Ευρωτουρκικός διάλογος, οι ελληνικές αναζητήσεις

Γιώργος Ζερβάκης
Γιώργος Ζερβάκης

Η στρατηγική του Τουρκικού κράτους, εντεινόμενη στα χρόνια της Προεδρίας Ερντογάν, κινείται στην κατεύθυνση της επικάλυψης της εξωτερικής της πολιτικής, της διπλωματίας, υπό την απειλής ενός στρατιωτικού μανδύα. Η εκδήλωση πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016 αποτέλεσε ένα κομβικό σημείο σε αυτή την στρατηγική της Άγκυρας. Οι στοχευμένες κινήσεις Ερντογάν για την ενίσχυση της Προεδρίας του μέσα από μια μεθοδευμένη συνταγματική αναθεώρηση, συνδέονται άμεσα με τις διακηρυγμένες γεωπολιτικές επιδιώξεις της Τουρκίας, όχι μόνον στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και σε μια ευρύτερη περιοχή που εκτείνεται έως τον Καύκασο και τον Περσικό Κόλπο. Και απέναντι σε αυτές τις αντιλήψεις του Τούρκου Προέδρου, δεν υπήρχαν πολιτικές φωνές ικανές να δημιουργήσουν ένα μέτωπο αποτροπής και να οδηγήσουν την χώρα στην πλευρά της δημοκρατικής ομαλότητας.  

Άρθρο του Γιώργου Α. Ζερβάκη *

Ο μεγαλοϊδεατισμός που αναπτύσσει ο Τούρκος Πρόεδρος, δημιουργεί γεωπολιτική περιφερειακή αποσταθεροποίηση, με πολιτικό και οικονομικό πρόσημο, από την στιγμή που οι επιδιώξεις του υποβαθμίζουν το οικονομικό περιβάλλον της Τουρκίας και την διαβίωση της Κοινωνίας. Όσο η Άγκυρα μένει εγκλωβισμένη στις λογικές ύπαρξης αμφισβητούμενων νησιών στο Αιγαίο, που βρίσκονται στην ελληνική κυριαρχία μέσα από την υπογραφή διεθνών συνθηκών, θα υπονομεύει η ίδια την οδό της συνεργασίας με την ΕΕ, που μπορεί να της εξασφαλίσει μια αποτελεσματική

Ένας νέος κύκλος διερευνητικών συζητήσεων, Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, απαιτούν αμοιβαία εμπιστοσύνη και στην κατεύθυνση αυτή δεν βοηθούν η συνεχιζόμενη ρητορική απειλών, η επιθετική στάση της γείτονος.

Στον προσδιορισμό των ευρωτουρκικών σχέσεων και των συζητήσεων που αναπτύχθηκαν πριν αλλά και μετά από το πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπου σημαντικό μέρος κατέλαβαν οι περίφημες κυρώσεις κατά της Τουρκίας, δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι οι αποφάσεις σε κοινοτικό επίπεδο, λαμβάνονται από τους 27 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων. Ο διακυβερνητικός μηχανισμός στους κόλπους της ευρωπαϊκής θεσμικής διακυβέρνησης, παράγοντας ελλείμματα πολιτικής και δημιουργώντας εμφράγματα, είναι εμφανής και στις ευρωτουρκικές σχέσεις. Παρά την ευρύτητα των προθέσεων του προηγούμενου διαστήματος για την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκική Δημοκρατία, όταν ήρθε η ώρα των αποφάσεων, ο διακρατικός χαρακτήρας της ΕΕ κατέγραψε επισημάνσεις στα συμπεράσματα. Αυτό δεν σημαίνει όμως έλλειμμα κοινοτικής αλληλεγγύης εντός της ΕΕ προς την Ελλάδα.

Όμως οι σχεδιασμοί της Άγκυρας, οφείλουν να έχουν σαν απάντηση από την ΕΕ, μια διαρκή κινητικότητα και στόχευση ως προς την ενεργοποίηση κυρώσεων, από το μπλοκάρισμα πολιτικών που σχετίζονται με συγκεκριμένα οικονομικά, χρηματοδοτικά πρωτόκολλα, έως την Τελωνειακή Ένωση. 

Απέναντι στην προκλητική συμπεριφορά που επιλέγει η Άγκυρα, τις προσχηματικές τις κινήσεις που στερούνται υπευθυνότητας, η ελληνική διπλωματία οφείλει να επενδύσει σε μια στρατηγική δυναμικής πρόβλεψης, για να μην εμπλακεί στην απλή καταγγελία και την αναζήτηση κυρώσεων απέναντι σε μια Τουρκία που αναζητεί διέξοδο στον μεγαλοϊδεατισμό, στην στρατιωτική εμπλοκή σε διάφορα μέτωπα, την ίδια στιγμή που το οικονομικό της μοντέλο βρίσκεται αντιμέτωπο με μια κρίση που πλήττει όλη την χώρα.

Και στρατηγική δυναμικής διπλωματικής πρόβλεψης, όταν η Άγκυρα κινηθεί προς την Ευρώπη, στην κατεύθυνση αναζήτησης λύσης στα ζητήματα που έχει εμπλακεί, προϋποθέτει την ετοιμότητα της Ελλάδος, να εμφανισθεί ως υποστηρικτής μιας σοβαρής επαναπροσέγγισης με την Ευρώπη. Με απαραίτητη  προϋπόθεση, την αποδοχή των αρχών του διεθνούς δικαίου. Που και για την Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν έχει ακόμα διαμορφώσει μια γνήσια Κοινή Εξωτερική Πολιτική, οι αρχές του Διεθνούς Δικαίου συνεχίζουν να αποτελούν ένα πλαίσιο σταθερού προσανατολισμού. Όλα όμως αυτά καθορίζονται, από ένα κρίσιμο και ουσιαστικό στοιχείο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, κατ’ επέκταση στην ευρωτουρκική ατζέντα, τον βαθμό εμπιστοσύνης. Στοιχείο στο οποίο η Άγκυρα συνεχίζει να το καθιστά ελλειμματικό, από την στιγμή που επενδύει στους γνωστούς τακτικισμούς της. 

 

* Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης. Το άρθρο έχει γραφεί για τον ιστότοπο Cretalive.gr

Οι απόψεις στο άρθρο είναι αυστηρά προσωπικές.


 

Γίνε ο ρεπόρτερ του CRETALIVE

ΣΤΕΙΛΕ ΤΗΝ ΕΙΔΗΣΗ