ΚΡΗΤΗ
Το τηλεφώνημα που αλλάζει ζωές: η «προφητική» συζήτηση πριν σκοτωθεί το αγόρι που αγαπούσε την ευθύνη
«Όταν "φώτισα" την αιτία θανάτου του γιου μου, "λυτρώθηκα"», λέει ο Μανόλης Σταυρουλάκης που πέρασε 13 χρόνια σε δικαστικές αίθουσες

Της Ευαγγελίας Καρεκλάκη
Είναι το τηλεφώνημα που απεύχεται κάθε μάνα, κάθε πατέρας, κάθε γιος, κάθε κόρη, κάθε σύντροφος, κάθε αδερφός, κάθε γιαγιά και παππούς… Είναι αυτό το «ντριν» μέσα στα άγρια μεσάνυχτα που ξεριζώνει την καρδιά σου, κλέβει το οξυγόνο σου, πλακώνει την ψυχή σου…Είναι αυτό το «ντριν» οποιαδήποτε ώρα της ημέρας που «ρημάζει» τα όνειρα σου, σε «τσακίζει», σκοτεινιάζει το βλέμμα σου, σε αλλάζει για πάντα…Είναι το τηλεφώνημα που «παγώνει» τον χρόνο και ας «τρέχει» η ζωή.
Ως ελάχιστο φόρο τιμής και μνήμης στα θύματα της ασφάλτου, το Cretalive.gr παρουσιάζει πέντε ιστορίες μέσα από τις αφηγήσεις τριών μανάδων, μίας κόρης και ενός πατέρα. Ευχή όλων να μην χαθούν άλλες ζωές. Να μην μαυροντυθούν άλλες μητέρες. Να μην κλείσουν άλλα σπίτια. Να μάθουμε να σεβόμαστε την ανθρώπινη ζωή. «Δεν ζητάμε εκδίκηση, δικαίωση ζητάμε» λένε με μία φωνή. Μέχρι πρότινος άγνωστοι μεταξύ τους, σήμερα πια «οικογένεια» ως μέλη του συλλόγου SOS Τροχαία Εγκλήματα. Τους ενώνει ο πόνος του θανάτου και η βαθύτατη ανάγκη τους να σώσουν άλλες ζωές. Το θεωρούν χρέος στα παιδιά που χάθηκαν στην άσφαλτο, στους αγαπημένους που έφυγαν για λίγο, αλλά δεν γύρισαν ποτέ…Η ψυχή τους όμως τριγυρίζει πάντα εδώ και στέλνουν σημάδια και μηνύματα, όπως θα διαβάσετε στις συνεντεύξεις του αφιερώματος, μέσα από όνειρα, πασχαλίτσες και πεταλούδες. Είναι τα πρόσωπα, δεν είναι αριθμοί. Είναι τα όνειρα, δεν είναι αριθμοί. Είναι ζωές, δεν είναι αριθμοί…
«Την ημέρα καταδίκης του δήμου, είδα πρώτη φορά όνειρο τον γιο μου… πετούσε από χαρά»
Σχεδόν 20 χρόνια έχουν περάσει από το φονικό τροχαίο με θύμα τον 26χρονο Γιάννη Σταυρουλάκη, το αυτοκίνητο του οποίου προσέκρουσε σε παράνομη διαφημιστική πινακίδα στο Μαρούσι. Για τους γονείς του, Μανόλη και Φιλιώ, ο θάνατος του ήταν ένα «καραμπινάτο» έγκλημα και δεν θα ησύχαζαν αν δεν δικαιωνόταν η μνήμη του παιδιού τους. Η βίαιη και άδικη απώλεια του Γιάννη, ο οποίος σπούδαζε στο 2ο έτος στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο, ενώ ήταν αριστούχος απόφοιτος της Εγκληματολογίας, τους συνέτριψε ψυχικά και άλλαξε δραματικά τις ζωές τους. Όμως, παρά την οδύνη και τον αβάσταχτο πόνο, ο Μανόλης έκανε όρκο τιμής να φθάσει μέχρι τέλους ώστε να δοθεί «ονοματεπώνυμο» στις ευθύνες αυτού του τροχαίου εγκλήματος. Έταξε την ζωή του σε αυτόν τον σκοπό και αποφάσισε να γίνει όσο πιο «ενοχλητικός» μπορούσε, επίμονος και φορτικός, για να δικαιώσει τη μνήμη του γιου του και να σώσει άλλες ζωές. Πενθούσε βαριά, όμως δεν επέτρεψε αυτό το πένθος να του «σφραγίσει» το στόμα, να κλειστεί σε ένα σπίτι, να περιφέρεται σαν φάντασμα του εαυτού του, μετρώντας δάκρυα και πληγές. Πολύ γρήγορα συνειδητοποίησε ότι αν σιωπούσε τότε, θα τους έκανε μεγάλη χάρη. Κυρίως, όμως, κατάλαβε ότι αν απλώς παρέδιδε τα όπλα και αφηνόταν στη μοίρα του, θα «πρόδιδε», κατά κάποιον τρόπο, τα πιστεύω και τα ιδεώδη του Γιάννη.
Είναι ανατριχιαστικό ότι ένα χρόνο πριν το φονικό τροχαίο, ο Γιάννης είχε μία «προφητική», θα έλεγε κάποιος, συζήτηση με την Καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αφροδίτη Κουκουτσάκη, την οποία αποκάλυψε η ίδια σε ανάρτηση στην προσωπική της σελίδα στο Facebook, με αφορμή ένα τηλεφώνημα. Ο πατέρας του άτυχου νέου την είχε καλέσει για να την ενημερώσει ότι το δημοτικό συμβούλιο Αμαρουσίου αποφάσισε να δώσει το όνομα του παιδιού του στον δρόμο στον οποίο σκοτώθηκε.
«Τον Γιάννη τον γνώρισα -και με το γνώρισα εννοώ ότι τον εντόπισα και τον ξεχώρισα από τη μάζα των φοιτητών που συμμετείχαν στα μαθήματά μου- κάποτε που χρειάστηκε να εξετασθεί προφορικά κι επειδή η αίθουσα των εξετάσεων ήταν μακριά απ’ το γραφείο μου, καθίσαμε σε δύο καρέκλες έξω από το αμφιθέατρο Καράγιωργα, πλάι στην τζαμαρία… Μιλούσαμε για την έννοια του εγκλήματος, για την κοινωνική κατασκευή της κατηγορίας και την επιλεκτικότητα του ποινικού μηχανισμού. Και με ρώτησε, “δεν θεωρείται έγκλημα ένας θάνατος που τον προκάλεσε μια κακοτεχνία στον δρόμο ή ένα αντικείμενο τοποθετημένο παράνομα, που διακυβεύει την ασφάλεια των οδηγών;”
Τον Γιάννη τον απασχολούσε πολύ αυτό το θέμα καθώς είχε χάσει φίλο του με αυτόν τον τρόπο. Και έμελλε να χαθεί και εκείνος από μία διαφημιστική πινακίδα που είχε τοποθετηθεί παράνομα.
Και μόνο γι’ αυτό ο Μανόλης Σταυρουλάκης δεν υπήρχε περίπτωση να εγκαταλείψει τον αγώνα, όσο επίπονος κι αν ήταν. Για 13 ολόκληρα χρόνια μπαινόβγαινε στα δικαστήρια. Βρέθηκε 33 φορές σε δικαστικές αίθουσες όλων των βαθμίδων. Μάζευε τα κομμάτια του για να είναι «παρών». «Όταν επιτέλους δικαιώθηκα στα δικαστήρια και «φώτισα» την αιτία θανάτου του γιου μου, λυτρώθηκα. Την ημέρα που βγήκε η απόφαση και έδωσε «ονοματεπώνυμα» ευθυνών, εκείνη την ημέρα είπα «τώρα συνεχίζω να ζω». Την ημέρα που βγήκε η απόφαση με την καταδίκη του δήμου, είδα τον γιο μου όνειρο. Τόσο χαρούμενο δεν τον είχα δει ποτέ στη ζωή μου. Πετούσε από τη χαρά. Τόσο γλυκό όνειρο. Είναι και η μοναδική φορά που τον έχω δει όνειρο» εξομολογείται συγκινημένος στο Cretalive.gr
Η δικαίωση όμως δεν σταμάτησε την …αποστολή του. Ο Μανόλης Σταυρουλάκης, αυτός ο τραγικός πατέρας, είναι πια ένα πρόσωπο-στήριγμα για όλες τις οικογένειες που βυθίζονται στο σκοτάδι από κάποιο τροχαίο έγκλημα. Είναι πατέρας, αδερφός και γιος σε ανθρώπους που βιώνουν αυτό το φοβερό τραύμα. Και ας μην γνωρίζονται. Τους δένει ο πόνος του θανάτου, η ανάγκη για δικαιοσύνη, η αγωνία να μην θρηνήσει άλλη οικογένεια. «Δεν πάμε στα δικαστήρια για να εκδικηθούμε τους δράστες. Σας το λέω πια με μία πείρα 20 ετών με τον σύλλογο. Εμείς δεν θέλουμε εκδίκηση. Θέλουμε παραδειγματική τιμωρία ή να βρεθεί ο μηχανισμός που θα αποτρέπει. Κάθε φορά που ακούμε ένα παιδί να φεύγει, πεθαίνουμε και εμείς. Βρισκόμαστε στην ίδια ημέρα. Φθάνει πια. Πόσα σπίτια θα κλείσουν ακόμα;».

Και μπορεί τα χρόνια να περνούν και εκείνοι να μεγαλώνουν, όμως συνεχίζουν ακάθεκτοι τον αγώνα. «Αυτός ο αγώνας είναι το μνημόσυνο που κάνω στον γιο μου. Ξέρω ότι αυτό θα ήθελε» λέει συγκινημένος. Εξάλλου πατέρας και γιος τα «λένε» με έναν δικό τους τρόπο και αυτή η επικοινωνία δίνει δύναμη στον Μανόλη. «Ξέρω ότι ο γιος μου σε ανάλογη περίπτωση θα «σήκωνε» πεζοδρόμια. Τόσο βαθιά πίστευε στον άνθρωπο και στην έννοια του ενεργού πολίτη. Νοιαζόταν, ασχολούνταν. Έκανε μαθήματα σε εγκαταλελειμμένα παιδιά, σε παιδιά με ειδικές ανάγκες ή σε άτομα για επανένταξη».
Ο Γιάννης σκοτώθηκε σε ένα δρόμο… Ένας δρόμος-αυτός στον οποίο «έσβησε»-πήρε το όνομα του και για μία 20ετία από τότε, και για πολλά-πολλά ακόμα χρόνια, όλα θα αφορούν κάποιον δρόμο αυτής της πόλης, αυτού του νησιού, αυτής της χώρας.
Είναι λυπηρό πάντως ότι τόσο ο Μανόλης όσο και οι υπόλοιποι συγγενείς θυμάτων με τους οποίους συνομιλήσαμε στο πλαίσιο του αφιερώματος, πιστεύουν ότι υπάρχει ένα σύστημα που παρέχει πλέγμα ασφαλείας στους δράστες. «Υπάρχουν περιπτώσεις που το ονοματεπώνυμο της ευθύνης είναι ξεκάθαρο. Ακόμα και τότε όμως συντελούνται μεγάλες αδικίες. Το λέμε ξανά και ξανά «δεν θέλουμε εκδίκηση, δικαίωση θέλουμε». Να οδηγείς με αλκοόλ 20 φορές πάνω από το όριο και να παραπέμπεσαι για πλημμέλημα; Τι μηνύματα στέλνεις στην κοινωνία; Οι κυβερνήσεις διαχρονικά ποτέ δεν είδαν το θέμα της οδικής ασφάλειας σοβαρά και το λέω εγώ που ασχολούμαι 20 χρόνια. Η παγκόσμια κοινότητα κάνει δράσεις για το θέμα της οδικής ασφάλειας και ποτέ η χώρα μας δεν έχει συμμετοχή. Γίνεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό υγείας, από τον ΟΗΕ, δεν μας ενδιαφέρει να συμμετάσχουμε. Συμμετείχαν 2.500 σύνεδροι, 101 υπουργοί και εμείς τίποτα. Ποτέ δεν έχει εκπροσωπηθεί η ελληνική κυβέρνηση. Και είναι κάθε πέντε χρόνια. Εμείς στέλνουμε εκπρόσωπο του συλλόγου μας με δικά μας έξοδα. Είμαστε επίσης η μοναδική χώρα που δεν έχουμε θεσμικό πλαίσιο για πραγματογνώμονες…».
Όπως λέει, χωρίς ψυχολογική υποστήριξη, δεν μπορείς να διαχειριστείς μια τόσο βίαιη απώλεια. «Μετά από μία τέτοια απώλεια, οικογένειες διαλύονται. Στατιστικά προκύπτουν πολλά διαζύγια ή παιδιά που σπουδάζουν σε άλλες πόλεις, σταματούν τις σπουδές τους. Οι οικογένειες διαλύονται ψυχολογικά και οικονομικά». Σύμφωνα με τον κ. Σταυρουλάκη ως σύλλογος διεκδικούν να υπάρξει μέριμνα από την πολιτεία προκειμένου στις περιπτώσεις που υπάρχουν μέλη που σπουδάζουν σε άλλες πόλεις, να έχουν το δικαίωμα μετακίνησης ώστε η οικογένεια να μην χωρίζει και να μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά αντί να αναγκάζονται να σταματήσουν τις σπουδές τους. Θεωρούν ότι για μία τετραετία από το συμβάν, θα πρέπει να υπάρχει μία τέτοια πρόνοια. «Οι πληγές αυτές δεν επουλώνονται… μαθαίνεις να το διαχειρίζεσαι και να προχωράς».
*To παράρτημα Ηρακλείου του εθελοντικού συλλόγου SOS Τροχαία Εγκλήματα διαθέτει πλέον τον δικό του χώρο στην «καρδιά» της πόλης, σε ισόγειο κτιρίου στη διεύθυνση Κυδωνίας 19, κατόπιν ευγενικής παραχώρησης του δήμου Ηρακλείου και της αντιδημαρχίας Εθελοντισμού. Το πιο σημαντικό είναι ότι παρέχεται στήριξη από εθελοντές ψυχολόγους σε όλους εκείνους που πενθούν λόγω απώλειας αγαπημένου τους προσώπου σε τροχαίο.
Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη και το Ηράκλειο