Της Κατερίνας Μαλλιωτάκη
Η γκρίνια είναι ουσιαστικό γένους θηλυκού και ταυτίζεται συχνά πυκνά με το γυναικείο φύλο. Από την άλλη πάλι το παράπονο που είναι ουδέτερο ουσιαστικό αφορά όχι μόνο τις γυναίκες αλλά και τους άντρες. Το γεγονός λοιπόν είναι ότι γκρίνια και παράπονο πάνε χέρι με χέρι δημιουργώντας ένα επικοινωνιακό αδιέξοδο στις σχέσεις των ανθρώπων.
Ποια είναι όμως η διαχωριστή γραμμή που μετατρέπει την έκφραση της γνώμης μου σε γκρίνια; Και πως μπορούμε να καταλαβαίνουμε πότε εξηγούμε απλώς την άποψη μας και πότε γκρινιάζουμε ;
Επικοινωνιακά ο άνθρωπος για να μπορεί να λύσει τα προβλήματα του χρησιμοποιεί τον λόγο. Μέσα από αυτόν θα εκφράσει την δυσαρέσκεια του, θα εκτονώσει το πρόβλημα του και θα επεξεργαστεί το συναίσθημα του, για να μπορεί να βρει μια λύση. Ποια είναι λοιπόν η λεπτή διαχωριστική γραμμή που πατάμε όταν νομίζουμε ότι αναλύουμε τις σκέψεις μας ενώ οι άλλοι θεωρούν ότι γκρινιάζουμε;
Η γκρίνια είναι μια κατάσταση που εντοπίζει την αρνητική οπτική των πραγμάτων. Συνήθως βρίσκει συνέχεια τα λάθη των άλλων, παραπονιέται, κριτικάρει, πεισμώνει, τσακώνεται, πιέζει και φυσικά ταλαιπωρεί. Η μαγική λέξη.. συνέχεια.. είναι το μυστικό στο προβληματικό τοπίο της γκρίνιας, γιατί δηλώνει κάτι που γίνεται πολύ συχνά και προφανώς στην υπερβολή του.
Ο φαύλος αυτός κύκλος επαναλαμβάνεται κάθε φορά που έχουμε μπροστά μας κάποιο πρόβλημα ή παράπονο με τον άλλον. Έτσι μπαίνουμε στην διαδικασία αρχικά να λέμε την άποψη μας αργότερα (αν δεν εισακουστούμε) να γκρινιάζουμε όλο και πιο πολύ, με αποτέλεσμα ο σύντροφος μας να «κωφεύει» αυτόματα και ν αποσύρεται συναισθηματικά από εμάς.
Καθώς η γκρίνια αναγκάζει τον άλλον να παίρνει μια αμυντική στάση απέναντι μας εκλαμβάνεται και ως κακοπροαίρετη κριτική. Γενικά υπάρχει η λανθασμένη εντύπωση ότι αν δεν πάρουμε αυτό που θέλουμε από τον άλλο, πρέπει διαρκώς να το ζητάμε μέχρι να το πετύχουμε. Οι αφορμές μπορεί να είναι δεκάδες για να ξεκινήσει ένα σκηνικό γκρίνιας και μουρμούρας σε μια σχέση.
Η προσωπικότητα και η ιδιοσυγκρασία μας από την άλλη έχει να κάνει με την διαμόρφωση των σχέσεων μας. Αν π.χ είμαστε εξαιρετικά οργανωτικοί και αγχώδεις είναι πιθανό να βρισκόμαστε πολύ κοντά στο μοτίβο του ανθρώπου που χρειάζεται κουτιά, υπενθυμίσεις και υποδείξεις για να λειτουργήσει. Αυτό σε αντίθεση μας φέρνει εμπόδια στην σχέση, αν έχουμε να κάνουμε με κάποιον άνθρωπο που παίρνει την ζωή του πιο χαλαρά.
Μια άλλη οπτική της άποψης αυτής είναι ότι πολλές φορές αρνούμαστε να δούμε αυτό που μας καθρεπτίζουν οι άλλοι. Συνήθως λοιπόν θα συναντήσουμε γυναίκες που γκρινιάζουν για την φυσική απουσία του συντρόφου τους, για έλλειψη αναγνώρισης εκ μέρους του, για συναισθηματική αποστασιοποίηση και έλλειψη λεπτής συμπεριφοράς.
Κι ενώ σίγουρα κάτι από όλα αυτά μπορεί να είναι αληθινό διαφοροποιούμαστε και εναντιωνόμαστε κάθε φορά που κάποιος θα μας γκρινιάξει ακόμα κι αν ξέρουμε ότι έχει δίκιο. Αυτό συμβαίνει γιατί το βασικό χαρακτηριστικό της γκρίνιας είναι ότι τις περισσότερες φορές δεν έχει ως στόχο μια ουσιαστική λύση ενός προβλήματος, αλλά αποτελεί μία σχεδόν αυτόματη συμπεριφορά που επαναλαμβάνεται στερεότυπα.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η γκρίνια περιέχει παραίτηση, απόγνωση, αίσθηση ματαιότητας. Όταν εκδηλώνουμε μια συμπεριφορά με αδικαιολόγητη ένταση, σύγχυση και δυσαρέσκεια για τον απέναντι, η συμπεριφορά αυτή μεταφράζεται αυτόματα ως επίθεση και κατηγορώ.
Το πρώτο βήμα για να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο είναι να παραδεχτούμε ότι έχουμε κολλήσει σε μια λάθος αντιμετώπιση. Μαλώνουμε απλά για να μαλώνουμε. Βοηθητικό είναι να αξιολογήσουμε την σοβαρότητα της κατάστασης και να «φιλτράρουμε » τα σημαντικά από τα ασήμαντα ώστε να μην χαλάμε διαρκώς την διάθεση μας αλλά και την διάθεση του συντρόφου μας. Σημαντικό επίσης είναι να γνωρίζουμε ότι ο θυμός είναι το κατώφλι της γκρίνιας κι αυτό γιατί δεν εκφράζεται μέσω αυτού το συναίσθημα μας.
Για το τέλος καλό είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι για να σπάσει ο κρίκος της στερεότυπης γκρίνιας, ο καθένας από τους συντρόφους πρέπει να καταφέρει να διαπεράσει το «φράγμα» που έχει δημιουργήσει για να αμυνθεί απέναντι στις «επιθέσεις» αυτές.
Αν επιθυμούμε πραγματικά ν’ αλλάξει κάτι που μας δυσαρεστεί είναι απαραίτητο να «αφήσουμε τα όπλα κάτω» και να εκφράσουμε τα παράπονά μας χωρίς όμως να κατηγορούμε συνεχώς τον άλλον αλλά δίνοντας του, την προοπτική να καταλάβει πως νοιώθουμε από την συγκεκριμένη του συμπεριφορά . M αυτόν τον τρόπο εκφράζουμε μία επιθυμία, την οποία ο άλλος έχει τη δυνατότητα να σκεφτεί, κι αν θέλει να την σεβαστεί. Εξάλλου όπως έλεγε ο Τόλλε έτσι κι αλλιώς η κάθε γκρίνια είναι μια μικρή ιστορία που πλάθει ο νους και την πιστεύει απόλυτα!
