Είναι κοινά αποδεκτό πως, στην πλειοψηφία τους, άτομα με ψυχικές διαταραχές παρουσιάζουν χαμηλότερα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας συγκριτικά με υγιείς συνομηλίκους τους. Η μεγαλύτερη δυσκολία για τους ψυχικά πάσχοντες έγκειται στο να πεισθούν για τη σημασία της άσκησης στη βελτίωση της σωματικής και ψυχικής υγείας και κατ’ επέκταση στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.
Ο Χορός ως θεραπευτικό μέσο
Από τα πανάρχαια χρόνια ο χορός ήταν το σύμβολο της συνειδητής παρουσίας στη ζωή. Ειδικά στον Ελλαδικό χώρο, ο χορός κατείχε σημαντικότατη θέση και οι αρχαίοι Έλληνες έτρεφαν βαθύτατο σεβασμό γι’ αυτόν. Δεν αποτελούσε μόνο διασκέδαση, αλλά συνιστούσε κυρίως ένα ισχυρό εργαλείο αυτογνωσίας και εξέλιξης. Στη σύγχρονη βιβλιογραφία, ο χορός αντιμετωπίζεται ως μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και αποτελεσματική μορφή φυσικής δραστηριότητας που συμβάλλει σημαντικά στην σωματική και ψυχική υγεία.
Χορός και ψυχική υγεία
Τα τελευταία χρόνια, ο Ελληνικός Παραδοσιακός Χορός (ΕΠΧ) και τα οφέλη της ενασχόλησης μ’ αυτόν έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον διάφορων ερευνητών. Ο παραδοσιακός χορός, εκτός από την άρρηκτη σχέση που έχει με την κοινωνία και την ιστορία κάθε τόπου, δίνει τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να ξεφύγουν από τη μονοτονία της καθημερινότητας και να διασκεδάσουν.
Επιπλέον, αποτελεί ένα βοηθητικό μέσο για τη βελτίωση της ψυχολογίας, της ποιότητας ζωής, την ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων και την ευημερία των ασθενών. Σημαντικό ρόλο στους παραδοσιακούς χορούς έχει το γεγονός ότι όλοι οι συμμετέχοντες, πιασμένοι σε κύκλο, αποτελούν μια ομάδα. Τα άτομα που αποτελούν την ομάδα επικοινωνούν, ενεργοποιούνται, συνεργάζονται και δημιουργούν ισάξια και από κοινού.
Επίσης, ο χορός συντελεί στη μείωση του άγχους σε ασθενείς με σχιζοφρένεια. Πιο συγκεκριμένα, η δομή των συρτών χορών έχει αποδειχθεί ότι είναι ευνοϊκή, διότι τα μοτίβα κίνησης είναι ξεκάθαρα και συγκεκριμένα, γεγονός που δεν δημιουργεί επιπρόσθετο άγχος στους ασθενείς αλλά δρα και αγχολυτικά.
Έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε εξαρτημένες γυναίκες που βρίσκονταν σε τμήμα ψυχολογικής απεξάρτησης, διαπίστωσε ότι ο ελληνικός παραδοσιακός χορός μπορεί να αποτελέσει ένα συμπληρωματικό θεραπευτικό μέσο καθώς προάγει τη συναισθηματική έκφραση, την κοινωνική αλληλεπίδραση, την αλλαγή της συμπεριφοράς και ενισχύει την αισιόδοξη στάση για τη ζωή.
Τέλος, έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε υγιείς ηλικιωμένους και ηλικιωμένους με άνοια για την επίδραση ενός προγράμματος Ελληνικών Παραδοσιακών Χορών στο γνωστικό επίπεδο, έδειξε διατήρηση των νοητικών λειτουργιών και όξυνση ορισμένων εξ αυτών, καθώς και επιβράδυνση στην εξέλιξη της πορείας της άνοιας.
Χορός και σωματική υγεία
Ο Ελληνικός Παραδοσιακός Χορός είναι ιδιαίτερα ωφέλιμος και για τη σωματική υγεία. Ως μια αερόβια δραστηριότητα μπορεί να βελτιώσει την καρδιο-αναπνευστική αντοχή. Επιπλέον, εμπεριέχει φόρτιση των οστών, επιφέροντας μείωση του κινδύνου οστεοπόρωσης και επιβράδυνσης του ρυθμού απώλειας της οστικής πυκνότητας. Παράλληλα, ο ΕΠΧ βελτιώνει την μυϊκή ισχύ, την στατική αλλά και τη δυναμική ισορροπία. Όλα τα παραπάνω βοηθούν στην διατήρηση της λειτουργικότητας των ασθενών και μπορεί να συμβάλουν στην μείωση πτώσεων, που είναι αρκετά συχνές σε ασθενείς της ψυχικής υγείας.
Τσαγκαράκης Κωνσταντίνος-Ραφαήλ
Φυσικοθεραπευτής
Κλινική Ψυχικής Υγείας «Άγιος Χαράλαμπος»
ΠΗΓΕΣ
1) Zachos, D. (1995). An exploration from a structural point of view of the use of the Greek traditional form of dance in a dance movement therapy group of Greek schizophrenic patients
2) Mavrovouniotis F., Argiriadou Eir., Zaggelidis G. (2007). Greek traditional dances and psychological well-being.
3) Sofianidis, G., Hatzitaki V, Douka S, Grouios G. (2009). Effect of a 10-week traditional dance program on static and dynamic balance control in elderly adults
4) Κουτσαϊμάνη, Μ. (2012). Η Χοροθεραπεία και ο ελληνικός παραδοσιακός χορός: Μία πρώτη προσέγγιση. Πτυχιακή εργασία. Αθήνα: ΤΕΦΑΑ, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
5) Γιάννη, Α. (2013). Φυσική δραστηριότητα και συναισθηματική νοημοσύνη στην τρίτη ηλικία: επιδράσεις του παραδοσιακού χορού. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία. Τρίκαλα: ΤΕΦΑΑ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
6) Γεροδήμος Β. (2013). Η άσκηση ως μέσο πρόληψης και αποκατάστασης χρόνιων παθήσεων
7) Denazi, E, Mavrovouniotis, F, Kouϊdi, E, Deligiannis, A, Argiriadou, Eir. (2013). The effect of a Greek traditional dances program on functional capacity in elderly women.
8) Ζηλίδου, Β., Δούκα, Σ., & Τσολάκη, Μ. (2015). Τα αποτελέσματα ενός παρεμβατικού προγράμματος παραδοσιακών χορών, ως δραστηριότητα αναψυχής στη βελτίωση της ` ποιότητας ζωής ηλικιωμένων σε ΚΑΠΗ του Δήμου Θεσσαλονίκης.
9) Μavrovouniotis A. , Argyriadou Eir. , Mavrovouniotis F., Mavrovounioti Ch., Mountakis C., Nikitaras N. , Deligiannis A. (2016). The evaluation of physical health of elderly participants or non-participants in a greek dances program
10) Παπαδοπούλου, Θ., (2017). Εκμάθηση ελληνικού παραδοσιακού χορού και συναισθήματα εξαρτημένων μητέρων- γυναικών στο κλειστό τμήμα ψυχολογικής απεξάρτησης, του 18 ΑΝΩ. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία. Τρίκαλα: ΤΕΦΑΑ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
11) Douka, S., Zilidou, V. I., Lilou, O., & Manou, V. (2019). Traditional dance improves the physical fitness and well-being of the elderly.
φωτογραφία via Eurokinissi
