμημα για να μην χάσει ουσιαστικά αυτό που νομίζει ότι του «ανήκει».
Οι σχέσεις εξάρτησης έχουν τις ρίζες τους στην παιδική ηλικία του ατόμου και στις ανάγκες που δεν καλύφθηκαν. Οι ανάγκες αυτές αφορούν την αγάπη, τη φροντίδα, και την ασφάλεια. Το εσωτερικό κενό που δημιουργούν ψάχνει να καλυφθεί από ένα άλλο άνθρωπο για να μπορέσει να βρει την πληρότητα και την ασφάλεια που του λείπει. Τα εξαρτώμενα άτομα συνήθως προσκολλώνται στο σύντροφο τους και τον «πνίγουν» συχνά με σκηνές ζηλοτυπίας ή παριστάνοντας τα θύματα ώστε να δημιουργήσουν μια κατάσταση συμπόνιας και λύπησης για να μην μπορεί να απομακρυνθεί.
Κι ενώ η επιθυμία μας για συντροφικότητα είναι βασικό συστατικό της ζωής, αλλάζει μορφή και μεταβάλλεται όταν παρασιτούμε σε βάρος των άλλων. Το να διατηρήσουμε την αυτονομία και την ανεξαρτησία μας μέσα σε μια σχέση είναι το κύριο μέλημα για την φροντίδα του εαυτού μας και την αυτογνωσία μας. Η μη εξαρτητική αγάπη μας επιτρέπει να είμαστε ο εαυτός μας, χωρίς ελεγκτικούς μηχανισμούς. Αποτελείται από υλικά που μειώνουν τον εγωισμό και συντονίζονται αρμονικά με τις ανάγκες του άλλου. Ουσιαστικά η αγάπη πρέπει να είναι δημιουργική και απελευθερωτική για να υφίσταται με την μορφή της υγείας και της αναδόμησης μιας προσωπικότητας.
Αξιοσημείωτα και ενδιαφέροντα είναι τα λόγια του D.Burns που αφορούν την σχέση μεταξύ της εξάρτησης και της αγάπης.
"Καθένας μας είναι υπεύθυνος για την συναισθηματική ισορροπία και την ευτυχία του. Όποιος δεν μπορεί να το καταφέρει αυτό παρά μόνον όταν έχει ένα σύντροφο, τότε είναι καταδικασμένος να μη γνωρίσει ποτέ την ερωτική αγάπη. Το μόνο που θα γνωρίζει θα είναι η εξάρτηση, την οποία θα ονομάζει αγάπη".
