Έφυγε μια σπουδαία γυναίκα, μια σπουδαία επιστήμων

Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 84 ετών, η κορυφαία Ελληνίδα βυζαντινολόγος και ιστορικός, Χρύσα Μαλτέζου,  την Παρασκευή 10 Ιανουαρίου, αφήνοντας πίσω της μια σπουδαία πνευματική παρακαταθήκη, όπως ανακοίνωσε η ακαδημαϊκός Αναστασία Μαρκομιχελάκη.

Η απώλειά της σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής για την ιστορική έρευνα της βενετοκρατίας και των σχέσεων της Ελλάδας με τη Βενετία, ενώ το έργο της παραμένει σημείο αναφοράς για τη μελέτη του βυζαντινού και μεταβυζαντινού πολιτισμού. 

Η συμβολή της στη διεύθυνση του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών στη Βενετία και η επιστημονική της δράση καθιστούν την απώλειά της ιδιαίτερα σημαντική για την ακαδημαϊκή κοινότητα.

Η Χρύσα Μαλτέζου δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Κρήτης τη δεκαετία του 1980, στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας.
Συγκεκριμένα, υπήρξε μέλος του διδακτικού προσωπικού του πανεπιστημίου από το 1982 έως το 1995, όπου συνέβαλε στη θεμελίωση του τμήματος και τη διαμόρφωση του ακαδημαϊκού του χαρακτήρα. 

Παράλληλα, συνεργάστηκε με το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών στο Ρέθυμνο, εστιάζοντας στη μελέτη της βενετοκρατίας και των ιστορικών σχέσεων του ελληνικού κόσμου με τη Βενετία.

Image

Βιογραφικό

Η Χρύσα Μαλτέζου γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές της σπουδές στο Αβερώφειο Γυμνάσιο. Ήταν διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, διπλωματούχος του Πανεπιστημίου Μεσογειακών Σπουδών (Aix-en-Provence), πτυχιούχος του Corso di Perfezionamento του Πανεπιστημίου της Πάδοβας και πτυχιούχος της Σχολής Παλαιογραφίας, Αρχειονομίας και Διπλωματικής των Κρατικών Αρχείων της Βενετίας.

Διετέλεσε καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης (1982-1995), όπου δίδαξε το μάθημα της Ιστορίας της Βενετοκρατίας στον ελληνικό χώρο, ένα γνωστικό αντικείμενο που εισήχθη για πρώτη φορά σε πανεπιστημιακό πρόγραμμα, και καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών (1995-1998). Δίδαξε επίσης ως επισκέπτρια καθηγήτρια σε πανεπιστήμια της Ευρώπης, της Αμερικής και της Αυστραλίας. Υπήρξε Εταίρος του Dumbarton Oaks Centre for Byzantine Studies, Ουάσινγκτον (1987), διευθύντρια του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (1980-1994) και διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας (1998-2012). Ήταν ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ήταν ξένη εταίρος του Istituto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti και της Deputazione di Storia Patria per le Venezie, αντεπιστέλλον μέλος του Ateneo Veneto και του Istituto Siciliano di Studi Bizantini e Neoellenici “Bruno Lavagnini”, επίτιμο μέλος της Ρωσικής Ένωσης Μεσαιωνολόγων (Associetas Historicorum Russorum Medii Aevi) και της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας Βενετίας. Από το 2012 ήταν τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Έχει τιμηθεί με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής (Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας, 2003), με το Βραβείο Dante Alighieri (Πανεπιστήμιο της Μπολόνιας, με έδρα τη Ραβέννα, 2007) και με το Οφφίκιο της Άρχοντος Διδασκάλισσας του Γένους του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας (2018).

Το επιστημονικό της έργο (περισσότερες από 200 δημοσιεύσεις) επικεντρώνεται στις σχέσεις του Νέου Ελληνισμού με τη Δύση και στις αρχειακές, παλαιογραφικές και διπλωματικές έρευνες. Κυριότερα αυτοτελή έργα της είναι: Βενετική παρουσία στα Κύθηρα. Αρχειακές μαρτυρίες (Αθήνα, 1991), Η Βενετία των Ελλήνων (Αθήνα, 1999), Χαρακτικά του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας (Βενετία, 2000), Από την Κύπρο στη Βενετία. Κύπριοι στη Γαληνοτάτη μετά την τουρκική κατάκτηση του νησιού (Λευκωσία, 2003), Άννα Παλαιολογίνα Νοταρά. Μια τραγική μορφή ανάμεσα στον βυζαντινό και τον νέο ελληνικό κόσμο (Βενετία, 2004), Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας. Οδηγός του Αρχείου (Βενετία/Αθήνα, 2008), Βενετοκρατούμενη Ελλάδα. Προσεγγίζοντας την ιστορία της (Αθήνα/Βενετία, 2010), Σχέσεις της Μονής Πάτμου με τον δυτικό κόσμο. Αρχειακές αποδείξεις (13ος-18ος αι.) (Αθήνα, 2017), Το βενετικό αρχείο της μονής Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων. Σκρετούρες παλιές (1688-1715) (Αθήνα, 2020), και Τέχνη, πίστη και ιστορική συνάφεια: Εικόνες της Παναγίας με δική τους ιστορία (Αθήνα, 2020).