της Μαρίας Λιονάκη
Mικρό παιδί ο Μάιος. Μικρό και άταχτο. Με λίγα γράμματα, λίγα χρόνια και πολλή ζωηράδα. Η μαμά του μιλάει στις φιλενάδες της σιγανά, εμπιστευτικά, συνωμοτικά. Στη Φιλική Εταιρεία των μαμάδων. Καθισμένη στο παγκάκι, στο δεντροφυτεμένο, γεμάτο ανθισμένα λουλούδια, μοσχοβολιές, παιδικά παιχνίδια και χαρούμενες φωνούλες πάρκο, καύχημα της γειτονιάς. Μαζί με τις άλλες νεαρές μαμάδες των μηνών προσέχουν τους μήνες που κάνουν κούνια, από το πρωί, μη χτυπήσουν. Το ραντεβού είναι τακτικό, στερεότυπο, πάντα Κυριακή πρωί, που οι μήνες έχουν τελειώσει τα διαβάσματά τους αποβραδίς. Την ίδια ώρα που ο ήλιος ανεβαίνει στο πιο μεγάλο ύψος της τσουλήθρας του γεμίζοντας με ηλιόλουστα χαμόγελα την πλάση.
Έχει βάλει την παλάμη της σαν στέγαστρο, σαν τέντα στο στόμα, να κρυφτεί, να περιοριστεί ο δρόμος της φωνής της. Τα κατορθώματα του γιου της , του Μαΐου στο σχολείο θα διηγηθεί. Στις φιλενάδες της που έχουν μεγαλώσει από μικρά παιδιά μαζί. Οι ώμοι της έχουν ήδη γείρει λες κι είναι οι λέξεις βαριές και την τραβούν προς τα κάτω. Τι της είπε η δασκάλα προχθές, με έμφαση, με αυστηρό τόνο στη φωνή, στην ενημέρωση των γονέων και κηδεμόνων, στην αίθουσα δίπλα απ’ το γραφείο του διευθυντή. Τότε που από τη σύγχυση είχε αλλάξει όλα τα χρώματα, ουράνιο τόξο είχε γίνει και δεν έβρισκε μετά έξοδο κινδύνου, διαφυγής. Ο γιος της ο Μάιος, είναι πολύ ζωηρό παιδί, της είπαν, είναι απείθαρχος και υπερκινητικός. Δεν την υπολογίζει, δεν την υπακούει τη δασκάλα. Στις υποδείξεις της αδιαφορεί. Δεν είναι όμως κακός μαθητής. Είναι αντίθετα πολύ έξυπνος. Τα πράγματα στην τάξη εκτυλίσσονται ως εξής. Τις εργασίες που του βάζει η δασκάλα, όσο δύσκολες κι αν είναι, τις τελειώνει πολύ γρήγορα ο Μάιος. Μετά κοιτάζει γύρω τριγύρω πειραχτικά, δείχνει να μην έχει με τι να απασχοληθεί. Σηκώνεται λοιπόν από τη θέση του, από το θρανίο του κι αρχίζει να μιλάει, να γελάει, να πειράζει τους συμμαθητές του. Έτσι γίνεται άνω κάτω η τάξη… Λέει η δασκάλα αυστηρά, αλλά και η μαμά του Μάιου στις φιλενάδες της, τις άλλες μαμάδες των μηνών, με απόγνωση στη φωνή.
Μικρό παιδί ο Μάιος. Μικρό, άταχτο, ζωηρό. Μια τον έχει τον καιρό έτσι, μια αλλιώς. Μια βρέχει, μια λιάζει. Αλλά τη μαμά του, τη μανούλα του την έχει ψηλά. Πιο όμορφη απ’ όλες τις μαμάδες, των συμμαθητών του τη θεωρεί, την πιο όμορφη του γαλαξία! Την κοιτάζει γεμάτος περηφάνια να φοράει το κόκκινο φόρεμα της, τα ψηλά πέδιλα, τα κοσμήματά της, όταν είναι έτοιμη να βγει βόλτα με τον μπαμπά του και τα μάτια του δεν τη χορταίνουν, λάμπουν από θαυμασμό. Τη φιλάει τότε και της λέει πως είναι σαν εικόνα ηθοποιού σε περιοδικό. Τι κι αν είναι ζωηρός ο Μάιος, τις πιο όμορφες ζωγραφιές ζωγραφίζει στη μαμά του. Με καρδιές, αστέρια, πεταλούδες, δέντρα, σπιτάκια. Όταν κλείνεται στο παιδικό δωμάτιο με τα χρωματιστά επιπλάκια, τα πολλά παιχνίδια, τις διάφορες μπάλες, τις αφίσες στους τοίχους, τους γιγάντιους, άγριους ήρωες των κινούμενων σχεδίων, τα πολλά συναρμολογούμενα παιχνίδια και παζλ.
Τι κι αν διαβάζει πάντα ανόρεχτα, ξαπλωμένος στο κρεβάτι του, με τις πατούσες να κοιτούν το ταβάνι και το βιβλίο πάνω τους ορθάνοιχτο, ανασφαλές να τραμπαλίζεται, να αιωρείται, να μην ξέρει, αν θα ζήσει; Τι κι αν απειθαρχεί στη δασκάλα του; Άλλο το σχολείο, το διάβασμα, άλλο η μαμά του. Εκεί ο ατρόμητος, ο ζωηρός μαθητής, γίνεται το πιο ευαίσθητο, τρυφερό παιδάκι. Που υποτάσσεται, υπακούει, λιώνει στο μητρικό χάδι, που αποζητά το μπράβο, την αγάπη της μαμάς του, δικαιολογία στις αταξίες του, στα μαλώματά του, παρηγοριά σαν αρρωστήσει. Που είναι έτοιμος κι ο ίδιος με κάθε τρόπο τη μαμά του, αν χρειαστεί να υποστηρίξει, να υπερασπιστεί. Στη μητρική αγκαλιά εξάλλου, ακόμα κι ο πιο μεγάλος άνθρωπος γίνεται παιδί. Στα μάτια της μάνας κάθε άνθρωπος είναι για πάντα παιδί.
Ο μικρός Μάιος περπατάει γελαστός μέσα στη λουλουδένια Άνοιξη και καμαρωτά μας φέρνει σήμερα την πιο όμορφη, χρωματιστή, τρυφερή γιορτή. Τη γιορτή της μητέρας. Που τυπικά γιορτάζει τη δεύτερη Κυριακή του Μάιου, αλλά ουσιαστικά γιορτάζει κάθε μέρα.
Κι όσο κι αν προσπαθεί ο καθένας μας μορφή πιο δοτική, μοναδική κι αναντικατάστατη, πιο γλυκιά, τρυφερή αγκαλιά, πιο αγαπημένο φιλί να σκεφτεί δεν μπορεί. Μάνα είναι το καθαρό ρούχο, το στρωμένο κρεβάτι, το ζεστό φαγητό, μια φέτα αλειμμένη με μέλι το πρωί, ένα χάδι, όταν υπάρχει στα μάτια συννεφιά. Η μάνα γεννά, ανατρέφει, τις πρώτες λεξούλες μαθαίνει, με τραγούδια κανακεύει το παιδί της, το φως, την ελπίδα της ζωής της. Μη χτυπήσει, αρρωστήσει, προσβάλλει και προσβληθεί προσέχει. Από το χέρι κρατά και βγάζει στον κόσμο την κάθε ζωή, να πάρει γνώσεις, εφόδια, να γίνει άνθρωπος σωστός, να πετάξει ψηλά, να κάνει δική του οικογένεια.
Δε σταματά όμως ποτέ να νιώθει υπεύθυνη για τη ζωή που δημιουργεί, ούτε για κούραση ποτέ θα διαμαρτυρηθεί. Δεν της πρέπουν παράπονα και γκρίνια αυτής της λέξης. Η μητρότητα για την κάθε μάνα είναι το πρώτο, το ύψιστο μέλημα, χρέος. Χρέος ψυχής, ζωής. Πάνω απ’ το επάγγελμα της, την κοινωνική συναναστροφή. Πάνω απ’ τον ίδιο της τον εαυτό, τις ανάγκες και τα όνειρά της. Η μάνα είναι το αλεξικέραυνο του κάθε ανθρώπου, η χάλκινη ασπίδα του, μορφή ηρωική σαν τον Καραϊσκάκη και τον Παπαφλέσσα. Σαν ήλιος ζεσταίνει, σαν λιμάνι υποδέχεται το ανασφαλές, χτυπημένο σκαρί, σα φωλιά κρύβει και γιατρεύει το τραυματισμένο πουλί, σα ρίζα στερεώνει τον κάθε άνθρωπο γερά στη γη. Όταν φυσούν οι βοριάδες της ζωής του.
Προσφέρει, στηρίζει, αγαπάει άνευ όρων, με πλήρη ανιδιοτέλεια, για πάντα. Το παιδί που γέννησε, το υιοθετημένο παιδί, το λιγότερο τυχερό παιδί, το άρρωστο, με ειδικές ανάγκες, ικανότητες παιδί. Αυτό που θα κρύψει καλά στις φτερούγες της μην της χαθεί. Μια θάλασσα είναι η αγάπη της, φάρμακο η καλή κουβέντα, η παρηγοριά της. Ένας ουρανός καθαρός το βλέμμα της. Παροιμιακή η υπερβολική φροντίδα της. «Να τρως, να ντύνεσαι, μην τρέχεις με το αυτοκίνητο, μη ξενυχτάς, να ξεκουράζεσαι, να φυλάγεσαι, να προσέχεις, δεν είναι όλοι οι άνθρωποι καλοί…»
Μαμά. Λέξη πρωτοσυλλάβιστη στα τριανταφυλλένια χείλη μωρού. Του μικρού Μάιου, κάθε παιδιού, κάθε ενήλικα . Λέξη που μοσχομυρίζει καθαριότητα, παιδική πούδρα, χαμομήλι, γιασεμί. Που σαν κουδουνίστρα ηχεί. Που νανουρίζει, ξενυχτά τις νύχτες, σαν αναστεναγμός επαγρυπνεί. Που περηφανεύεται, καμαρώνει. Λέξη όμορφη, τρυφερή, ιερή, μικρή, μα μεγάλη, μέσα σε ένα μπουκέτο από αγριολούλουδα, σε μια ολόψυχη ευχή, προσευχή: Χρόνια πολλά στις μανούλες όλης της γης!
“Mάνα! Δε βρίσκεται λέξη καμία να ‘χει στον ήχο της τόση αρμονία” – Γεράσιμος Μαρκοράς
