της Μαρίας Λιονάκη
“Η Ελένη βρισκόταν στην Αίγυπτο και γύριζε θεατρικά και έμαθε πως ο άντρας της θα χτιπούσε την Τροία και αμέσος στενοχορίθηκε και ο καιμος της ήταν μεγάλος και τη θα έλεγαν για αυτήν» γράφει ο Κώστας μου σε διαγώνισμα για την Ελένη του Ευριπίδη, την Ελένη της Αιγύπτου που την κακολογούν ως άπιστη, προδότρα του άντρα της, αιτία να σφαχτούν τόσοι Έλληνες και Τρώες στο Σκάμανδρο ποταμό, στον τρωικό πόλεμο. Κι είναι η μοναδική στιγμή, όσα χρόνια διδάσκω το μάθημα που κι εγώ την προδίδω την Ελένη, που δε συμμαχώ μαζί της και με τις γυναίκες του χορού, τις ελληνίδες σκλάβες, γιατί γελάω με την καρδιά μου, διορθώνοντας το γραπτό. Όχι για τα ορθογραφικά λάθη, αυτά τα έχω συνηθίσει σε πολλά γραπτά, βλέπεις το χαρτί δεν έχει του υπολογιστή το διορθωτικό πρόγραμμα. Εξάλλου αυτά πρέπει να τα αντιμετωπίζω αλλιώς. Γελάω με την Ελένη που γύριζε θεατρικά… κι ευγνωμονώ νοερά, αληθινά, μη θεατρικά, τον Κωστή μου που μου χάρισε μια γερή δόση χαλάρωσης και χαράς που τη χρειαζόμουν. Δυο τμημάτων γραπτά πήρα μαζεμένα χθες κι όσο κι αν τα κοιτώ δε λιγοστεύουν.
Τα φιλολογικά μαθήματα δεν είναι το δυνατό σημείο του Κώστα, του μαθητή μου. Αντίθετα ήταν ο πρώτος που βρήκε σε εκπαιδευτική εκδρομή του σχολείου μας στην πάνω Ελλάδα γιατί κάποια βουνά έχουν λωρίδες γης χωρίς βλάστηση, φαλακρές. « Είναι αντιπυρικές ζώνες!» είχε πει τότε άμεσα, δυνατά, με την αυτοπεποίθηση πως δεν μπορεί να λάθεψε, κερδίζοντας το θαυμασμό, συμμαθητών και καθηγητών του.
Ο Κώστας επίσης τα καταφέρνει πολύ καλά στα θεατρικά σκετς. Μόλις του δοθούν τα λόγια, τα θεατρικά λόγια τα κάνει δικά του, σαν την Ελένη που γύριζε θεατρικά κι ενσαρκώνει με τον καλύτερο τρόπο, με τον ακατέργαστο, ατόφιο, χαρακτήρα του, τον πηγαίο αυθορμητισμό του, το θάρρος του, τη ζωντάνια του τον ήρωα που θα του ζητηθεί. Κυρίως τα καταφέρνει αν ο ήρωας είναι κρητικός, καθώς έχει έντονη ντόπια προφορά. Ήταν καταπληκτικός ως Κρητικός πέρυσι σε θεατρική διασκευή αποσπάσματος του διηγήματος « Μέλι απ’ τη Σμύρνη, λάδι απ’ την Κνωσό» του Στέλιου Βισκαδουράκη, ήταν πολύ καλός ως παππούς, με την εφημερίδα, τις παντόφλες, τα γυαλιά πρεσβυωπίας στο σκετς στη γιορτή της 28ης Οκτωβρίου, όπου δίπλα στη συμμαθήτρια του, τη γιαγιά, απαντούσε στις ερωτήσεις του εγγονού: Πολέμησες κι εσύ στον πόλεμο παππού;
Θα είναι καταπληκτικός, σκέφτομαι κι η σκέψη μου εξακολουθεί να είναι λυτή, εύθυμη , εξακολουθεί να γυρίζει θεατρικά, θα είναι πολύ καλός, στο ρόλο του Σκρουτζ στο θεατρικό, «Παραμονή Χριστουγέννων» του Κάρολου Ντίκενς, στη χριστουγεννιάτικη γιορτή του σχολείου μας . Θα είναι ένας Σκρουτζ με κρητική προφορά!
Μόνο να στρωθώ αμέσως μετά τα γραπτά να ολοκληρώσω τη διασκευή. Τα Χριστούγεννα δίπλα είναι, μια το ένα, μια το άλλο, πότε θα προλάβω, θα προλάβουμε, ρόλους, πρόβες κι όλα τα σχετικά; Μήπως να αφήσω τα γραπτά για αργότερα, να ετοιμάσω πρώτα τα λόγια τα θεατρικά, να έχουν καιρό τα παιδιά να τα μάθουν; Τα γραπτά μπορούν να περιμένουν… ή όχι; Θα με ρωτάνε άραγε πώς έγραψαν, θα ανυπομονούν τα παιδιά; Λες κι η συνάδελφος να ανυπομονεί, να το χρειάζεται το βιβλίο που μου δάνεισε χθες;
Είπαμε μαζί να την τρέξουμε τη συγγραφική ομάδα φέτος, μόνο που όσο κι αν έτρεξα μετά το μάθημα την Παρασκευή το βράδυ για να προλάβω να το αγοράσω το συγκεκριμένο βιβλίο ,δεν πρόλαβα. Λοιπόν, ας τα βάλω σε μια σειρά, γραπτά, θεατρικό, βιβλίο… ουφ! Φαγητό, γλυκό, καθάρισμα, μάθημα στο σχολείο μετά…
Η Ελένη του Ευριπίδη στον Πρόλογο του έργου είναι πικραμένη που την κακολογούν για του τρωικού πολέμου τα δεινά. Η Ελένη της σύγχρονης εποχής, η Άννα, η Κατερίνα, η Μαρία, μα και ο Γιώργος, ο Πέτρος, ο Μανώλης… θα είναι πικραμένος , πικραμένοι εκπαιδευτικοί, με αντανάκλαση της λύπης τους στα παιδιά, αν ζουν σε μια χώρα που μετράει μόνο τις αργίες τους, τα καλοκαίρια και τις διακοπές τους -λες και επινοήθηκαν για τη δική τους ξεκούραση- κι όχι τα άγχη, τις αγωνίες, την κούρασή τους, το έργο που προσφέρουν. Δεν είναι σωστό και δίκαιο το συνολικό έργο τους να ξεχνιέται ή να απαξιώνεται, καθώς ο ρόλος τους είναι πολυσήμαντος, καθηγητή, ψυχολόγου, διοικητικού υπαλλήλου που καταχωρεί απουσίες, βαθμούς, σκηνοθέτη, σεναριογράφου ενίοτε, μελετητή της επιστήμης του , δασκάλου ειδικής αγωγής. Δεν είναι μόνο η ύλη των μαθημάτων που πρέπει να διδαχτεί, σωστά, μεθοδικά, με επαναλήψεις, ασκήσεις, εμπέδωση, αξιολόγηση, προβλέποντας το χρόνο που τρέχει, τις ώρες που μέσα σε ένα πλέγμα συνθηκών χάνονται και συχνά δεν προβλέπονται, τις απορίες που συνέχεια διατυπώνονται.
Είναι η ύλη της ζωής που είναι βασικό να διδαχθεί. Της τρυφερής, ευαίσθητης, γεμάτης ανησυχίες και όνειρα ζωής που δε θα στραφεί στο αλκοόλ, σε επικίνδυνα μονοπάτια, που θα οδηγεί συνετά, που θα σέβεται το περιβάλλον, τους ηλικιωμένους, που θα θέτει στόχους, που θα εκτιμά τη μόρφωση, τις τέχνες, τον πολιτισμό, το μη υποχρεωτικό διάβασμα, το βιβλίο γενικά, την ιστορία, τη λογοτεχνία. Που θα επιδιώκει τις αληθινές ανθρώπινες σχέσεις, που θα περιορίσει το χαμένο χρόνο στο κινητό, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τον επικίνδυνο χρόνο στο διαδίκτυο.
Κι όλα αυτά ενώ οι διδακτικές μέθοδοι θα προσαρμόζονται συνεχώς στη νέα τεχνολογία, στο επίπεδο, στις ανάγκες των μαθητών, στις μαθησιακές δυσκολίες τους. Βασικό στοίχημα ακόμα για τον εκπαιδευτικό είναι να κρατηθεί το ενδιαφέρον του μαθητή ζωντανό, να μπαίνει κι ο ίδιος ενίοτε σε ρόλο δασκάλου, να επιτευχθεί το καλό κλίμα της τάξης, η καλή συνεργασία όλων, η αλληλοϋποστήριξη, ο σεβασμός , η αποδοχή της διαφορετικότητας. Να μην υπάρχει κλίμα φόβου, ούτε όμως και ασυδοσίας, να ενθαρρύνονται, επιβραβεύονται όλοι οι μαθητές, κυρίως οι πιο αδύναμοι , αλλά να μπαίνουν και τα όρια, αφού από τη φύση τους οι μαθητές σε αταξίες, ελπίδα πως θα χάσουν μάθημα , από αρχαιοτάτων χρόνων, ρέπουν.
Στην Τροία πήγε το είδωλο, η πραγματική Ελένη ήταν στην Αίγυπτο. Όσα ακούγονται για τους καθηγητές, δασκάλους, ότι στη μεγάλη πλειοψηφία, δε δουλεύουν, δεν αγαπούν τη δουλειά τους αφορούν το είδωλο κι όχι τον πραγματικό της χώρας μας εκπαιδευτικό.
