Της Κατερίνας Μαλλιωτάκη
Αυτό που αδυνατούμε να καταλάβουμε, (τουλάχιστον σε συνειδητό επίπεδο) είναι ότι αρκετές φορές υπάρχουμε μέσα σε σχέσεις που ενώ μας προκαλούν ανασφάλεια, πόνο και οργή εμείς εμμένουμε σ αυτές. Και ενώ η λογική μας αντιστέκεται να κατανοήσει το συναίσθημα αυτό, οι πράξεις μας δεν ακολουθούν τα βήματα της και εξακολουθούν να μένουν εγκλωβισμένες στα ίδια μονοπάτια.
Πως μπορούμε όμως να εξηγήσουμε την αδυναμία της ανθρώπινης φύσης να δέχεται να μένει σε σχέσεις που την ταλαιπωρούν; Τι είναι αυτό που μας κρατάει αλυσοδεμένους σε προβληματικές και επίπονες καταστάσεις;
Ο πρώτος και κύριος λόγος είναι ότι η ανθρώπινη φύση δύσκολα αφήνει την σιγουριά και την ασφάλεια της για κάτι πού δεν γνωρίζει αν θα είναι καλύτερο ή χειρότερο από αυτό που έχει. Κι ενώ μια κατάσταση μπορεί να είναι αρνητική, στον απολογισμό που κάνουμε καταλαβαίνουμε ότι η ψυχολογική της εξάρτηση είναι μεγαλύτερη από αυτό που φανταζόμασταν, οπότε το ξεβόλεμα μας μπορεί να είναι πιο επώδυνο από την ίδια την κατάσταση που βιώνουμε.
Ο φόβος για το τι μπορεί να φέρει το άγνωστο στην ζωή μας, μας κάνει να προτιμάμε σχέσεις που μπορεί να είναι δυσλειτουργικές στην καθημερινότητα τους, όμως έχουν όλα τα «τυπικά» προσόντα να ανταπεξέλθουν στο οικονομικό και κοινωνικό status μας. Καθώς λοιπόν ο φόβος φυλάει τα έρμα, μπαίνουμε στην διαδικασία να κάνουμε σημαντικές εκπτώσεις στο συναίσθημα για το χατίρι της ασφάλειας μας( στο ίδιο βωμό μπορεί να θυσιάσουμε ακόμα και την προσωπική ευτυχία).
Μέσα σ αυτό το κομμάτι των προσωπικών μας φόβων κρύβονται και οι κοινωνικοί λόγοι. Η αίσθηση του «ανήκειν» μας κρατά δέσμιους σε σχέσεις που είναι δυσβάσταχτες πια για μας. Το τι θα πουν οι γονείς, οι φίλοι, ο κοινωνικός μας περίγυρος είναι ένας ανασταλτικός παράγοντας που μας κάνει να τρέμουμε να μετακινηθούμε από την παρούσα κατάσταση.
Η χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι ένας άλλος λόγος που υποβόσκει σιωπηλά σε προβληματικές σχέσεις. Όταν ενδόμυχα δεν πιστεύουμε ότι αξίζουμε ν αγαπηθούμε γιατί πρώτα από όλα εμείς δεν αγαπάμε τον εαυτό μας, είναι αναπόφευκτο να μπαίνουμε σε σχέσεις που ούτε μας εκτιμούν αλλά ούτε μας υπολογίζουν. Εννοείται βέβαια ότι με το ίδιο σκεπτικό δεν μπορούμε να βγούμε από τις σχέσεις αυτές αφού δεν πιστεύουμε ότι μπορεί να υπάρχει κάποιος εκεί έξω που θα μας αγαπήσει για αυτό που είμαστε.
Ένας σημαντικός λόγος που ευνοεί τις δυσλειτουργικές σχέσεις είναι και η εξάρτηση που νοιώθουμε για τον άλλο. Η εξάρτηση έχει και αυτή ρίζες χαμηλής αυτοεκτίμησης και κάνει τους ανθρώπους να δίνουν συνεχώς ευκαιρίες σ αυτούς που δεν τους φέρονται καλά, να κατηγορούν τον εαυτό τους για τα λάθη του άλλου, και να ελπίζουν μόνιμα ότι το άτομο που έχουν απέναντι τους, θα μπορέσει κάποτε να αναγνωρίσει τα λάθη του και να αλλάξει.
Η αίσθηση του ατόμου ότι είναι φυλακισμένος πολλές φορές ενώ φέρνει πόνο ψυχής εξακολουθεί να τον οδηγεί στα ίδια μονοπάτια κι αυτό γιατί μετά από λίγο καιρό ο πόνος αυτός γίνεται συνήθεια και τρόπος ζωής. Οι εθισμένοι άνθρωποι στον πόνο και στην αρνητική ατμόσφαιρα γίνονται μέρος της μιζέριας τους που αποχτά σάρκα και οστά με την ίδια επανάληψη του πόνου. Αυτό σημαίνει βέβαια ότι δεν επιθυμούν να βγουν από αυτή την κατάσταση καθώς έχουν συνδέσει την προσωπική τους ταυτότητα με την ύπαρξη του πόνου και όχι της χαράς.
Όπως καταλαβαίνεται λοιπόν τελικά δεν είναι και τόσο εύκολο να σπάσουμε τις προσωπικές μας συμβάσεις και να ξεφύγουμε από μια σχέση που καταλαβαίνουμε ότι δεν μας βοηθάει να εξελιχτούμε. Ο καθένας από εμάς βρίσκει τις προσωπικές του δικαιολογίες για να παραμένει εγκλωβισμένος σ αυτό που του δίνει ασφάλεια αλλά δεν τον ικανοποιεί.
Το καλύτερο που θα μπορούσαμε να κάνουμε είναι να αναρωτηθούμε πως θέλουμε την ζωή μας, και πως μπορούμε να νοιώσουμε πλήρεις και ευτυχισμένοι. Πως μπορούμε να το κάνουμε αυτό; Μήπως με μικρά βήματά που θα μας κάνουν να συνειδητοποιήσουμε τι ζητάμε από τον εαυτό μας, και τι από την ζωή; Όλα αυτά θα τα μάθουμε βέβαια μόνο όταν καταφέρουμε να ξεφύγουμε από τον φόβο του εγκλωβισμού μας και την αιτία της καθήλωσης μας. Καλό είναι λοιπόν να θυμόμαστε, ότι ακόμα και το καλύτερο σκαρί σαπίζει όταν μένει στο λιμάνι γιατί από την φύση του ήταν φτιαγμένο για να ξανοιχτεί στην θάλασσα…και να γευτεί το ταξίδι!
