Άνοιξε τον περασμένο μήνα μετά από ένα πενταετές έργο ανακαίνισης με κόστος 6,7 εκατ. ευρώ, ένα μουσείο αφιερωμένο στον διάσημο Αιγυπτιολόγο Ζαν-Φρανσουά Σαμπολιόν, αποκαλούμενο πατέρα της Αιγυπτιολογίας και τον μεγαλύτερο αδερφό του, επίσης αρχαιολόγο Ζακ-Ζοζέφ Σαμπολιόν – Φιζεάκ.
Το αφιερωμένο, στον άνθρωπο που αποκρυπτογράφησε τα ιερογλυφικά, μουσείο, άνοιξε στο Βιφ της Νοτιοδυτικής Γαλλίας, στο σπίτι που κάποτε ανήκε στην οικογένεια Σαμπολιόν και είναι γεμάτο αρχαίους αιγυπτιακούς θησαυρούς και 82 αντικείμενα που δάνεισε το Λούβρο από τις συλλογές του.
Αρχικά το σπίτι που ανήκε στους απογόνους της οικογένειας Σαμπολιόν, αγοράστηκε από το γαλλικό κράτος, εγκαινιάστηκε από τον Φρανσουά Μιτεράν το 1886 και περιέχει αντικείμενα, τα περισσότερα από τα οποία δεν έχουν παρουσιαστεί ποτέ στο κοινό και αποτελούν μοναδικές μαρτυρίες «Ενσαρκώνουν τη δίψα των αδελφών για έρευνα και μας καλούν να μοιραστούμε το απίστευτο πάθος τους για την Αίγυπτο», λέει η υπεύθυνη της συλλογής Καρολίν Ντιγκάν.
Εξαιτίας του ενδιαφέροντός του για τις ανατολικές γλώσσες, ιδιαίτερα την Κοπτική, του ανατέθηκε το καθήκον της αποκρυπτογράφησης της τότε νεοανακαλυφθείσης στήλης της Ροζέττας. Η δημοσίευση (1824) του Précis du système hiéroglyphique έγινε αιτία ανάπτυξης της σύγχρονης Αιγυπτιολογίας.
Η μόνιμη έκθεση επικεντρώνεται στα δύο αδέλφια Σαμπολιόν, την έρευνα και τη σταδιοδρομία τους, και πώς συνέβαλαν στη δημιουργία της Αιγυπτολογίας ως επιστήμης. Υπάρχουν περισσότερα από 200 αντικείμενα από τη συλλογή τους, συμπεριλαμβανομένων των εκτυπώσεων της στήλης της Ροζέτας, ένα από τα πιο σημαντικά ευρήματα στην ιστορία της αρχαιολογίας, μια στήλη που κατασκευάστηκε από γρανοδιορίτη το 196 π.Χ. και το κείμενό της είναι ένα διάταγμα για τη θέσπιση της θεϊκής λατρείας του Πτολεμαίου Ε', το οποίο είναι γνωστό ως Διάταγμα της Μέμφιδας, γραμμένο σε δύο γλώσσες, Ελληνικά και αρχαία Αιγυπτιακά, και τρεις γραφές, αιγυπτιακή ιερογλυφική, αιγυπτιακή δημοτική και ελληνική αλφαβητική.
Η Στήλη της Ροζέτας ανακαλύφθηκε τυχαία στο πλαίσιο μιας οχυρωματικής επιχείρησης στις 15 Ιουλίου 1799 από Γάλλους στρατιώτες που με επικεφαλής τον αξιωματικό Πιερ-Φρανσουά Μπουσάρ συμμετείχαν στην εκστρατεία που πραγματοποιούσε ο Μέγας Ναπολέων στην Αίγυπτο από το 1798-1801.
Ανάμεσα σε άλλα εκθέματα υπάρχουν τα ρούχα που φορούσε ο Σαμπολιόν στην Αίγυπτο το 1828 και το 1829 και ένα νέο απόκτημα του μουσείου, μια σπάνια ζωγραφική του 1819 που δείχνει επιστήμονες της Ναπολεόντειας εποχής να εξερευνούν το Ναό του Χάθορ στη Ντεντέρα της Αιγύπτου. Ανάμεσα στα περισσότερα από τα 150 αντικείμενα που είναι δανεισμένα από άλλες συλλογές - συμπεριλαμβανομένων 82 αιγυπτιακών αντικειμένων από το Λούβρο – βρίσκονται αρχαίες ταφικές στήλες, θεϊκά αγαλματίδια και κοσμήματα.
O Ζαν-Φρανσουά Σαμπολιόν γεννήθηκε το 1790 στο Φιζάκ και από την παιδική του ηλικία ήδη επέδειξε ασυνήθιστη γλωσσολογική δεξιότητα. Ήδη στην ηλικία των 16 ετών γνώριζε αρκετές γλώσσες και είχε παρουσιάσει ένα δοκίμιό του στην Ακαδημία της Γκρενόμπλ σχετικά με την Κοπτική γλώσσα, ενώ σε ηλικία 24 ετών συγγράφει το «Η Αίγυπτος την εποχή των Φαραώ». Εξαιτίας του ενδιαφέροντός του για τις ανατολικές γλώσσες, ιδιαίτερα την Κοπτική, του ανατέθηκε το καθήκον της αποκρυπτογράφησης της τότε νεοανακαλυφθείσης στήλης της Ροζέττας. Η δημοσίευση (1824) του Précis du système hiéroglyphique έγινε αιτία ανάπτυξης της σύγχρονης Αιγυπτιολογίας. Το 1828 και το 1829, ο Σαμπολιόν ηγήθηκε της γαλλοτοσκανικής αποστολής στην Αίγυπτο, μαζί με τον Ιππόλυτο Ροζελλίνι, τον καθηγητή Ανατολικών γλωσσών στο πανεπιστήμιο της Πίζα. Ταξίδεψε προς τις πηγές του Νείλου και μελέτησε έναν μεγάλο αριθμό μνημείων και επιγραφών.
Παρόλο που ο Σαμπολιόν φοβόταν την αχαλίνωτη λεηλασία αρχαίων αντικειμένων και την καταστροφή μνημείων, η αποστολή του συνέβαλε επίσης στην καταστροφή. Πιο συγκεκριμένα, ενώ μελετούσε την Κοιλάδα των Βασιλέων, έκανε ανεπανόρθωτη ζημιά στον KV17, τον τάφο του Σέτι Α', αφαιρώντας ένα πάνελ τοίχου 2,26 χ 1,05 μ. Οι Άγγλοι εξερευνητές προσπάθησαν να αποτρέψουν την καταστροφή του τάφου, αλλά ο Σαμπολιόν επέμεινε, δηλώνοντας ότι είχε την άδεια του Μωάμεθ Αλί Πασά. Σε μια επιστολή του προς τον Πασά, συνέστησε τον αυστηρό έλεγχο του τουρισμού, της ανασκαφής και της εμπορίας αντικειμένων. Οι προτάσεις του μπορεί να έχουν οδηγήσει στο διάταγμα του Μωάμεθ Αλή του 1835 που απαγόρευσε όλες τις εξαγωγές αρχαιοτήτων και διέταξε την κατασκευή ενός μουσείου στο οποίο θα στεγάζονταν τα αρχαία αντικείμενα.
Καταβεβλημένος από την κοπιώδη εργασία του στην Αίγυπτο, ο Σαμπολιόν πέθανε εξαιτίας αποπληκτικού επεισοδίου στο Παρίσι το 1832 στην ηλικία των 41 ετών. Ο τάφος του βρίσκεται στο κοιμητήριο Περ Λασέζ.
