Της Κατερίνας Μαλλιωτάκη
Η αναβλητικότητα έχει να κάνει πάντα με καθυστέρηση. Η καθυστέρηση αυτή ή αναβολή είναι στενά συνδεμένη με την απόσταση (συνήθως την χρονική) που μας χωρίζει από τις προθέσεις μας να κάνουμε κάποια πράγματα και το διάστημα που αποφασίζουμε να τα κάνουμε ή όχι.
Η παράλογη καθυστέρηση των πραγμάτων στην πραγματικότητα έχει ένα ψυχολογικό υπόβαθρο το οποίο πολλές φορές μας αναγκάζει να κωλυσιεργούμε και να βάζουμε εμπόδια στον εαυτό μας. Οι περίφημες φράσεις «άστο από Δευτέρα», «δεν βαριέσαι κι αύριο μέρα είναι», «θα το κάνω αργότερα» μπορεί να δείχνουν αρχικά αθώες όμως όταν χρησιμοποιούνται συχνά με αποτέλεσμα να μας οδηγούν στην απραξία τότε θα πρέπει να μας προβληματίζουν. Μάλιστα όταν το πρόβλημα είναι χρόνιο κινδυνεύουμε να θυσιάσουμε ολόκληρη την ζωή μας στην αναβολή.
Πολλές φορές το μυαλό μας γνωρίζει και κατανοεί τις δυσκολίες που προκύπτουν από την αναβλητικότητα αυτή, όμως η διάθεση μας συνέχεια το διαψεύδει. Αν βέβαια ανατρέξουμε καλύτερα στο παρελθόν μας θα εντοπίσουμε ότι η ρίζα της αναβλητικότητας μας προέρχεται κάπου εκεί στην παιδική μας ηλικία στην οποία διαπιστώναμε μέρα με την μέρα ότι αφήναμε για αργότερα αυτά που θα μπορούσαμε να κάνουμε τώρα.
Η πραγματικότητας της κωλυσιεργίας μας οφείλεται στην πεποίθησή μας ότι δεν θέλουμε να κάνουμε πράγματα που δεν μας αρέσουν ή μας αναστατώνουν για οποιοδήποτε λόγο.
Η αίσθηση αυτή της «βραδύτητας» στη ζωή μας έχει να κάνει με το γεγονός ότι δεν μπορούμε να διαχειριστούμε καθημερινές μας υποχρεώσεις με αποτέλεσμα οι συνέπειες να είναι καθαριστικές στην ζωή μας. Π.χ αναβάλλω να πληρώσω το λογαριασμό ρεύματος οπότε κάποια στιγμή μου το κόβουν. Που οφείλεται όμως αυτή η αναβλητικότητα και τι μπορούμε να κάνουμε για αυτήν;
Η αναβλητικότητα ουσιαστικά είναι ένα σύμπτωμα που από έχει πολλά και κρυφά παρακλάδια. Στην εφηβεία ας πούμε μπορεί να είναι ένα προσωπικό στάδιο εξέλιξης που εκδηλώνεται με δυσφορία όταν κάτι δεν αρέσει στον έφηβο. Ωστόσο συνήθως μέσω της αναβλητικότητας θα δούμε μια παράμετρο μπλοκαρίσματος και αποδυνάμωσης του ατόμου. Αυτό προφανώς εδραιώνεται από την παιδική ηλικία σαν αντίδραση ή άμυνα του παιδιού σε αρνητικές καταστάσεις που προέρχονται από το περιβάλλον του και δεν μπορεί να τις διαχειριστεί. Για τον λόγο αυτό τις αναβάλλει για αργότερα και έτσι δημιουργεί μια λανθασμένη στάση ζωής.
Από την άλλη πολύ συχνά η αναβλητικότητα μπορεί να είναι μια άμυνα που βοηθά το άτομο να μην κατακλιστεί από το άγχος στην προσπάθεια του να προσαρμοστεί στους ρυθμούς της ζωής. Μ αυτόν τον τρόπο προστατεύει την εικόνα του με μικροτεχνάσματα που δικαιολογούν την αναβλητικότητα του και μεταθέτουν την ευθύνη σε εξωτερικούς παράγοντες.
Τα άτομα που είναι αναβλητικά πιθανολογείται να έχουν μεγαλώσει σ ένα περιβάλλον που υπήρχε αυταρχικότητα και πρόθεση ελέγχου και για αυτό το παιδί προβάλει μια παθητική αντίσταση και εναντιώνεται στα άκαμπτα όρια μέσω της αναβλητικότητας. Το ίδιο αποτέλεσμα θα φέρει και το παιδί που έχει μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον με υψηλές προσδοκίες για αυτό. Εδώ η αναβλητικότητα θα το οδηγήσει να φοβάται να ολοκληρώσει κάτι, μην τυχόν και δεν είναι τέλειο οπότε θα απορριφθεί.
Μια σημαντική διαπίστωση είναι ότι μπορεί να μην ισχύει τίποτα από αυτά που ειπώθηκαν αλλά ένα παιδί να έχει μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον χαοτικό με αποτέλεσμα να μην έχει μάθει πως μπορεί να οργανώσει την ζωή του και να γίνει υπεύθυνο.
Όπως και να έχουν όμως τα πράγματα καλό είναι να μην παίρνουμε τόσο αψήφιστα την αναβλητικότητα μας και να προσπαθούμε να την αποδικωποιήσουμε. Αν δεν υπάρχουν καταθλιπτικά στοιχεία στην συμπεριφορά μας καλό είναι ν αναγνωρίζουμε αυτό που μας συμβαίνει και να φροντίζουμε ν εντοπίζουμε τι είναι αυτό που μας αποσπά την προσοχή και πως θα το απομακρύνουμε. Μ αυτό τον τρόπο θέτουμε μικρούς αλλά σταθερούς στόχους που θα περιέχουν συγκεκριμένες αποφάσεις χωρίς δικαιολογίες και υπεκφυγές!
